Interpoetyka autobiograficzna. Wojenna twórczość Franciszki i Stefana Themersonów

• Authors: Honorata Sroka

Title variants

EN

Autobiographical interpoetics. Wartime works by Franciszka and Stefan Themerson

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy wojennych praktyk autobiograficznych Franciszki i Stefana Themersonów charakteryzujących się interpoetycznością, czyli jednoczesnym uprzywilejowaniem wielu porządków formalnych i dyskursywnych w obrębie całości tekstualno-wizualnej. Autorka analizuje zarówno dokumenty osobiste, jak i działalność artystyczną twórców awangardowych. Sroka proponuje odczytywać piśmienną i wizualną autobiografistykę trzech form reprezentacji: dokumentu, wtórnej estetyzacji, stylizacji. W oparciu o ten paradygmat autorka zwraca uwagę na specyfikę aktywności Themersonów w latach 1940–1942, podkreślając odrębność tego momentu od wcześniejszej i późniejszej twórczości małżeństwa.

EN

The paper discusses the wartime autobiographical practices by Franciszka and Stefan Themerson characterized by interpoetics, i.e. simultaneous preference for numerous formal and discourse organizations within one textual-visual entity. The paper analyzes personal documents and literary works of those avant-garde writers. It is proposed to read the written and visual autobiographics according to three forms of representation: document, secondary aesthetization, and stylization. Based on this paradigm, the paper stresses the peculiarity of the Themersons’ activity from the years 1940-1942, stressing the discreteness of this moment as opposed to the former and later literary work by the couple.

Keywords

PL

wojna; Franciszka Themerson; archiwum; interpoetyka; listy; autobiografia; Dzienniki; Stefan Themerson; dokumenty osobiste; awngarda

EN

war; archive; Francisza Themerson; interpoetics; letters; autobiography; Stefan Themerson; journals; avant-garde; war; archive; Francisza Themerson; interpoetics; letters; autobiography; Stefan Themerson; journals; avant-garde

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Forum Poetyki
• Year: 2019
• Issue: 18
• Pages: 64-75

Dates

published

2019-12-30

Contributors

author

Honorata Sroka

• https://orcid.org/0000-0002-3505-1604

References

• Archiwum Themersonów. Polona.pl: https://polona.pl/search/?query=themerson&filters=public:1
• Dziadek, Adam. „Themerson i Schwitters”, Teksty Drugie, nr 4 (2006).
• Foster, Hal. „An Archival Impulse”, October, nr 110 (2004).
• Franciszka Themerson (1907–1988): paintings. Przedmowa Nick Wadley. London: Themerson Estate, 2013.
• Gromadzka, Beata. Themersonowie dzieciom. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019.
• Jaworska, Justyna. „Co niesie czarny pudel?”. Literatura na Świecie, nr 9–10 (2013).
• Karpowicz, Agnieszka. Kolaż. Awangardowy gest kreacji: Themerson, Buczkowski, Białoszewski. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2007).
• Kraskowska, Ewa. „Tyłem, ale naprzód”. Studia i szkice o Themersonach. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2018.
• Pruszyński, Artur. Dobre maniery Stefana Themersona. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2004.
• Reichardt, Jasia. Piętnaście podróży z Warszawy do Londynu. Warszawa–Łódź: Żydowski Instytut Historyczny, Muzeum Sztuki w Łodzi, 2018.
• Śniecikowska, Beata. „Interaktywne jaskółki intermediów? O Franciszki i Stefana Themersonów książkach dla dzieci”. PL.IT/rassegna italiana di argomenti polacchi, nr 9 (2018).
• Śniecikowska, Beata. „Obraz – dźwięk – słowo – ruch. Intermedialność sztuki Franciszki i Stefana Themersonów”. W Słowo – obraz – dźwięk. Literatura i sztuki wizualne w koncepcjach polskiej awangardy 1918–1939. Kraków: TaiWPN Universitas, 2005.
• Themerson, Franciszka i Stefan Themerson. Niewysłane listy. Dzienniki, rysunki, dokumenty 1940–1942. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2019.
• Themerson, Stefan. Wiersze wybrane 1939–1945. Przedmowa, wybór i oprac. Jasia Reichardt. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2003).
• Trzynadlowski, Jan. Małe formy literackie. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1977.

Identifiers

DOI

10.14746/fp.2019.18.21440