Społeczności kultury późnej ceramiki wstęgowej centralnej części Wysoczyzny Kujawskiej

• Authors: Danuta Żurkiewicz

Title variants

EN

The Late Band Pottery Culture communities in the Central Kuyavia Plateau

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The paper discusses a structure of the settlement pattern of the Late Band Pottery culture – the Lengyel culture, Brześć Kujawski group, in a part of the Kujavia Plateau. In the first part, a microregional analysis of three selected sites is presented, in addition to discussing a special character of the associated artefacts. The second part focuses on the geography of settlement.

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Folia Praehistorica Posnaniensia
• Year: 2011
• Volume: 16
• Pages: 47-111

Dates

published

2018-11-01

Contributors

author

Danuta Żurkiewicz

• Instytut Prahistorii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań, Poland

References

• Bednarczyk J., Czerniak L., Kośko A. 1980 Z badań nad zespołem osadniczym ludności kręgu kultury ceramiki wstęgowej w Kruszy Zamkowej, stan. 3 woj. Bydgoszcz (część sepulkralna), „Sprawozdania Archeologiczne”, t. XXXII, s. 55–83.
• Bednarczyk J., Kośko A., Krause E. 1979 Z problematyki rozwoju kultury lendzielskiej w rynnie Jeziora Pakoskiego (ze studiów nad rozwojem
• kultur wstęgowych na Kujawach), „Pomorania Antiqua”, t. 8, s. 9–41.
• Bogucki P. 1979 Tactical and strategic settlements In the Elary Neolithic of Lowland Poland, „Journal of Anthropological Research”, vol. 35, z. 2, s. 238–246.
• Chachlikowski P. 1996 Ze studiów nad pochodzeniem i użytkowaniem surowców importowanych w wytwórczości kamieniarskiej społeczności wczesnorolniczych Kujaw, (w:) Z badań nad genezą regionalizmu społeczeństw Kujaw. Studia i materiały do dziejów Kujaw – Niżu Polski, red. A. Kośko, vol. 6, Poznań, s. 121–153.
• Czarnecka H. (red.) 2005 Atlas. Podziały hydrograficzne Polski. Część 1. Mapy w skali 1: 200 000, Warszawa.
• Czebreszuk J., Kośko A., Szmyt M. 2006 Zasady analizy źródeł ceramicznych z okresu późnego neolitu oraz interstadium epoki neolitu i brązu na Kujawach, (w:) Opatowice – Wzgórze Prokopiaka, t. I: Studia i materiały do badań nad późnym neolitem Wysoczyzny Kujawskiej, red. A. Kośko, M. Szmyt, Poznań, s. 39–64.
• Czerniak L. 1978 Konary, woj. Bydgoszcz, stan. 20. Obozowisko ludności kultury lendzielskiej (Ze studiów nad rozwojem kultur wstęgowych na Kujawach), „Sprawozdania Archeologiczne”, t. XXX, s. 33–55.
• Czerniak L. 1979a Osada kultury lendzielskiej w Kościelcu Kujawskim, gm. Pakość, stan. 16 (Ze studiów nad rozwojem kultur wstęgowych na Kujawach), „Pomorania Antiqua”, t. 8, s. 73–109.
• Czerniak L. 1979b Z badań nad problematyka równoleżnikowych kontaktów kulturowych społeczeństw dorzecza Odry i Wisły w młodszej epoce kamienia (Zagadnienie tzw. wpływów kultury rösseńskiej), „Wiadomości Archeologiczne”, t. XLIV, s. 123–129.
• Czerniak L. 1980 Rozwój społeczeństw kultury późnej ceramiki wstęgowej na Kujawach, Poznań.
• Czerniak L. 1992 Węgierce, gm. Pakość, stan. 12. Osiedle z fazy Ia kultury późnej ceramiki wstęgowej na Kujawach, „Sprawozdania Archeologiczne”, t. XLIV, s. 31–47.
• Czerniak L. 1994 Wczesny i środkowy okres neolitu na Kujawach 5400–3650 p.n.e., Poznań.
• Czerniak L. 1996a Kultura malicka a postlinearne kultury Niżu Polski, (w:) Kultura malicka (Drugi etap adaptacji naddunajskich wzorców kulturowych w neolicie północnej części środkowej Europy), red. J. K. Kozłowski, Kraków, s. 71–77.
• Czerniak L. 1996b Kultura późnej ceramiki wstęgowej versus grupa brzesko-kujawska (W związku z referatem R. Grygla), (w:) Kultura malicka (Drugi etap adaptacji naddunajskich wzorców kulturowych w neolicie północnej części Środkowej Europy), red. J. K. Kozłowski, Kraków, s. 147–149.
• Czerniak L. 1998 The First Farmers. Najstarsi rolnicy, (w:) Pipeline of Archaeological Treasures. Gazociąg pełen skarbów archeologicznych, Poznań.
• Czerniak L. 2002 Settlements of the Brześć Kujawski type on the Polish Lowlands, „Archeologické rozhledy”, t. LIV, s. 9–22.
• Czerniak L. 2004 Kultury z cyklu ceramiki wstęgowej, (w:) Od długiego domu najstarszych rolników do dworu staropolskiego. Wyniki badań archeologicznych na trasach gazociągów Mogilno – Włocławek i Mogilno – Wydartowo, red. J. Bednarczyk, A. Kośko, Poznań, s. 195–212.
• Czerniak L. 2008 Z badań nad neolityzacją Niżu Polski. Zagadnienie tzw. wpływów kultury rösseńskiej, (w:) Na pograniczu światów. Studia z pradziejów międzymorza bałtycko- pontyjskiego, red. J. Bednarczyk,
• Czerniak L. J. Czebreszuk, P. Makarewicz, M. Szmyt, Poznań, s. 71–82.
• Czerniak L., Kośko A. 1980a Badania sondażowe w Inowrocławiu – Mątwach, stan. 5, woj. Bydgoszcz (Przyczynek do badań nad chronologiczno-genetyczną interpretacją ugrupowań późnolendzielskich z ceramiką kłutą na Niżu Polski), „Sprawozdania Archeologiczne”, t. XXXIX, s. 29–53.
• Czerniak L., Kośko A. 1980b Zagadnienie efektywności poznawczej analizy chronologicznej ceramiki na podstawie cech technologicznych, „Archeologia Polski”, t. XXV, s. 247–279.
• Czerniak L., Piontek J. 1980 Próba modelowego opisu form organizacji społecznej i gospodarczej ludności „kultur wstęgowych” na podstawie analizy zespołów osadniczych typu Brześć Kujawski, „Archeologia Polski”, t. XXIV, z. 2, s. 335–358.
• Domańska L. 1996 Surowce „południowe” w krzemieniarstwie społeczności wczesnorolniczych Kujaw, (w:) Z badań nad genezą regionalizmu społeczeństw Kujaw. Studia i materiały do dziejów Kujaw – Niżu Polski, red. A. Kośko, vol. 6, Poznań, s. 107–120.
• Empacher A. B., Sęp B., Żukowska A., Żakowski W. 1977 Mały słownik matematyczny, Warszawa.
• Gabałówna L. 1963 Ślady osadnictwa kultur z cyklu wstęgowych w Radziejowie Kujawskim, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi”, Seria Archeologiczna, t. 9, s. 25–95.
• Gabałówna L. 1966 Ze studiów nad grupą brzesko-kujawską kultury lendzielskiej. Brześć Kujawski – stanowisko 4, „Acta Archaeologica Lodziensia”, t. 14.
• Golachowski S., Kostrubiec B., Zagozdzon A. 1974 Metody badań geograficzno-osadniczych, Warszawa.
• Grygiel R. 1986 The household luster as a fundamental social unit of the Lengyel Culture in the Polish Lowlands, „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi”, seria archeologiczna, t. 31, s. 43–334.
• Grygiel R. 1996 Wkład kultury malickiej w powstanie i rozwój grupy brzesko-kujawskiej kultury lendzielskiej, (w:) Kultura malicka (Drugi etap adaptacji naddunajskich wzorców kulturowych w neolicie północnej części środkowej Europy), red. J. K. Kozłowski, Kraków, s. 79–110.
• Grygiel R. 2004 Neolit i początki epoki brązu w rejonie Brześcia Kujawskiego i Osłonek, t. I: Wczesny neolit, kultura ceramiki wstęgowej rytej, Łódź.
• Grygiel R. 2008 Neolit i początki epoki brązu w rejonie Brześcia Kujawskiego i Osłonek, t. II, cz. 1–3: Środkowy neolit, grupa brzesko-kujawska kultury lendzielskiej, Łódź.
• Ilkiewicz J. 2005 Wczesnoneolityczne narzędzia kamienne z Pobrzeża Koszalińskiego, „Folia Praehistorica Posnaniensia”, t. XIII/XIV, s. 91–115.
• Jankuhn H. 1983 Wprowadzenie do archeologii osadnictwa, Warszawa.
• Jażdżewski K. 1938 Cmentarzyska kultury ceramiki wstęgowej i związane z nimi ślady osadnictwa w Brześciu Kujawskim, „Wiadomości Archeologiczne”, t. XV, s. 1–105.
• Kietrzewska-Zalesiak M. 1976 Geografia osadnictwa, Warszawa.
• Konopka M. 1984 Instrukcja ewidencji stanowisk archeologicznych metodą badań powierzchniowych (Archeologiczne Zdjęcie Polski), Warszawa.
• Kostrzewski J., Chmielewski K., Jażdżewski K. 1965 Pradzieje Polski, Wrocław–Warszawa–Kraków.
• Kozłowski J. K. 1966 Próba klasyfikacji materiałów zaliczanych do kultury lengyelskiej i nadcisańskiej w Polsce południowej, „Archeologia Polski”, t. XI, s. 7–25.
• Kozłowski J. K. 1988 Z problematyki interregionalnych powiązań Kujaw w młodszej epoce kamienia, (w:) Kontakty pradziejowe społeczeństw Kujaw z innymi ludami Europy, red. A. Cofta-Broniewska, Inowrocław, s. 45–79.
• Kruk J. 1980 Gospodarka w Polsce południowo-wschodniej w V–III tysiącleciu p.n.e., Wrocław.
• Kruk J. 1981 Kilka uwag o znaczeniu poszukiwań powierzchniowych w badaniach nad geografią osadnictwa pradziejowego, (w:) Zdjęcie Archeologiczne Polski, „Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków”, seria B, t. LXVI, s. 115–120.
• Marciniak A. 2004 Mikrospołeczny wymiar pasterstwa i nomadyzmu i tafonomiczne podstawy ich identyfikacji w materiałach faunistycznych, (w:) Nomadyzm a pastoralizm w międzyrzeczu Wisły i Dniepru (neolit, eneolit, epoka brązu), red. A. Kośko, M. Szmyt, Poznań, s. 35–43.
• Marciniak A. 2008 Interaction between hunter-gatherers and farmers in the Early and Middle Neolithic in the Polish part of the North European Plain, (w:) Time and Change. Archaeological and Anthropological Perspectives on the Long-Term in Hunter-Gatherer Societies, red. D. Papagianni, R. Layton, Oxford, s. 115–133.
• Paner H., Fudziński M., Goden K. 2004 Ratownicze badania archeologiczne w obrębie autostrady A1 na terenie województwa pomorskiego, (w:) Raport 2001–2002. Wstępne wyniki konserwatorskich badań archeologicznych w strefie budowy autostrad w Polsce za lata 2001–2002. Zeszyty Ośrodka Ochrony Dziedzictwa Archeologicznego, seria B: Materiały Archeologiczne, red. Z. Bukowski, Warszawa, s. 1–30.
• Pavúk J. 2007 Zur Frage der Entstehung und Verbreitung der Lengyel-Kultur, (w:) The Lengyel, Polgár and related cultures in the Middle/Late Neolithic in Central Europe, red. J. K. Kozłowski, P. Raczky, Kraków, s. 11–28.
• Pearson G. W., Pilcher J. R., Baillier M. G. L., Corbett D. M., Qua F. 1986 High-precision 14C measurement of Irish oaks to show the natural 14C variation from AD 1840 to 5210 BC, „Radiocarbon”, t. 28 (2B), s. 911–934.
• Pelisiak A. 2003 Osadnictwo. Gospodarka. Społeczeństwo. Studia nad kulturą pucharów lejkowatych na Niżu Polskim, Rzeszów.
• Pyzel J. 2006a Die Besiedlungsgeschichte der Bandkeramik in Kujawien, „Jahrbuch des Römisch-Germanischen Zentralmuseum Mainz”, t. 53, z. 1, s. 1–59.
• Pyzel J. 2006b Społeczności kultury ceramiki wstęgowej rytej na Kujawach, Warszawa, (maszynopis pracy doktorskiej w archiwum Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie).
• Smoczyńska Ł. 1953 Kultura ceramiki wstęgowej w Wielkopolsce, „Fontes Praehistorici”, t. 3, s. 1–85.
• Wiślański T. 1969 Podstawy gospodarcze plemion neolitycznych w Polsce północno-zachodniej, Wrocław.
• Witczak E. 2007 Osady kultury ceramiki wstęgowej rytej na w Chemiczkach, gm. Kruszwica stanowisko 10 (ET 47), Poznań (maszynopis pracy magisterskiej w archiwum Instytutu Prahistorii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu).
• Wojciechowski W. 1970 Zagadnienie chronologii relatywnej kultur młodszej epoki kamienia na Dolnym Śląsku na tle środkowoeuropejskiej
• systematyki neolitu, Wrocław.
• Wojciechowski W. 1976 Ze studiów nad ciągłością osadnictwa wstęgowego w południowych rejonach Dolnego Śląska, „Studia Archeologiczne”, t. IX, s. 4 –56.
• Zápotocká M. 1970 Die Stichbandkeramik in Böhmen und in Mitteleuropa, (w:) Die Anfänge des Neolithikums von bis Nordeuropa, Fundamenta, Reihe A, Bd. 3, Köln–Wien.

Identifiers

DOI

10.14746/fpp.2011.16.03