Między indywidualnym a kolektywnym. Poetyka chorwackiego romantycznego podróżopisarstwa na przykładzie tekstów Antuna Nemčicia Gostovinskiego i Stanka Vraza

• Authors: Krystyna Pieniążek-Marković

Title variants

EN

Between the Individual and the Collective: The Poetics of Romantic Croatian Travel Literature Using Antun Nemčić Gostovinski and Stanko Vraz as Case Studies

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Na przykładzie relacji podróżniczych wybranych przedstawicieli chorwackiego romantyzmu w artykule analizowane są zależności między podróżopisarstwem i intymistyką (dziennik podróży, listy z podróży) a dominującymi w tym czasie w Chorwacji ideami wspólnotowymi oraz odrodzeniowymi. Artykuł pokazuje formalne i ideowe podporządkowanie samych wypraw (podróży) oraz publikowanych opisów (podróżopisarstwa) nadrzędnym celom kreacji nowego chorwackiego narodu, nowego języka, nowej literatury. Dziewiętnastowieczne słowianofilstwo zdominowało perspektywę oglądu odwiedzanych terytoriów, spowodowało wejście podróżnika w rolę etnografa i apologety wszystkiego, co słowiańskie, chorwackie, ludowe. Metatekstualne fragmenty dzieł poświęcone zagadnieniom poetyki i funkcji danego tekstu dokumentują postrzeganie gatunku w kategoriach poznawczych, pośredniczących, utylitarnych.

EN

Using the travel accounts of specific figures of Croatian romanticism, this article analyzes the relationship between travel writing and personal writing (travel journals, correspondence) and the ideologies of unification and revival that were widespread in Croatia at the time. This article demonstrates the formal and ideological subordination of the actual journeys (travel) and their published accounts (travel writing) to the overarching objective of creating a new Croatian nation, language, and literature. Nineteenth-century Slavophilia shaped the perspectives authors brought to the lands they traveled, compelling them to take on the role of ethnographer and advocate for all aspects that seem Slavic, Croatian, or at all related to folk heritage. Metatextual passages in these texts speak directly to the given text’s function and poetics, demonstrating the notion that this genre was understood in cognitive and utilitarian terms.

Keywords

PL

intymistyka; słowiańska liria; idee wspólnotowe; odrodzenie narodowe; romantyczny

EN

personal archives; Slavic lyria; ideologies of unification; national revival; the romantic; personal archives; Slavic lyria; ideologies of unification; national revival; the romantic

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Forum Poetyki
• Year: 2018
• Issue: 11-12
• Pages: 36-47

Dates

published

2018-06-11

Contributors

author

Krystyna Pieniążek-Marković

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000-0002-5005-6374

References

• Brešić, Vinko. Hrvatska književnost 19. stoljeća. Zagreb: Alfa, 2015.
• Duda, Dean. Priča i putovanje: hrvatski romantičarski putopis kao pripovjedni žanr. Zagreb: Matica Hrvatska, 1998.
• Franić, Ante. Hrvatski putopisi romantizma. Zadar: Narodni list, 1983.
• Hektorović, Petar, i Marko Grčić. Ribanje i ribarsko prigovaranje. Zagreb: Matica Hrvatska, 1999.
• Janion, Maria, i Wydawnictwo Literackie. Niesamowita Słowiańszczyzna: fantazmaty literatury. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2006.
• Kobylińska, Anna, i Joanna Goszczyńska, red. Czarny romantyzm – przypadek słowacki. Rekonesans. Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2011.
• Meić, Perina, i Ewa Szperlik. „Romantyzm w historii literatury chorwackiej”. Poznańskie Studia Slawistyczne., nr 1 (2011): 171–88.
• Palmotić Dionirić, Jakov, i Johannes Holthusen. Dubrovnik ponovljen. München: W. Fink, 1974.
• Pletikosa, Jakov, Josip Lisac, i Mirjana Šokota. Putovanje k Jerozolimu god. 1752. Šibenik: Gradska knjižnica „Juraj Šižgorić”, 2000.
• Rapacka, Joanna. Leksykon tradycji chorwackich. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawn., 1997.
• Sapunar Knežević, Andrea, i Marijana Togonal. „Stanko vraz kao folklorist. Vrazov prinos poznavanju hrvatske i slovenske usmene književnosti”. Croatica Croatica et Slavica Iadertina 1, nr 7 (2012): 193.
• Zoranić, Petar, i Franjo Švelec. Planine. Zagreb: Zora : Matica hrvatska, 1964

Identifiers

DOI

10.14746/fp.2018.11-12.26804