Barometr pani Aubain

• Authors: Jerzy Franczak

Title variants

EN

Mrs. Aubain’s Barometer

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł rozważa funkcję nadmiarowego detalu w realistycznej deskrypcji, a w szczególności w prozie Gustave’a Flauberta. Analizowany fragment opisu z Prosty serca Flauberta stał się przedmiotem refleksji Rolanda Barthes’a we Wstępie do analizy strukturalnej opowiadań oraz w Efekcie rzeczywistości. Wiszący nad pianinem barometr – ów zbędny szczegół – miałby fundować referencjalne złudzenie, czyli oznaczać samą kategorię „rzeczywistości”. Artykuł przedstawia rozliczne polemiki, jakimi obrosła ta interpretacja, by wyróżnić spośród nich krytyczną rewizję Jacques’a Rancière’a wyłożoną w Le fil perdu. Filozof odwraca tezy Barthes’a: w barometrze pani Aubain dostrzega nie tyle figurę referencjalnej pełni, co znak rozsadzający światoobraz, wymykający się konsensualnym uzgodnieniom. W tej perspektywie nadmiarowy detal jest stricte skandaliczny: stanowi przeszkodę dla interpretacji, która zmierza do zintegrowania wszystkich tekstowych znaków i ujawnia skandaliczną, rudymentarną równość wpisaną w porządek zmysłowego.

EN

The article discusses the function of redundant details in realistic descriptions, especially in Gustave Flaubert’s prose. The analysed fragment of the description from Gustav Flaubert’s “A Simple Heart” was also discussed by Roland Barthes’ in An Introduction to the. Structural Analysis of Narrative and in The Reality Effect. The barometer hanging over the piano – the mentioned superfluous detail – was supposed to trigger a reference illusion by belonging to the category of “reality”. The article presents numerous views on the mentioned issue. It focuses on what Jacques Rancière writes in Le fil perdu. The philosopher reverses Barthes’ thesis: Namely, Mrs. Aubain’s barometer does not serve as a figure of a referential fullness, but rather as a sign disrupting the image of the world. In this light, the redundant detail is stricte scandalous: it prevents proper interpretation that aims to integrate all text signs and reveals a scandalous, rudimentary equality inscribed in the sensual order.

Keywords

PL

Gustave Flaubert; Roland Barthes; Jaques Rancière; opis literacki; realizm

EN

Gustave Flaubert; Roland Barthes; Jacques Rancière; literary description; realism; Gustave Flaubert; Roland Barthes; Jacques Rancière; literary description; realism

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Forum Poetyki
• Year: 2019
• Issue: 15-16
• Pages: 24-35

Dates

published

2019-07-25

Contributors

author

Jerzy Franczak

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

• https://orcid.org/0000-0001-8789-7241

References

• Attridge, Derek. Post-structuralist Joyce. Cambridge: Cambridge University Press, 1984.
• Barthes, Roland. Fragmenty dyskursu miłosnego. Przetłumaczone przez Marek Bieńczyk. Warszawa: Wydawnictwo „Aletheia”, 2011.
• Chaudier, Stéphane. „L’insignifiant: de Barthes à Proust”. ETUDFR Études françaises 45, nr 1 (2009): 13–31.
• Debray Genette, Raymonde, i Gérard Genette, red. Travail de Flaubert, 2017.
• Dufour, Pilippe. Le Réalisme. Paryż: Presses universitaires de France, 1998.
• Flaubert, Gustave, i Julian Rogoziński. Trzy opowieści. Warszawa: PIW, 1969.
• Głowiński, Michał. Poetyka i okolice. Warszawa: Wydawn. Naukowe PWN, 1992.
• Hamon, Philippe. „Czym jest opis?” Przetłumaczone przez Agnieszka Kuryś i Katarzyna Rytel. Pamiętnik Literacki, nr 1 (1983): 195–220.
• Lyotard, Jean-François. Postmodernizm dla dzieci: korespondencja 1982-1985. Przetłumaczone przez Jacek Migasiński. Warszawa: Fundacja Aletheia, 1998.
• Markowski, Michał Paweł. Czarny nurt: Gombrowicz, świat, literatura. Kraków: Wydawn. Literackie, 2004.
• Markowski, Michał Paweł. „Między nerwicą i psychozą: rzeczywistości Rolanda Barthes’a”. Teksty Drugie : teoria literatury, krytyka, interpretacja. 2012, nr 4 (2012): 127–42.
• Musil, Robert. Czlowiek bez wlasciwosci. Przetłumaczone przez Krzysztof Radziwiłł. Warszawa: Porozumienie Wydawcow, 2002.
• Orwell, George. Collected essays. London: Secker & Warburg, 1975.
• Passeron, Jean-Claude. „L’illusion de représentativité Note sur un effet de littérature réaliste, conjointe à une remarque sur -graphie, -logie et -nomie”. Enquête, nr 4 (1988).
• Pontmartin, Armand de. Nouvelles causeries du Samedi. Paris: Causeries littéraires, 1860.
• Rancière, Jacques. „Dlaczego należało zabić Emmę Bovary? Literatura, demokracja i medycyna”. Przetłumaczone przez Jerzy Franczak. Teksty Drugie : teoria literatury, krytyka, interpretacja. 2012, nr 4 (2012): 143–59.
• Rancière, Jacques. La parole muette: essai sur les contradictions de la littérature. Paris: Hachette littératures, 1998.
• Rancière, Jacques. Le fil perdu: essais sur la fiction moderne. Paris: La Fabrique, 2014.
• Roland Barthes. „Efekt rzeczywistości”. Przetłumaczone przez Michał Paweł Markowski (tłum.). Teksty Drugie : teoria literatury, krytyka, interpretacja, nr 4 (2012): 119–26.
• Sartre, Jean-Paul. Idiota w rodzinie: wybór tekstów z nieukończonej monografii. Zredagowane przez Wacław Sadkowski. Przetłumaczone przez Józef Waczków. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2000.
• Sartre, Jean-Paul. Mdłości. Przetłumaczone przez Jacek Trznadel. Kraków: Wydaw. Zielona Sowa, 2005.
• Turkiel, Jan. „Skandalon w LXX (Księgi Historyczne ST)”. W Skandal w kulturze europejskiej i amerykańskiej, zredagowane przez Bożena Płonka-Syroka, Magdalena Dąbrowska, Joanna Nadolna, i Małgorzata Skibińska. Warszawa: DiG, 2013.
• Vinken, Barbara, i Peter Fröhlicher. Le Flaubert réel. Tübingen: Niemeyer, 2009.
• Weintraub, Wiktor. Wyznaczniki stylu realistycznego. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1961.
• Wydawnictwo Naukowe. Imperium Rolanda Barthes’a. Zredagowane przez Anna Grzegorczyk, Agnieszka Kaczmarek, Katarzyna Machtyl, i Bogusław Żyłko. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2016

Identifiers

DOI

10.14746/fp.2019.15-16.26835