Kilka uwag o opisie autotematycznym (i nie tylko). Wiersz (Trackless) Andrzeja Sosnowskiego w perspektywie filozofii języka

• Authors: Agnieszka Waligóra

Title variants

EN

Some Comments on Authothematic Description (and Not Only). Wiersz (Trackless) by Andrzej Sosnowski from the Perspective of Philosophy of Language

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą zinterpretowania słynnego Wiersza (Trackless) autorstwa Andrzeja Sosnowskiego na podstawie tez filozofów języka (Frege, Searle, Russell). Wywiedzione z wiersza pojęcia śladu i tropu służą interpretacji zjawiska autotematyzmu (który – jak próbuje wskazać autorka – ma strukturę tropiczną). Wskazane problemy (trop, ślad, autotematyzm, filozofia języka) zostają omówione w świetle kategorii opisu, który ujmowany jest jako: 1) podstawowy sposób ujmowania „braku” i „straty”, pojęć istotnych dla projektu poetyckiego omawianego autora; 2) istotna składowa utworu autotematycznego, który – zgodnie z tezami Jonathana Cullera – dzieli się na warstwę opisywaną i opisującą; 3) fundamentalny sposób poznania, zwłaszcza w obliczu suponowanych przez filozofię języka niejasności wiązanych z kategorią nazwy.

EN

The paper attempts at interpreting the famous poem Wiersz (Trackless) by Andrzej Sosnowski based on some theses of language philosophers (Fregge, Searle, Russel). The notions of a trace and trope extracted from the poem serve as the basis for interpteting the phenomenon of mise en abyme (which, as is suggested, has a trope-like structure). Issues such as a trope, trace, mise en abyme, language philosophy, are problematized according to the category of description, which is understood as: 1. The basic way of framing “lack” and “loss”, key terms in Sosnowski’s poetry; 2. A key element of an autothematic poem which – according to Jonathan Culler – consists of the described and describing layers; 3. Fundamental way of cognition, especially in the face of ambiguities related to the category of a name supposed by language philosophy.

Keywords

PL

Andrzej Sosnowski; autotematyzm; polska poezja najnowsza; trop; ślad; Jacques Derrida; filozofia języka

EN

Andrzej Sosnowski; mise en abyme; modern Polish poetry; trope; trace; Jacques Derrida; language philosophy; Andrzej Sosnowski; mise en abyme; modern Polish poetry; trope; trace; Jacques Derrida; language philosophy

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Forum Poetyki
• Year: 2020
• Issue: 20
• Pages: 62-73

Dates

published

2020-10-13

Contributors

author

Agnieszka Waligóra

• https://orcid.org/0000-0002-4316-9207

References

• Culler, Jonathan. „Changes in the Study of the Lyric”. W Lyric poetry: beyond new criticism. Zredagowane przez Chaviva Hošek, 38-55. Ithaca: Cornell University Press, 1985.
• Derrida, Jacques. „Che cos’è la poesia?”. Przetłumaczone przez Michał Paweł Markowski. Literatura na Świecie nr 11–12 (1998): 155–161.
• Derrida, Jacques. „Forma i znaczenie. Uwagi o fenomenologii języka”. W Pismo filozofii. Zredagowane i przetłumaczone przez Bogdan Banasiak, 109-129. Kraków: Inter Esse, 1993.
• Derrida, Jacques. Pismo filozofii. Zredagowane i przetłumaczone przez Bogdan Banasiak, Kraków: Inter Esse, 1993.
• Frege, Gottlob. „Sens i nominat”. W Logika i język: studia z semiotyki logicznej, 225-251. Zredagowane przez Hans Reichenbach i Jerzy Pelc. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.
• Koronkiewicz, Marta. „Zmysłowe nawyki”. W I jest moc odległego życia w tej elegii. Uwagi o wierszach Andrzeja Sosnowskiego, 51-59. Wrocław: Fundacja na Rzecz Kultury i Edukacji im. Tymoteusza Karpowicza, 2019.
• Roszak, Joanna. „Kim jestem Ja i kim jesteś Ty (w poezji Andrzeja Sosnowskiego)”. W Wiersze na głos. Szkice o twórczości Andrzeja Sosnowskiego. Zredagowane przez Piotr Śliwiński, 136-145. Poznań: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury, 2010.
• Russell, Bertrand. „Denotowanie”. W Logika i język: studia z semiotyki logicznej. Zredagowane przez Hans Reichenbach i Jerzy Pelc, 253-275. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.
• Stankowska, Agata. Poezji nie pisze się bezkarnie: z teorii i historii tropu poetyckiego. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2007.
• Stępnik, Krzysztof. Filozofia metafory. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1988.
• Searle, John Rogers. „Imiona własne”. W Logika i język: studia z semiotyki logicznej. Zredagowane przez Hans Reichenbach i Jerzy Pelc, 523-535. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.
• Sosnowski, Andrzej. Dożynki 1987–2003. Wrocław: Biuro Literackie, 2006.
• Tabaszewska, Justyna, „Gubienie śladów i tropienie przesunięć, czyli czytelnik w grze Andrzeja Sosnowskiego”. Teksty Drugie nr 5–6 (2013): 62–76.
• Wittgenstein, Ludwig. Dociekania filozoficzne. Przełożone przez Bogusław Wolniewicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.
• Wittgenstein, Ludwig. Tractatus logico-philosophicus. Przełożone przez Bogusław Wolniewicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.

Identifiers

DOI

10.14746/fp.2020.20.24904