Prepozycje. Metafizyka „bliskości”

• Authors: Grzegorz Pertek

Title variants

EN

Prepositions: The Metaphysics of “Closeness”

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest głosem polemicznym wobec tekstu Patryka Szaja zatytułowanego Śledzenie (śladów) sensu. Tekst i lektura w hermeneutyce ponowoczesnej, w którym autor pokazuje, że zaproponowana przez Szaja kategoria „bliskości”, określająca ontologię lektury uprawianej przez hermeneutykę ponowoczesną, jest metafizycznie obciążona. Obecne w interpretacji Szaja specyficzne rozumienie dekonstrukcji jako odwrotności hermeneutyki nowoczesnej powoduje, że „bliskość” nie tylko uprzywilejowuje wnętrze (kosztem zewnętrza), signifiant (kosztem signifié), ale też ze „śladu” czyni odwrotność „sensu”. Ich wypadkową, można rzec, jest dopiero tekst.

EN

This article offers a polemical response to Patryk Szaj’s text, titled Tracking the (Traces of) Sense: Text and Reading in Modern Hermeneutics. In his article, Szaj demonstrates how the category of “closeness” he uses to define the ontology of reading practiced in modern hermeneutics is metaphysically charged. The specific conception of deconstruction we encounter in Szaj’s analysis frames it as an inversion of modern hermeneutics, which not only implies that “closeness” privileges the interior (at the expense of the exterior) and the signifiant (at the expense of the signifié). It also implies that the “trace” is an inversion of “meaning.” We might say that their result is merely the text.

Keywords

PL

transcendencja; tekst; ślad; lektura; bliskość; immanencja; wnętrze; zewnętrze; signifié; signifiant

EN

transcendence; text; trace; reading; closeness; meaning; immanence; inside; after/upon; outisde; signifié; signifiant; transcendence; text; trace; reading; closeness; meaning; immanence; inside; after/upon; outisde; signifié; signifiant

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Forum Poetyki
• Year: 2018
• Issue: 11-12
• Pages: 150-163

Dates

published

2018-06-11

Contributors

author

Grzegorz Pertek

References

• Agamben, Giorgio. Homo sacer: suwerenna władza i nagie życie. Przetłumaczone przez Mateusz Salwa i Piotr Nowak. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2008.
• Derrida, Jacques. Marginesy filozofii. Przetłumaczone przez Adam Dziadek, Janusz Margański, i Paweł Pieniążek. Warszawa: Wydaw. KR, 2002.
• Derrida, Jacques. O gramatologii. Przetłumaczone przez Bogdan Banasiak. Łódź: Wydawnictwo Officyna, 2011.
• Derrida, Jacques. Pozycje. Przetłumaczone przez Adam Dziadek. Katowice: Wydawnictwo FA-art, 2007.
• Dybel, Paweł. Oblicza hermeneutyki. Kraków: Universitas, 2012.
• Foucault, Michel. Szalenstwo i literatura: Powiedziane, napisane. Przetłumaczone przez Tadeusz Komendant. Warszawa: Aletheia, 1999.
• Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. Fenomenologia ducha T. 2 T. 2. Przetłumaczone przez Adam Landman. Warszawa: Państ. Wydaw. Naukowe, 1965.
• Janion, Maria. Humanistyka: poznanie i terapia. Warszawa: PIW, 1982.
• Kola, Adam F, i Andrzej Szahaj. Filozofia i etyka interpretacji. Kraków: Universitas, 2007.
• Markiewicz, Henryk. Problemy teorii literatury: seria 4 ; prace z lat 1985-1994. Wrocław: Wydawn. Ossolińskich, 1999.
• Markiewicz, Henryk, i Teresa Walas, red. Sztuka interpretacji w ostatnim półwieczu. T. 3. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2011.
• Markowski, Michał Paweł. „Ta dziwna instytucja zwana literaturą. Z Jacques’em Derridą rozmawia Derek Attridge”. Literatura na Świecie, nr 11–12 (1998): 328–29.
• Michaels, Walter Benn. Kształt znaczącego: od roku 1967 do końca historii. Przetłumaczone przez Jan Burzyński. Kraków: Korporacja Ha!art, 2011.
• Stala, Marian. Blisko wiersza: 30 interpretacji. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2013.
• Szaj, Patryk. „Śledzenie (śladów) sensu. Tekst i lektura w hermeneutyce ponowoczesnej”. Forum Poetyki, nr 7 (2017): 80–93.
• Szaj, Patryk, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, i Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej. „Czy można pogodzić dekonstrukcję z hermeneutyką ?: dialog Derridy z Gadamerem”. Czas Kultury : kultura, literatura, filozofia., nr 5 (2014): 68–74.
• Zawadzki, Andrzej. Literatura a myśl słaba. Kraków: Universitas, 2009

Identifiers

DOI

10.14746/fp.2018.11-12.26814