Autotematyzm – antyrealizm? Na przykładzie jednego wiersza Tomasza Pułki

• Authors: Agnieszka Waligóra

Title variants

EN

Mise en abyme – Anti-realism? On the Example of One Poem by Tomasz Pułka

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą zarysowania relacji między pojęciami realizmu i autotematyzmu. Wychodząc od koncepcji Artura Sandauera, który uznawał rozwój poetyki samotematycznej za konsekwencję wygaśnięcia idei realistycznych, tekst odwołuje do powiązań zachodzących między pozornie sprzecznymi tendencjami w historii literatury, wspierając się myślą filozoficzną i językoznawczą. Proponowane tezy poparte są praktyką w postaci interpretacji wiersza Kochana liryko Tomasza Pułki, pokazującego, jak najnowsza polska poezja ustawia się względem możliwości poznania rzeczywistości w sztuce oraz samej definicji sztuki.

EN

The paper is an attempt at drawing the relationships between realism and mise en abyme. Starting with Artur Sandauer’s concept, who understood the development of mise en abyme poetics as a result of the demise of realist ideas, the text discusses the connections that take place between those seemingly contradictory tendencies in the history of literature, referring to philosophy and linguistics. The proposed theses are supported by an interpretation of the poem “Kochana liryko” by Tomasz Pułka which shows how modern Polish poetry positions itself against the possibility to experience reality in art and the very definition of art.

Keywords

PL

polska poezja najnowsza; realizm; autotematyzm

EN

Tomasz Pułka; Polish modern poetry; realism; mise en abyme; Tomasz Pułka; Polish modern poetry; realism; mise en abyme

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Forum Poetyki
• Year: 2019
• Issue: 15-16
• Pages: 80-93

Dates

published

2019-07-25

Contributors

author

Agnieszka Waligóra

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000-0002-4316-9207

References

• Abrams, M. H. Zwierciadło i lampa: romantyczna teoria poezji a tradycja krytycznoliteracka. Przetłumaczone przez Maria Bożenna Fedewicz. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 2003.
• Bolecki, Włodzimierz. „Modernizm w literaturze polskiej XX w.: (rekonesans)”. Teksty Drugie : teoria literatury, krytyka, interpretacja. 2002 (2002): 11–34.
• Brodzka, Alina, i Ewa Szary-Matywiecka, red. „Autotematyzm”,. W Słownik literatury polskiej XX wieku, 54. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1992.
• Głowiński, Michał, i Janusz Sławiński. „Realizm”. W Słownik terminów literackich, 462. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008.
• Gutorow, Jacek. „O poezji niezrozumiałej”. Tygodnik Powszechny : katolickie pismo społeczno-kulturalne., nr 35 (2000): 12.
• Lakoff, George, i Mark Johnson. Metafory w naszym życiu. Przetłumaczone przez Tomasz Krzeszowski. Warszawa: PIW, 1988.
• Lévinas, Emmanuel. Całość i nieskończoność: esej o zewnętrzności. Przetłumaczone przez Małgorzata Kowalska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014.
• Markiewicz, Henryk. „Realizm”. W Słownik literatury polskiej XIX wieku, zredagowane przez Józef Bachórz i Alina Kowalczykowa, 816. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991.
• Meillassoux, Quentin. Po skończoności: esej o koniecznej przygodności. Przetłumaczone przez Alain Badiou i Piotr Herbich. Warszawa: Fundacja Augusta hrabiego Cieszkowskiego, 2015.
• Niewiadomski, Andrzej. Światy z jawnych słów i kwiatów ukrytych: o refleksji metapoetyckiej w nowoczesnej poezji polskiej. Lublin: Wydawn. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2010.
• Pułka, Tomasz. Wybieganie z raju 2006-2012. Zredagowane przez Joanna Mueller. Stronie Śląskie: Biuro Literackie, 2017.
• Quine, Willard Van Orman. Z punktu widzenia logiki: eseje logiczno-filozoficzne. Przetłumaczone przez Barbara Stanosz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969.
• Sandauer, Artur. Liryka i logika: wybór pism krytycznych. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1969.
• Stȩpnik, Krzysztof. Filozofia metafory. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1988.
• Ubertowska, Aleksandra. Świadectwo, trauma, głos: literackie reprezentacje Holokaustu. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 2007.
• Zarębski, Tomasz. „Polityka przyjaźni”. Odra, nr 7–8 (2001): 46–52

Identifiers

DOI

10.14746/fp.2019.15-16.26839