Relacje między opisowością a ilustrowaniem edycji jako problem redakcyjny

• Authors: Bogdan Hojdis , Katarzyna Krzak-Weiss

Title variants

EN

Relations Between Description and Illustration as an Editorial Problem

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie: czy istnieje ściślejszy związek między opisowością tekstu literackiego a jego ilustrowaniem, przy czym zostaje ono zadane z perspektywy redaktora, któremu w udziale przypadło wydanie utworu literackiego i w związku z tym musi podjąć decyzję o wyposażeniu go w warstwę plastyczną lub o zaniechaniu takiego działania. Przywołując przykłady ilustrowanych wydań utworów między innymi Stanisława Lema, Elizy Orzeszkowej czy Adama Mickiewicza, autorzy pokazują, że za decyzją o ilustrowaniu (lub nie) stało wiele różnych czynników od estetycznych, przez wręcz patriotyczne, dydaktyczne, aż po technologiczne i ekonomiczne.

EN

This article attempts to answer the following question: is there a connection between description and illustration in a literary text? We ask this question from the perspective of the editor who has to publish a literary work and therefore must decide whether to include illustrations or not. We refer to the illustrated editions of works by, among others, Stanisław Lem, Eliza Orzeszkowa and Adam Mickiewicz and demonstrate that the decision to illustrate (or not) was motivated by many different factors – aesthetic, patriotic, didactic, technological and economical.

Keywords

PL

ilustrowanie; redagowanie literatury; edycje literackie; Stanisław Lem; Eliza Orzeszkowa; Adam Mickiewicz

EN

literary description; illustration; editing literature; literary editions; Stanisław Lem; Eliza Orzeszkowa; Adam Mickiewicz; literary description; illustration; editing literature; literary editions; Stanisław Lem; Eliza Orzeszkowa; Adam Mickiewicz

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Forum Poetyki
• Year: 2020
• Issue: 20
• Pages: 18-33

Dates

published

2020-10-13

Contributors

author

Bogdan Hojdis

• https://orcid.org/0000-0003-2130-1462

author

Katarzyna Krzak-Weiss

• https://orcid.org/0000-0003-0741-3281

References

• Bajdor, Alicja. Natuniewicz, Halina. „Pan Tadeusz” w ilustracjach. Gdańsk: KAW, 1984.
• Balcerzan, Edward. „Poezja jako semiotyka sztuki”. W Pogranicza i korespondencje sztuk. Zredagowane przez Tadeusz Cieślikowski i Janusz Sławiński, 21-39. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN, 1980.
• Baranowa, Anna. „Śmieszne i straszne. Rysunki Stanisława Lema. Na marginesie wystawy w Galerii dylag.pl Kraków 13 marca – 26 kwietnia 2008”. Quart nr 2 (2008): 112.
• Bestiariusz Lema według Mroza. Zredagowane przez Janusz Górski i Piotr Sitkiewicz. Gdańsk: wydawnictwo Czysty Warsztat, 2012.
• Białostocki, Jan. „Obraz i znak”. W Wybór pism estetycznych, s. 98–125. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 2008.
• Eco, Umberto. W poszukiwaniu języka uniwersalnego. Przetłumaczone przez Wojciech Soliński. Warszawa: wydawnictwo Volumen, 2002.
• Gawiński, Antoni. „Dziady, cykl ilustracyj Czesława B. Jankowskiego”. Prawda nr 8 (1900): 92–93.
• Gryglewicz, Tomasz. „Ilustracje Daniela Mroza do Cyberiady Stanisława Lema w kontekście krakowskiego surrealizmu po II wojnie światowej”. Quart nr 3–4 (2015): 187–199.
• Harvey, John Robert. Victorian Novelist and their Illustrators. London: Sidgwick & Jackson, 1970.
• Ingarden, Roman. O dziele literackim. Badania z pogranicza ontologii, teorii języka i filozofii literatury. Przetłumaczone przez Maria Turowicz. Warszawa: PWN, 1960.
• Januszkiewicz, Michał. W-koło hermeneutyki literackiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.
• Kobyliński, Szymon. Śmiechu warci. Zbiór karykatur. Wstęp napisał Stanisław Lem. Warszawa: wydawnictwo Horyzonty, 1974.
• Komza, Małgorzata. Mickiewicz ilustrowany. Wrocław: Ossolineum, 1987.
• Labuda, Adam. Malarstwo tablicowe w Gdańsku w 2 poł. XV w. Warszawa: PWN, 1979.
• Lem, Stanisław. Filozofia przypadku. Literatura w świetle empirii. T. 1. Kraków, Wydawnictwo Literackie, 1975.
• Lem, Stanisław. Listy albo opór materii. Wybrane i opracowane przez Jerzy Jarzębski. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2002.
• Markiewicz, Henryk. „Problem miejsc niedookreślenia w dziele literackim”. W Nowe przekroje i zbliżenia, s. 239-258. Warszawa: PIW, 1974.
• Michałowska, Teresa. „Opis – pojęcie”. W Słownik literatury staropolskiej. Zredagowane przez Teresa Michałowska i in., 522. Wrocław: Ossolineum, 1990.
• Michałowska, Teresa. Średniowiecze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995.
• Orzeszkowa, Eliza. Listy zebrane. T. 1. Opracowane przez Edmund Jankowski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1954.
• Orzeszkowa, Eliza. Meir Ezofowicz. Powieść z życia Żydów. Warszawa: S. Lewental, 1879.
• Porębski, Mieczysław. „Obrazy i znaki”. W Sztuka a informacja, 81-104. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1986.
• Saganiak, Magdalena. „Poetyka opisowa wśród współczesnych nauk o literaturze”. Tematy i Konteksty nr 3 (2013): 78–96.
• Szymona Kobylińskiego gawędy o broni i mundurze. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1984.
• Świat na krawędzi. Ze Stanisławem Lemem rozmawia Tomasz Fiałkowski. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2000.
• Świderkówna, Anna. Nowicka, Maria. Książka się rozwija.Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – Wydawnictwo, 1970.
• Trzynadlowski, Jan. Autor, dzieło, wydawca. Wrocław: Ossolineum, 1979.
• Trzynadlowski, Jan. Edytorstwo. Tekst, język, opracowanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, 1976.
• Trzynadlowski, Jan. „W odpowiedzi Stanisławowi Dąbrowskiemu”. Pamiętnik Literacki 71, z. 4 (1980): 443.
• Wiercińska, Janina. „Książka obrazkowa dziecka – tradycje i współczesność”. W Sztuka i książka, 76-98. Warszawa: PWN, 1986.
• Włodarski, Maciej. „Ars bene moriendi” w literaturze polskiej XV i XVI w. Kraków: Znak, 1987.
• Włodarski, Maciej. Obraz i słowo. O powiązaniach w sztuce i literaturze XV–XVI wieku na przykładzie „ars moriendi”. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1991.
• Wolański, Adam. Edycja tekstów. Praktyczny poradnik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008.
• Wydra, Wiesław. Polskie dekalogi średniowieczne. Warszawa: Pax, 1973.
• Wysłouch, Seweryna. Literatura a sztuki wizualne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994.
• Ziomek, Jerzy. „Komizm – spójność teorii i teoria spójności”. W Powinowactwa literatury, 319–354. Warszawa: PWN, 1980.

Identifiers

DOI

10.14746/fp.2020.20.24901