Powidok intertekstualny

• Authors: Agnieszka Kwiatkowska

Title variants

EN

The Intertextual After-Image

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W poezji Juliana Przybosia można zaobserwować szczególny model intertekstualności, który pojawia się w lirykach poświadczających równocześnie recepcję wybranego dzieła literackiego i percepcję fragmentu rzeczywistości, którego dane dzieło dotyczyło. Przyboś uważa, że rodzaj wizualnych doświadczeń i ogólna świadomość patrzącego ma decydujący wpływ na sposób przyjmowania i zapisywania kolejnych doznań. Takie przeświadczenie łączy się bezpośrednio z teorią widzenia Strzemińskiego, w myśl której odbiór bodźców wzrokowych zależy w sposób istotny od impulsów bezpośrednio je poprzedzających, więc sposób postrzegania tego, na co patrzymy „teraz”, zdeterminowany jest obrazem tego, na co patrzyliśmy „wcześniej”. Szczególny rodzaj zależności pomiędzy poezją Przybosia a lirykami Słowackiego nazwać można powidokiem intertekstualnym. Termin ten może znaleźć zastosowanie także wobec zależności intertekstualnych w innych tekstach.

EN

A particular model of intertextuality can be observed in Julian Przyboś’s poetry; it occurs in poems bearing witness simultaenously to the reception of a literary work and the perception of a fragment of reality dealt with in that work. Przyboś feels that the viewer’s individual history of visual experiences and overall consciousness has a decisive influence on the way he or she assimilates and registers subsequent experiences. This conviction is directly linked to Strzemiński’s theory of seeing; in his view, the reception of visual stimuli is crucially dependent on the impulses directly preceding it, so that the way we perceive what we are looking at now is determined by the image of what have looked at earlier. A particular kind of dependence between Przyboś’s poetry and the poems of Słowacki can be called an intertextual after-image. This term can have further applications in dealing with intertextual dependence in other texts.

Keywords

PL

intertekstualność; Julian Przyboś; Władysław Strzemiński; powidok

EN

Julian Przyboś; after-image; intertextuality; Władysław Strzemiński; Julian Przyboś; after-image; intertextuality; Władysław Strzemiński

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Forum Poetyki
• Year: 2016
• Issue: 3
• Pages: 72-77

Dates

published

2016-02-10

Contributors

author

Agnieszka Kwiatkowska

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Balbus, Stanisław. Mie̜dzy stylami. Kraków: Universitas, 1993.
• Balcerzan, Edward. Poezja polska w latach 1939-1965. Część I. Strategie liryczne. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1984.
• Balcerzan, Edward. „Słowa na otwarcie”. W Stulecie Przybosia, zredagowane przez Stanisław Balbus i Edward Balcerzan. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2002.
• Balcerzan, Edward. „«Sytuacja liryczna» - propozycja dla poetyki historycznej”. W Studia z teorii i historii poezji, zredagowane przez Michał Głowiński. II. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1970.
• Genette, Gérard. „Palimpsesty”. W Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia cz. 2, przetłumaczone przez Aleksander Milecki, T. 4. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1996.
• Kristeva, Julia, i Michaił Bachtin. „Słowo, dialog, powieść”. W Dialog - język - literatura, zredagowane przez Edward Kasperski i Eugeniusz Czaplejewicz, przetłumaczone przez Wincenty Grajewski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983.
• Kwiatkowski, Jerzy. Świat poetycki Juliana Przybosia. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1972.
• Litwornia, Andrzej. „Konteksty włoskich wierszy Juliana Przybosia”. W Stulecie Przybosia, zredagowane przez Stanisław Balbus i Edward Balcerzan. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2002.
• Łapiński, Zdzisław. „«Świat cały - jakże go zmieścić w źrenicy» (O kategoriach percepcyjnych w poezji Juliana Przybosia)”. W Studia z teorii i historii poezji, zredagowane przez Michał Głowiński. II. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1970.
• Przyboś, Julian. „W błękitu krainie. Dwie Szwajcarie”. W Linia i gwar, T. 1. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1959.
• Strzemiński, Władysław. Teoria widzenia. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1958

Identifiers

DOI

10.14746/fp.2016.3.26707