Conradian inspirations in Zygmunt Haupt’s prose

• Authors: Wiesław Ratajczak

Title variants

PL

Conradowskie inspiracje w prozie Zygmunta Haupta

Abstracts

EN

Although Conrad-inspired motifs are not frequent in Zygmunt Haupt’s prose, they do play and important role. Thanks to discovering similarities and differences they serve the author of Pierścień z papieru to describe his own writing method. As a reader of Conrad he is interested in the poetics of concealment and revelation as well as the relationship between memory and denial. He discovers the poeticism and symbolism of this creation and its personal character, related to the experiences of childhood and dark memories of the fatherland. By recognizing the ways in which Haupt utilizes Conrad’s plots and ideas, it is possible to understand better his principle of shorthand, concentration of meanings, combining the usual with the exotic, the lyrical with the tragic, the personal with the universal, the serious with the pathetic. 

PL

Conradowskie inspiracje nie są w prozie Zygmunta Haupta częste, jednak odgrywają ważną rolę. Dzięki odkrywaniu podobieństw i różnic służą autorowi Pierścienia z papieru do określenia własnej metody pisarskiej. Jako czytelnik Conrada interesuje się poetyką ukrywania i ujawnienia oraz relacją między pamięcią i wyparciem. Odkrywa poetyckość i symbolizm tej twórczości, a także jej osobisty charakter, związany z doświadczeniami dzieciństwa i mrocznymi wspomnieniami kraju. Poznając sposób korzystania z Conradowskich fabuł i idei przez Haupta, wnikliwiej zrozumieć można jego zasadę skrótu, zagęszczenia znaczeń, łączenia swojskiego z egzotycznym, lirycznego z tragicznym, osobistego z uniwersalnym, poważnego z żałosnym.

Keywords

EN

Zygmunt Haupt; Joseph Conrad; intertextuality; elements; destruction; house; ruin; memory

PL

Zygmunt Haupt; Joseph Conrad; intertekstualność; żywioł; zniszczenie; dom; ruina; pamięć

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Forum Poetyki
• Year: 2023
• Issue: 32

Dates

published

2023

Contributors

author

Wiesław Ratajczak

• Adam Mickiewicz University in Poznań

• https://orcid.org/0000000334434600

References

• Adamowicz-Pośpiech, Agnieszka. „Conradowskie echa w twórczości Gustawa Herlinga-Grudzińskiego: biografia, historia i ideologia”. W: Opowiedzieć historię: prace dedykowane profesorowi Stefanowi Zabierowskiemu, red. Beata Gontarz, Małgorzata Krakowiak, 27–44. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2009.
• Borzymińska, Zofia. „Hannower Natan Nata ben Mosze Aszkenazy (Askenasy)”. W: Polski Słownik Judaistyczny, red. Zofia Borzymińska, Rafał Żebrowski.
• https://delet.jhi.pl/pl/psj?articleId=16782. Dostęp 16.06.2022.
• Borzymińska, Zofia, Paweł Fijałkowski. „Jawejn mecula”. W: Polski Słownik Judaistyczny, red. Zofia Borzymińska, Rafał Żebrowski. https://delet.jhi.pl/pl/psj?articleId=19434. Dostęp 17.06.2022.
• Braun, Andrzej. Kreacja Costaguany. Warszawa: Czytelnik, 1989.
• Conrad, Joseph. „Od autora”. W: Smuga cienia, tłum. Jan Józef Szczepański, 5–9. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1973.
• Conrad, Joseph. Nostromo. Opowieść z wybrzeża. Tłum. Jadwiga Korniłowiczowa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1972.
• Conrad, Joseph. „Przedmowa”. W: Murzyn z załogi „Narcyza”, tłum. Bronisław Zieliński, 9–14. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1972.
• Conrad, Joseph. Szaleństwo Almayera. Tłum. Aniela Zagórska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1972.
• Conrad, Joseph. „Tajfun”. W: Tajfun i inne opowiadania, tłum. Halina Carroll-Najder, 13–112. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1972.
• Dzianisz, Paweł. Ukraina Conrada. Pelplin: Bernardinum, 1999.
• Giedroyc, Jerzy, Zygmunt Haupt. Listy 1947–1975. Oprac., wstępem i przypisami opatrzył Paweł Panas. Warszawa: Wydawnictwo Więź, 2022.
• Haupt, Zygmunt. „Admirał Gaspar Hojeda”. W: Z Roksolanii. Opowiadania, eseje, reportaże, publicystyka, warianty, fragmenty (1935–1975), red. Aleksander Madyda, 21–23. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2018.
• Haupt, Zygmunt. „Cyklon”. W: Baskijski diabeł. Opowiadania i reportaże, red. Aleksander Madyda, 713–723. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2016.
• Haupt, Zygmunt. „Dzisiaj, przedwczoraj, wczoraj, jutro”. W: Z Roksolanii. Opowiadania, eseje, reportaże, publicystyka, warianty, fragmenty (1935–1975), red. Aleksander Madyda, 131–137. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2018.
• Haupt, Zygmunt. „Z kroniki o latającym domu”. W: Baskijski diabeł. Opowiadania i komentarze, red. Aleksander Madyda, 713–723. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2016.
• Herling-Grudziński, Gustaw. „Wywiad imaginacyjny z bohaterem Tajfunu”. W: Żywi i umarli. Szkice literackie, 60–65. Lublin: Wydawnictwo FIS, 1991.
• Hostowiec, Paweł (właśc. Jerzy Stempowski). Hostowiec, Paweł (właśc. Jerzy Stempowski). „Bagaż z Kalinówki”. W: Conrad żywy, red. Wit Tarnawski, 87–91. Londyn: B. Świderski, 1957.
• Madyda, Aleksander. „Korespondencja Zygmunta Haupta z Jerzym Stempowskim”. Pamiętnik Literacki 110, 1 (2019): 211–225.
• W imię Conrada. Joseph Conrad w poezji polskiej. Oprac. Tadeusz Skutnik. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1977.
• Zabierowski, Stefan. „O Conradzie i Sienkiewiczu”. Miesięcznik Literacki 30, 12 (1967): 65–69.
• Zabierowski, Stefan. Conrad w Polsce: wybrane problemy recepcji krytycznej w latach 1896–1969, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1971.
• Żeromski, Stefan. „Joseph Conrad”. W: Pisma raperswilskie. Wspomnienia i sylwetki, red. Zdzisław Jerzy Adamczyk, 527–542. Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN, 2015

Identifiers

DOI

10.14746/fp.2023.32.40067

Biblioteka Nauki

27312319