The avant-garde in the archive: Towards Proust’s spectrology (in dialogue with Philippe Sollers’s Oeil de Proust: Les dessins de Marcel Proust)

• Authors: Katarzyna Thiel-Jańczuk

Title variants

PL

Awangarda w archiwum. W stronę Proustowskiej widmontologii (wokół książki Oko Prousta. Rysunki Marcela Prousta [Oeil de Proust. Les dessins de Marcel Proust] Philippe’a Sollersa)

Abstracts

EN

This article analyzes an essay by the contemporary French writer Philippe Sollers in which Sollers analyzes Marcel Proust’s drawings found in the French writer’s private letters and manuscripts. I draw on Sollers’s notion of “inner experience,” which he, in turn, borrowed from Georges Bataille, and discuss the idealistic interpretations of Proust’s eye/gaze as found in the metaphor of the book as an “optic instrument.” Then, referring to the Derridean category of “the specter,” I analyze the significance of Proust’s drawings for the understanding of his legacy in contemporary literature.

PL

Artykuł poświęcony jest analizie eseju francuskiego współczesnego pisarza, Philippe’a Sollersa, stanowiącego komentarz do rysunków Marcela Prousta pochodzących z jego prywatnej korespondencji oraz z manuskryptów. Wychodząc od zapożyczonej przez Sollersa od Georges’a Bataille’a idei „doświadczenia wewnętrznego”, poddana zostaje dyskusji idealistyczna interpretacja proustowskiego spojrzenia wyrażająca się w metaforze książki-narzędzia optycznego. Następnie, w odwołaniu do derridiańskiej kategorii „widma”, autorka analizuje znaczenie rysunków dla kształtowania się pamięci o pisarzu we współczesnej literaturze.

Keywords

EN

Marcel Proust; Philippe Sollers; eye; archive; specter; inner experience; Georges Bataille; Jacques Derrida

PL

Marcel Proust; Philippe Sollers; oko; archiwum; widmo; doświadczenie wewnętrzne; Georges Bataille; Jacques Derrida

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Forum Poetyki
• Year: 2023
• Issue: 33-34

Dates

published

2023

Contributors

author

Katarzyna Thiel-Jańczuk

• Adam Mickiewicz University in Poznań

• https://orcid.org/0000000294185231

References

• Bales, Richard. Proust and the Middle Ages. Genève: Droz, 1975.
• Barthes, Roland. Œuvres Complètes. Tom IV. Red. Éric Marty. Paris: Éditions du Seuil, 2002.
• Bales, Richard. Światło obrazu. Tłum. Jacek Trznadel. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1996.
• Bataille, Georges. L’expérience intérieure. Paris: Gallimard, 1978.
• Compagnon, Antoine. La Vie derrière soi. Fins de la littérature. Paris: Editions des Equateurs, 2021.
• Deleuze, Gilles. Proust i znaki. Tłum. Michał Paweł Markowski. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 1999.
• Derrida, Jacques. Gorączka archiwum: impresja freudowska. Tłum. Jakub Momro. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2016.
• Derrida, Jacques. Widma Marksa. Tłum. Tomasz Załuski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2016.
• Erman, Michel. L’œil de Proust. Écriture et voyeurisme dans «A la recherche du temps perdu». Paris: Editions A.-G. Nizet, 1988.
• Ernaux, Annie. Proust, Françoise et moi, wykład w Collège de France, 19 lutego 2013 roku.
• https://www.college-de-france.fr/agenda/seminaire/lire-et-relire-proust/proust-francoise-et-moi. Dostęp 22.01.2023.
• Fraisse, Luc. „Du symbolisme architectural au symbolisme littéraire: Proust à l’école d’Émile Mâle”. Studia Romanica Posnaniensia 1 (2011): 81–101.
• Gandelman, Claude. „Proust caricaturiste”. W: Le regard dans le texte. Paris: Méridiens Klincksieck, 1986.
• Gandelman, Claude. „The Artist as Traumarbeiter. On Sketches of Dreams by Marcel Proust”. Yale French Studies 84 (1994): 118–135
• Gandelman, Claude. „The drawings of Marcel Proust”. Adam International Review 394 (1976): 21–57.
• Gefen, Alexandre. L’idée de la littérature: de l’art pour l’art aux écritures de l’intervention. Paris: José-Corti, 2021.
• Joshikawa, Kazuyoshi. „Du «Contre Sainte-Beuve» à la «Recherche»”. W : Proust, la mémoire et la littérature, red. Antoine Compagnon, 49–71. Paris: Odile Jacob, 2009.
• Leriche, Françoise. „Proust’s Eye”. W: Proust and the Arts, red. Christie MacDonald, François Proulx, 161–178. Cambridge: Cambridge University Press, 2015.
• Łotman, Jurij, Boris Uspienski. „O semiotycznym mechanizmie kultury”. W: Semiotyka kultury, tłum. Jerzy Faryno, 177–201. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1975.
• Maingueneau, Dominique. Contre Saint-Proust où la fin de la Littérature. Paris: Belin, 1996.
• Mâle, Emile. L’Art religieux du XIIIe siècle en France. Étude sur l’iconographie du moyen âge et ses sources d’inspiration. Paris: Ernest Leroux, 1898.
• Momro, Jakub. Widmontologie nowoczesności. Genezy. Warszawa: Wydawnictwo IBL, 2014.
• Proust, Marcel. Czas odnaleziony. Tłum. Maciej Żurowski. Ebook: Masterlab, 2013.
• Proust, Marcel. Les Soixante-quinze feuillets. Paris: Gallimard, 2021.
• Proust, Marcel. Lettres à Reynaldo Hahn. Red. Philippe Kolb. Paris: Gallimard, 1956.
• Proust, Marcel. Przeciwko Sainte-Beuve’owi. Tłum. Anastazja Dwulit. Kraków: Eperons-Ostrogi, 2015.
• Proust, Marcel. W cieniu rozkwitających dziewcząt. Tłum. Wawrzyniec Brzozowski. Łódź: Officyna 2019.
• Raczymow, Henri. La mort du grand écrivain. Essai sur la fin de la littérature. Paris: Stock, 1994.
• Recanati, Jean. Profils juifs de Marcel Proust. Paris: Buchet/Chastel, 1979.
• Sandre, Yves. „Pastiches et mélanges. Note sur le texte”. W: Marcel Proust, «Contre Sainte-Beuve» précédé de «Pastiches et mélanges» suivi d’«Essais et articles», red. Pierre Clarac, Yves Sandre, 686–713. Paris: Gallimard, Bibliothèque de la Pléiade, 1971.
• Sollers, Philippe. La Guerre du goût. Paris: Gallimard, 1994.
• Sollers, Philippe. „L’écrivain et la vie”. W: La Guerre du goût, 321–331. Paris: Gallimard, 1994.
• Sollers, Philippe. Oeil de Proust. Les dessins de Marcel Proust. Paris: Stock, 1999.
• Swoboda, Tomasz. Historie oka. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 2013.
• Syrac, Julien. „La joie du réel retrouvé”. La Nouvelle Revue Française 654 (Automne 2022): 86–91

Identifiers

DOI

10.14746/fp.2023.32-33.42118

Biblioteka Nauki

27312549