Dzieje grzechu, czyli Protokół zbrodni i nieszczęść

• Authors: Roman Włodek

Title variants

EN

The Story of a Sin, or a protocol of crimes and calamities

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

The Story of a Sin, or a protocol of crimes and calamities Stefan Żeromski’s novel, The Story of a Sin (1908), was controversial and considered scandalous at the beginning of the twentieth century. Żeromski was accused of undermining the significance of the family as the basic unit of society. His book, it was said, promoted “free love,” by disparaging Polish women and vividly portraying the moral degradation of the heroine. Theatrical and film adaptations of the novel met with similar charges (Leon Schiller, Polish Theatrical adaptation, Warsaw, 1926). The first film adaptation appeared in 1911, followed by an Italian version in 1917 (La Storia di unpeccato). In 1933, Sfinks, the most honored Polish film studio, produced yet another adaptation for the studio’s 25th anniversary. Such issues as divorce, abortion, single motherhood, and prostitution (topical issues in society and major themes in the book) took a back seat to the film’s criminal motif.

EN

Stefan Żeromski’s novel, The Story of a Sin (1908), was controversial and considered scandalous at the beginning of the twentieth century. Żeromski was accused of undermining the significance of the family as the basic unit of society. His book, it was said, promoted “free love,” by disparaging Polish women and vividly portraying the moral degradation of the heroine. Theatrical and film adaptations of the novel met with similar charges (Leon Schiller, Polish Theatrical adaptation, Warsaw, 1926). The first film adaptation appeared in 1911, followed by an Italian version in 1917 (La Storia di unpeccato). In 1933, Sfinks, the most honored Polish film studio, produced yet another adaptation for the studio’s 25th anniversary. Such issues as divorce, abortion, single motherhood, and prostitution (topical issues in society and major themes in the book) took a back seat to the film’s criminal motif.

Keywords

PL

Stefan Żeromski; Sfinks; Polish film; Henryk Szaro; women’s problems

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
• Year: 2017
• Volume: 20
• Issue: 29
• Pages: 85-101

Dates

published

2017-08-17

Contributors

author

Roman Włodek

• Zakład Polskiego Słownika Biograficznego Instytut Historii PAN, Kraków

References

• Adam. A., 1937, Żeromski na ekranie, „Srebrny Ekran” nr 12
• AL., 1933, Nowe filmy, „Światowid” nr 26
• Aleramo S., 1909, Kobieta, przeł. z włoskiego S. Gallone, „Prawda” 1909, nr 35, 37–41, 43, 45–46, 48–49
• Aleramo S., 1910, Kobieta, przeł. z włoskiego S. Gallone, „Prawda” nr 1–23
• Appenszlak J., 1926, Scena polska. „Dzieje grzechu”, „Nasz Przegląd” nr 290
• (B.), 1933, Przed ekranem. „Dzieje grzechu”, „Kurier Warszawski” nr 256
• Bala A., 2014, Z Łowicza na wielki plan filmowy, „Łowiczanin. Kwartalnik Historyczny” nr 4
• Beylin S., 1962, O zwycięskich konkursach, dzielnej woltyżerce i "Książątku”, w: S. Beylin, Na taśmie wspomnień, Warszawa
• Brun L., 1933, „Dzieje grzechu” i dzieje innych grzechów, „Kino” nr 40
• bwl. [B.W. Lewicki], 1931, Z srebrnego ekranu. Apollo – Lew: "Dziesięciu z Pawiaka”, „Słowo Polskie” nr 272
• C., 1930, Dzieje duszy, „Gazeta Warszawska” nr 165A
• Dębski A., 2015, Konteksty „Dziejów grzechu” – najpopularniejszego
• filmu w Warszawie w 1911 roku, „Kwartalnik Filmowy” nr 89–90, s. 327–343
• „Do Którego Pójść Kina” 1933, nr 2, s. 4
• Dzieje grzechu, „Kinematograf Polski” 1920, nr 1, s. 17
• Dzieje grzechu, „Kurier Poranny” 1932, nr 327
• g., 1919, Z sądów. „Dzieje grzechu” przed sądem, „Robotnik” nr 386
• Galewski J., [b.d.], „Początek wspomnień filmowych od 1907–1944 roku”, maszynopis, Instytut Sztuki PAN, paginacja nieciągła
• „Gazeta Lwowska” 1919, nr 220, s. 4
• „Goniec Częstochowski” 1919, nr 206, s. 4
• Grzymała-Siedlecki A., 1926a, „Dzieje grzechu” Żeromskiego, „Kurier Warszawski” nr 289 wyd. wieczorne
• Grzymała-Siedlecki A., 1926b, Pod światło. Grzech „Dziejów grzechu” w Teatrze Polskim, „Kurier Warszawski” nr 292
• „Hacefira” (Warszawa) 1911, 28 sierpnia, s. 3
• Hendrykowska M., 1993, Śladami tamtych cieni. Film w kulturze polskiej przełomu stuleci 1895–1914, Poznań
• Hendrykowska M., 2007, Smosarska, Poznań
• Irzykowski K., 1995, Teatr Polski: „Dzieje grzechu” S. Żeromskiego w układzie dramatycznym i w inscenizacji L.S. Schillera, [w:] idem, Pisma teatralne, t. 1: 1896–1926, Kraków
• J., 1933, „Dzieje grzechu” na ekranie. Jubileuszowy film wytwórni
• „Sfinks”, „Wiadomości Filmowe” nr 6
• J.B.T. [J.B. Toeplitz], 1933, Na naszych ekranach. „Dzieje grzechu” (Apollo), „Kurier Poranny” nr 266
• J.M. [J. Markowicz], 1933, Rozmowa o „Dziejach grzechu”, „Kino” nr 37
• J.Sz. [J. Szpecht], 1933, „Dzieje grzechu” w kinie Apollo, „Epoka” nr 43
• JAR [J. Janowski], 1933a, Film. „Pod Twoją obronę” (kino Apollo), „Tygodnik Ilustrowany” nr 17
• JAR [J. Janowski], 1933b, Film, „Tygodnik Ilustrowany” nr 46
• J.B.T. [J.B. Toeplitz], 1933, Na naszych ekranach. „Dzieje grzechu” (Apollo), „Kurier Poranny” nr 266
• Kijeński S. (oprac. i wydał), 1923, Proces Eligiusza Niewiadomskiego o zamach na życie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Gabriela Narutowicza w dniu 16 grudnia 1922 r. odbyty w sądzie okręgowym w Warszawie dnia 30 grudnia 1922 roku, Warszawa
• Kowalska J., 2000, Kazimierz Junosza-Stępowski, Warszawa
• Krawczyńska J., 1930, Równouprawnienie i białe niewolnictwo, "Bluszcz” nr 43
• Lubieńska K., 1975, O Walerianie Borowczyku i dwóch wersjach „Dziejów grzechu”, rozmowa z Karoliną Lubieńską, rozm. J. Zysnarski, „Gazeta Lubuska” 1975, nr 154
• Madej A., 1985, Żeromski na ekranie, „Iluzjon” nr 4
• Madej A., 1994, Restrykcyjna i modelująca funkcja cenzury filmowej, w: A. Madej, Mitologie i konwencje. O polskim kinie fabularnym dwudziestolecia międzywojennego, Kraków
• Merkert A., 1958, Dzieje grzechu, czyli adaptacje Żeromskiego, „Ekran” nr 15
• Najnowsze filmy polskie, „Ilustrowany Kurier Codzienny” 1930, nr 93, s. 12 („Kurier Filmowy” nr 14)
• Nowaczyński A., 1926, Wypędzić Pochronia z teatru!, „Gazeta Warszawska Poranna” nr 290
• Przegląd prasy: kinematograf, „Kurier Warszawski” 1911, nr 246 wyd. wieczorne, s. 6
• Rusinek M., 1933, Na ekranach: trzy filmy, „Pion” nr 3
• Schiller L., 1996a, Co mówi Leon Schiller o dalszej pracy w teatrze na Powiślu. Wywiad z najznakomitszym polskim reżyserem, w: L. Schiller, Rozmowy z Leonem Schillerem. Wywiady i autowywiady 1923–1953, oprac. J. Timoszewicz, Warszawa
• Schiller L., 1996b, Leon Schiller o „Dziejach grzechu”. Wywiad specjalny „8 Wieczór”, w: L. Schiller, Rozmowy z Leonem Schillerem. Wywiady i autowywiady 1923–1953, oprac. J. Timoszewicz, Warszawa
• Schiller L., 1996c, Sensacyjna premiera „Dzieje grzechu” w Teatrze Polskim. Rozmowa „Wiadomości Literackich” z Leonem Schillerem, w: L. Schiller, Rozmowy z Leonem Schillerem. Wywiady i autowywiady 1923–1953, oprac. J. Timoszewicz, Warszawa, s. 50–51
• Simeone M., 2015, La diva gentile. Soava Gallone nelle riviste cinematografiche italiane dal 1915 al 1925, „Italica Wratislaviensia” nr 6
• Słonimski A., 1959, Dzieje grzechu, w: A. Słonimski, Gwałt na Melpomenie, t. 1, Warszawa
• Słonimski A., 1975, Alfabet wspomnień, Warszawa
• Smoliński M.G., 2014, Biskup negocjator. Zygmunt Choromański (1892–1968). Biografia niepolityczna?, Warszawa
• Społeczeństwo protestuje przeciw „Dziejom grzechu” na scenie, „ABC” 1926, nr 29, s. 5
• Stef. H. [S. Heymanowa], 1929, „Przedwiośnie” – zdradliwy ekran, „Bluszcz” nr 7
• Stef. H. [S. Heymanowa], 1933, Z życia ekranu, „Bluszcz” nr 40
• Szaro H., 1933, Przy filmowaniu „Dziejów grzechu”. Wywiad z reż. Szaro, rozm. S. Jesiotr, „Wiadomości Filmowe” nr 2, s. 1
• Szczegółowy przegląd wyświetlanych filmów – „Dzieje grzechu”, „Do Którego Pójść Kina” 1933, nr 1, s. 8
• Szpakowska M., 2012, „Wiadomości Literackie” prawie dla wszystkich, Warszawa
• Świerczewski E., 1926, Teatry warszawskie. „Dzieje grzechu” Żeromskiego w Teatrze Polskim, „Comoedia” nr 27
• Tad. C. [T. Ciszewski], 1933, Na filmowej taśmie, „Słowo” nr 269
• Tuwim J., 1999, Utwory nieznane. Ze zbiorów Tomasza Niewodniczańskiego w Bitburgu.
• Wiersze. Kabaret. Artykuły. Listy, oprac. T. Januszewski, Łódź
• Wachowicz B., 1959, Karolina Lubieńska, „Ekran” nr 26
• Wohl S., 1933, Przyszłość kina. Odpowiedź Stanisława Wohla, rozm. J. Toeplitz, „Kurier Polski” nr 299
• Z sądów. „Dzieje grzechu” w opałach, „Robotnik” 1919, nr 294, s. 7
• Zahorska S., 1933, Dzieje grzechu, „Wiadomości Literackie” nr 43
• Żeleński T. (Boy), 1978, Reflektorem w mrok, Warszawa

Identifiers

DOI

10.14746/i.2017.29.5.