Bariery i możliwości. O haiku na gruncie polskim

• Authors: Marta Stusek

Title variants

EN

Barriers and Possibilities – Haiku Poetry in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł stanowi omówienie adaptacji haiku w Polsce. Autorka ukazuje problemy dotyczące recepcji i przekładu japońskiej miniatury oraz wątpliwości w rozumieniu istoty gatunku. W drugiej części pracy wskazane zostają możliwości twórczego wykorzystania haiku w celu osiągnięcia nowych efektów artystycznych. Analizie poddane zostały m.in. utwory Jadwigi Stańczakowej, Ryszarda Krynickiego, Leszka Engelkinga.

EN

An excellent exemplum of a thus-understood synaesthetic sensitivity to texts is the inter-sensual prose penned by Vladimir Nabokov, an author gifted with a perceptive form of synaesthesia – both as a writer and a translator the man behind Lolita took care to chew on his words, carefully giving them their measure, shape, sound and identity. In Nabokov’s criticism as well as his translation practice, much as in Douglas Robinson’s translatological ideas (The Somatics of Translation), it is this synaesthetically sensed materiality of language which becomes the key criteria in choosing the lexical and syntactic means at the translators’ disposal. In both cases synaesthesia turns out to be – a more or less conscious – principle underlying the linguistic translators’ instincts. Inter-sensual, corporeal contact with language comes into being during the creative process, which should also include literary translation, but also a (Barthean) reception of the literary arts, as well as meta-reflection in literary studies. Synaesthesia seems to feed its own unique poetics of reading and translating the authors under analysis.

Keywords

PL

haiku; mała forma poetycka; miniatura

EN

haiku; short poetic forms; miniatures; haiku; short poetic forms; miniatures

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Forum Poetyki
• Year: 2018
• Issue: 14
• Pages: 74-85

Dates

published

2019-03-31

Contributors

author

Marta Stusek

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000-0002-2773-1538

References

• Engelking, Leszek. „Haiku [«cmentarz wieczorem…»]”. W Komu kibicują umarli? Poznań, 2013.
• Engelking, Leszek. „Haiku [«napisał kredą…»]”. W Komu kibicują umarli? Poznań, 2013.
• Engelking, Leszek. „Haiku [«w przestworze gwiazda…»]”. W Komu kibicują umarli? Poznań, 2013.
• Engelking, Leszek. Komu kibicują umarli? Poznań, 2013.
• Fiedorczuk, Julia, i Gerardo Beltrán. Ekopoetyka: ekologiczna obrona poezji. Warszawa: Museo de Historia del Movimiento Popular Polaco : Instituto de Estudios Ibéricos e Iberoamericanos de la Universidad de Varsovia, 2015.
• Has, Marek, tłum. Japońskie wiersze śmierci. Kraków: Miniatura, 2004.
• Jewiarz, Beata, red. Be haiku. Przetłumaczone przez Agnieszka Żuławska-Umeda. Warszawa: Blue Bird Wydawnictwo, 2017.
• Jewiarz, Beata, red. , red. „Pomiędzy”. W Be haiku. Warszawa: Blue Bird Wydawnictwo, 2017.
• Krynicki, Ryszard. Haiku, haiku mistrzów. Kraków: Wydawnictwo a5, 2014.
• Krynicki, Ryszard. „Haiku mistrzów”. W Haiku, haiku mistrzów. Kraków: Wydawnictwo a5, 2014.
• Krynicki, Ryszard. „Haiku z minionej zimy”,. W Haiku, haiku mistrzów. Kraków: Wydawnictwo a5, 2014.
• Krynicki, Ryszard. „Nadal nie wiem”. W Haiku, haiku mistrzów. Kraków: Wydawnictwo a5, 2014.
• Krynicki, Ryszard. „Prawie haiku”. W Haiku, haiku mistrzów. Kraków: Wydawnictwo a5, 2014.
• Markowski, Michał Paweł, i Ryszard Nycz, red. Kulturowa teoria literatury: główne pojęcia i problemy. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2012.
• Michałowski, Piotr. „Haiku”. W Miniatura poetycka. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US, 1999.
• Michałowski, Piotr. Miniatura poetycka. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US, 1999.
• Michałowski, Piotr. „Polskie imitacje haiku”. Teksty Drugie : teoria literatury, krytyka, interpretacja 2, nr 32 (1995): 41–53.
• Miłosz, Czesław. Haiku. Kraków: Księgarnia Haiku Irena Jonasz, Jadwiga Chalota, 1992.
• Miłosz, Czesław. „Wprowadzenie”. W Haiku. Kraków: Księgarnia Haiku Irena Jonasz, Jadwiga Chalota, 1992.
• Pasierb, Janusz. Morze, obłok i kamień. Zredagowane przez E. Tomaszewska. Warszawa: Bernardinum, 2001.
• Sato. „Czy można przesadzić kwiat rzepaku? (japońskie haiku i ruch haiku na zachodzie)”. Przetłumaczone przez Andrzej Szuba. Udostępniono 29 maj 2020. http://pbl.ibl.poznan.pl/dostep/index.php?s=d_biezacy&f=zapisy_szczeg&p_zapis=138978.
• Sendyka. „W stronę kulturowej teorii gatunku”. W Kulturowa teoria literatury: główne pojęcia i problemy, zredagowane przez Michał Paweł Markowski i Ryszard Nycz. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2006.
• Stańczakowa, Jadwiga. Haiku. Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo Warstwy, 2015.
• Suzuki, Daisetz Teitaro. „Satori, czyli zdobycie nowego punktu widzenia”. W Wprowadzenie do buddyzmu Zen, przetłumaczone przez Andrzej Grabowski i Małgorzata Grabowska. Poznan: Wydawnictwo Vis-à-vis Etiuda, 2004.
• Suzuki, Daisetz Teitaro. Wprowadzenie do buddyzmu Zen. Przetłumaczone przez Andrzej Grabowski i Małgorzata Grabowska. Poznan: Wydawnictwo Vis-à-vis Etiuda, 2004.
• Szuba, Andrzej, i Leszek Engelking. Obraz i wir: antologia anglo-amerykańskiego imagizmu. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN. Wydawnictwo, 2016.
• Śniecikowska, Beata. Haiku po polsku: genologia w perspektywie transkulturowej. Toruń, 2016.
• Telicki, Marcin. „Krótkie formy liryczne wobec problemów przedstawiania rzeczywistości”. Przestrzenie Teorii., 2006, 85–101.
• miniatura
• Nota o autorze:
• Marta Stusek – ur. 1992, doktorantka w Zakładzie Literatury XX Wieku, Teorii Literatury i Sztuki Przekładu na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zajmuje się litera- turą współczesną, w szczególności zagadnieniem małej formy poetyckiej. Interesuje się także powinowactwem sztuk. Publikowała m.in. w „Poznańskich Studiach Polonistycznych”, „Fo-
• rum Poetyki”, „Pro Arte” oraz w monografiach wieloautorskich.

Identifiers

DOI

10.14746/fp.2018.14.26829