Między wyjątkowością a wstydem. Świadomość językowa mieszkańców powiatu ostrowskiego

• Authors: Błażej Osowski

Title variants

EN

Between uniqueness and shame. Language awareness of the inhabitants of the Ostrów Wielkopolski powiat

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule zajęto się zagadnieniami związanymi ze świadomością językową. Celem tekstu jest przedstawienie, co mieszkańcy powiatu ostrowskiego sądzą o gwarach. Materiał pozyskano za pomocą ankiety internetowej. Analiza porusza kilka kwestii: występowanie gwar w okolicach Ostrowa Wielkopolskiego, zauważane cechy gwar, skojarzenia wywołane przez słowo „gwara” (potoczny stereotyp gwary), geografia gwar w świadomości ankietowanych, stosunek do gwary, pokoleniowe występowanie gwary.

EN

The article presents issues related to language awareness. The purpose of the text is to present the opinions of residents of Ostrów Wielkopolski powiat about dialects. The material was obtained by means of an online survey. The analysis raises several issues: the occurrence of dialects around Ostrów Wielkopolski, the identified features of dialects, associations evoked by the word “dialect” (the dialect stereotype), the geography of dialects as perceived by the respondents, attitude to dialects, generational occurrence of dialects.

Keywords

PL

świadomość językowa; gwara; Wielkopolska; metoda ankietowa

EN

Metalinguistic awareness; dialect; Greater Poland; survey method; Metalinguistic awareness; dialect; Greater Poland; survey method

• Publisher: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
• Journal: Gwary Dziś
• Year: 2019
• Volume: 11

Dates

published

2019-12-15

Contributors

author

Błażej Osowski

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytut Filologii Polskiej

• https://orcid.org/0000-0002-4226-1378

References

• Cemborowski B. (2017), Funkcjonowanie gwar wielkopolskich w internecie. Przegląd wybranych form, [w:] Język w regionie – region w języku 2, pod red. B. Osowskiego, J. Kobus, P. Michalskiej-Góreckiej i A. Piotrowskiej-Wojaczyk, Poznań, s. 49–64.
• Cygan S. (2011), Przejawy świadomości językowej mieszkańców wsi końca XX wieku na przykładzie Lasocina na Kielecczyźnie, Kielce.
• Grochola-Szczepanek H. (2008), Stopień używania wyrazów ogólnopolskich i ich gwarowych odpowiedników – w ocenie młodych mieszkańców Spisza, „Język Polski” 88, s. 215–230.
• Kąś J. (1994), Interferencja leksykalna słownictwa gwarowego i ogólnopolskiego (na przykładzie gwar orawskich), Kraków.
• Kucała M. (1960), O słownictwie ludzi wyzbywających się gwary, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 19, s. 141–156.
• Kucharzyk R. (2002), Język wsi z perspektywy autochtonów, [w:] Dialektologia jako dziedzina językoznawstwa i przedmiot dydaktyki. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Karolowi Dejnie, red. S. Gala, Łódź, s. 277–286.
• Kucharzyk R. (2011), Badania świadomości językowej mieszkańców wsi, „Poradnik Językowy” 4, s. 26–38.
• Kurek H. (1995), Przemiany językowe wsi regionu krośnieńskiego. Studium socjolingwistyczne, Kraków.
• Markowski A. (red.), (2006), Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, t. 2: Q–Ż, Warszawa.
• Nitsch K. (1968), Wybór polskich tekstów gwarowych, wyd. 3, Warszawa.
• Nowak H., Skoczylas-Stawska H. (1990), Gwary ostrowskie, [w:] Ostrów Wielkopolski. Dzieje miasta i regionu, pod red. S. Nawrockiego, Poznań, s. 639–673.
• Osowski B. (2019), Hiperyzmy – kiedy źródło nas mami, „Prace Filologiczne”, t. 73, s. 287–297.
• Pawłowski E. (1967), Problem normy językowej w gwarach ludowych i języku ogólnonarodowym, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 25, s. 133–147.
• Piechnik A. (2015), Gwara w świadomości gimnazjalistów wiejskich, [w:] Dialog pokoleń w języku potocznym, w języku wsi i miasta, w literaturze, w publicystyce, w tekstach kultury, pod red. E. Wierzbickiej-Piotrowicz, Warszawa, s. 235–241.
• Piotrowicz A., Witaszek-Samborska M. (2009), Studia nad polszczyzną miejską Poznania, Poznań.
• Sierociuk J. (2007), Socjologiczny kontekst badań języka mieszkańców wsi, „Gwary Dziś”, t. 4: Konteksty dialektologii, s. 325–336.
• Sobierajski Z. (2001), Geolingwistyka i geoetnologia w atlasie regionalnym Welkopolski, „Gwary Dziś”, t. 1: Metodologia badań, s. 69–94.
• Urbańczyk S. (1962), Zarys dialektologii polskiej, wyd. 2 zm. i rozszerz., Warszawa.

Identifiers

DOI

10.14746/gd.2019.11.11