Leopold Buczkowski’s war diaries: an anthropological reading

• Authors: Maciej Libich

Title variants

PL

Dzienniki wojenne Leopolda Buczkowskiego. Lektura antropologiczna

Abstracts

EN

This text presents an anthropological reading of Leopold Buczkowski’s war diaries (1942–1945), as well as a polemic against claims made by Sławomir Buryła and Radosław Sioma. The author of the article argues that the three notebooks deposited at the Adam Mickiewicz Museum of Literature (Muzeum Literatury im. Adam Mickiewicza w Warszawie) are not rewritten, final drafts from the 1980s–as the editors of Dziennik wojenny (War Diary, 2001) claim–but original manuscripts. The researcher describes the material aspects of the diary, especially those elements that distinguish it from other wartime diaries–these include unprecedented punctuation, enigmatic notes made in the margins, and illegible drawings on the blank pages of the notebooks.

PL

Tekst jest antropologiczną lekturą dzienników wojennych Leopolda Buczkowskiego prowadzonych w latach 1943–1945, a także polemiką z rozpoznaniami Sławomira Buryły i Radosława Siomy. Autor tekstu dowodzi, że trzy zeszyty zdeponowane w Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza to nie czystopisy z lat 80. – jak twierdzą edytorzy Dziennika wojennego (2001) – lecz oryginalne rękopisy. Badacz opisuje materialną warstwę diariusza, a zwłaszcza te jego elementy, które wyróżniają dziennik spośród innych zapisków czasu wojny: to między innymi zagadkowa interpunkcja, enigmatyczne notatki sporządzane na marginesach, a także nieczytelne rysunki i znaki umieszczane na parzystych stronach zeszytów, niezapełnionych pismem.

Keywords

EN

war diaries; Leopold Buczkowski; trauma; experience; Czarny potok; genetic criticism

PL

diarystyka; dzienniki wojenne; Leopold Buczkowski; trauma; doświadczenie; Czarny potok; krytyka genetyczna

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Forum Poetyki
• Year: 2023
• Issue: 33-34

Dates

published

2023

Contributors

author

Maciej Libich

• University of Warsaw

• https://orcid.org/0000000285363315

References

• https://www.1944.pl/powstancze-biogramy/leopold-buczkowski,4857.html. Dostęp 11.09.2022.
• Buczkowski, Leopold. Dziennik wojenny. Wstęp i posłowie Sławomir Buryła. Oprac. Sławomir Buryła, Radosław Sioma. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2001.
• Buczkowski, Leopold. Dzienniki, sygn. 1641.1–1641.3.
• Buczkowski, Leopold. „Powstanie na Żoliborzu”. Oprac. Bogusław Żurakowski. Regiony 3-4 (1992): 2–18.
• Buryła, Sławomir. „«Czarny potok» i archiwum”. Forum Poetyki 21 (2020): 167–169.
• Buryła, Sławomir. „Dziennik wojenny” Leopolda Buczkowskiego - wyzwanie dla (młodego) edytora. W: Zapisywanie wojny. Dzienniki z lat 1939–1945, red. Maciej Libich, Piotr Sadzik, 117–132. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2022.
• Buryła, Sławomir. „Edytorskie aspekty twórczości Leopolda Buczkowskiego. Rekonesans”. Pamiętnik Literacki 2 (2008): 167–189.
• Buryła, Sławomir. „Między «Wertepami» a «Czarnym potokiem»: zagadnienia ewolucji prozy Leopolda Buczkowskiego”. Teksty Drugie 2 (2001): 265–273.
• Buryła, Sławomir. Wstęp. W: Leopold Buczkowski, Dziennik wojenny. Wstęp i posłowie Sławomir Buryła, oprac. Sławomir Buryła, Radosław Sioma. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2001.
• Kirchner, Hanna. Pan Leopold. Rysunek z pamięci. W: Wspomnienia o Leopoldzie Buczkowskim, 57–100. Red. Jan Tomkowski. Ossa: Dom na Wsi, 2005.
• Leopold Buczkowski. Przebłyski historii, przelotne obrazki. Red. Agnieszka Karpowicz, Paweł Polit. Łódź: Muzeum Sztuki w Łodzi, 2021.
• Mikołajewski, Łukasz. Pamięć fabularyzowana. Powojenne poprawki w „Szkicach piórkiem” Andrzeja Bobkowskiego. W: Buntownik - cyklista - kosmopolak. O Andrzeju Bobkowskim i jego twórczości. Red. Jarosław Klejnocki, Andrzej Stanisław Kowalczyk, 137–173. Warszawa: Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza, Więź, 2011.
• Rodak, Paweł. Między zapisem a literaturą. Dziennik polskiego pisarza w XX wieku. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2011.
• Rodak, Paweł. „Wojna i zapis (o dziennikach wojennych)”. Teksty Drugie 6 (2005): 33–45.
• Sadzik, Piotr. „Traumatografie Leopolda Buczkowskiego”. Rana. Literatura - Doświadczenie - Tożsamość 1 (2020): 74–75.
• Skrabek, Dawid. Traumatyczna tkanka sztuki. Praca obroniona u prof. Anny Łebkowskiej. Kraków 2011, maszynopis w bibliotece UJ.
• Staroń, Justyna. Dialog sztuk. O twórczości artystycznej Leopolda Buczkowskiego. W: (Dy)fuzje. Związki literatury i sztuki w Polsce po 1945 roku. Red. Magdalena Lachman, Paweł Polit, 87–118. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2019.
• Staroń, Justyna. „Przejawy uczuć w zapisie doświadczeń. Między kartami listów męża do żony”. Konteksty 3 (2015): 7–16

Identifiers

DOI

10.14746/fp.2023.32-33.42117

Biblioteka Nauki

27312373