Symbolika barw w „sakralnym” kinie Kantemira Bałagowa

• Authors: Justyna Machaj

Title variants

EN

The symbolism of colors in the ‘sacred’ cinema of Kantemir Balagov

Abstracts

EN

The aim of the work is to analyse the artistic legacy of the Russian director and screenwriter Kantemir Balagov. Attention was drawn to the formal aspect, the role of feminisation of historical narration, and the complex network of inspirations (cinema classics and Russian literature) on the basis of two full-length productions – Closeness (2017) and Beanpole (2019). The social and political context of Russia is important for the Balagov’s work, which serves the artist in question as a tool for revising national myths. The extensive portrait of the director is complemented by the characteristics of Alexander Sokurov's work, which introduces an aspect of Orthodox iconocratic writing that is important for research. The author of this work indicates that the interpretation keys for Sokurov's and Balagov's films should be sought directly in the symbolism of Orthodox icons. This work therefore aspires to expand the present state of research on Kantemir Balagov's filmography, which is currently limited to premiere reviews and festival interviews.

PL

Celem pracy jest analiza twórczości filmowej rosyjskiego reżysera i scenarzysty Kantemira Bałagowa. Na podstawie dwóch pełnometrażowych produkcji – Bliskości (2017) oraz Wysokiej dziewczyny (2019) zwrócono uwagę na formalny aspekt wymienionych filmów, rolę feminizacji narracji historycznej, a także złożoną sieć inspiracji (kinowe klasyki i rosyjska literatura). Istotnym dla twórczości Bałagowa jest kontekst społeczno-polityczny Rosji, który służy omawianemu twórcy jako narzędzie rewizji narodowych mitów. Uzupełnieniem rozległego portretu reżysera jest charakterystyka twórczości Aleksandra Sokurowa, wprowadzająca istotny dla badań aspekt prawosławnego ikonopisarstwa. Autorka wskazuje, że kluczy interpretacyjnych dla twórczości Sokurowa i Bałagowa należy poszukać właśnie w symbolice prawosławnych ikon. Ambicją niniejszej pracy jest poszerzenie aktualnego stanu badań nad filmografią Kantemira Bałagowa, który obecnie ogranicza się do premierowych recenzji oraz festiwalowych wywiadów.

Keywords

EN

Kantemir Balagov; Closeness; Beanpole; contemporary Russian cinema; feminism; Orthodox iconography; color in film; Alexander Sokurov; Svetlana Alexievich; The Unwomanly Face of War

PL

Kantemir Bałagow; Bliskość; Wysoka dziewczyna; współczesne kino rosyjskie; feminizm; ikonografia prawosławna; kolor w filmie; Aleksander Sokurow; Swietlana Aleksijewicz; Wojna nie ma w sobie nic z kobiety

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
• Year: 2021
• Volume: 30
• Issue: 39
• Pages: 217-236

Dates

published

2021

Contributors

author

Justyna Machaj

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytut Filmu, Mediów i Sztuki Audiowizualnych

References

• Aleksijewicz Swietłana, Wojna nie ma w sobie nic z kobiety, przeł. J. Czech, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2015.
• Barraclough Leo, Filmmaker Kantemir Balagov Talks About His Drama ‘Beanpole’, https://variety.com/2019/film/festivals/filmmaker-kantemir-balagov-talks-about-his-cannes-un-certain-regard-drama-beanpole-1203216225/, 28.05.2020.
• Barthes Roland, Efekt rzeczywistości, przeł. M. P. Markowski, „Teksty Drugie” 2012, nr 4.
• Bellantoni Patti, Jeśli to fiolet, ktoś umrze. Teoria koloru w filmie, przeł. M. Dańczyszyn, Wydawnictwo Wojciech Marzec, Warszawa 2016.
• Bojarska Katarzyna, Czas na realizm – (post)traumatyczny, „Teksty Drugie” 2012, nr 4.
• Cembrzyńska Patrycja, Wojenne spektakle gwałtu, „Dyskurs” 2014, nr 17, s. 126-142.
• Coates Paul, Twarze i „twarzowość”, tł. Zofia Ziemann, „Kwartalnik Filmowy” 2013, nr 83-84.
• De Carlo Andrea Fernando, Ecce femina – podróż do źródła kobiecości. Wokół krwi menstruacyjnej we współczesnej literaturze polskiej na podstawie wybranych przykładów – Izabeli Filipiak i Olgi Tokarczuk, „Postscriptum Polonistyczne” 2017, nr 2.
• Demski Mateusz, Kobieta na wojnie. Rozmowa z Kantemirem Bałagowem, https://przekroj.pl/kultura/kobieta-na-wojnie-rozmowa-z-kantemirem-balagowem-mateusz-de, 16.05.2020.
• Eliade Mircea, Mit wiecznego powrotu, tł. K. Kocjan, Wydawnictwo KR, Warszawa 1998.
• Falkowski Maciej, Najważniejsze problemy i konflikty w regionie i ich wpływ na przyszłość Rosji, [w:] Kaukaz Północny: rosyjski węzeł gordyjski, red. Anna Łabuszewska, Ośrodek Studiów Wschodnich, Warszawa 2004, nr 16.
• Florenski Paweł Aleksandrowicz, Ikonostas i inne szkice, tł. Z. Podgórzec, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa 1984.
• Freidin Grisha, Beanpole. Conversation with Kantemir Balagov, https://thenoiseoftime.blogspot.com/2019/09/beanpole-conversation-with-kantemir.html?fbclid=IwAR3C-xR6igKiLsToahW2OdN-MpMsd3XwlWClx63zoBFVtby7Puh2p1L0AO0, 13.05.2020.
• Horodecka Magdalena, Monologowa forma reportażowa Swietłany Aleksijewicz. Reprezentacja bliskiego Innego w Czasach secondhand, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 2017, z. 2.
• Jazykowa Irina, Świat ikony, tł. H. Paprocki, Warszawa 1998, Wydawnictwo Księży Marianów MIC.
• Karmanov Fedor, Beanpole, „CINEASTE” 2020, nr 3.
• Korycka Agnieszka Magdalena, Próba zbliżenia się do sacrum poprzez kino na przykładzie analizy i interpretacji drogi jurodiwego w filmie Aleksandra Sokurowa „Samotny głos człowieka”, „Adeptus” 2016, nr 7.
• Legan Michał, Film jako ikona, „Sympozjum” 2016, nr 22.
• Łotman Jurij, Rosja i znaki. Kultura szlachecka w wieku XVIII i na początku XIX, tł. B. Żyłko, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2001.
• Pastoureau Michel, Średniowieczna gra symboli, tł. H. Igalson-Tygielska, Wydawnictwo Oficyna Naukowa, Warszawa 2006.
• Przybył-Sadowska Elżbieta, Sadowski Jakub, Urbanek Dorota, Rosja. Przestrzeń, czas i znaki, Wydawnictwo LIBRON, Kraków 2016.
• Rawski Tomasz, Roman Katarzyna, Rosyjskie kino rozliczeniowe, „Colloquia Humanistica” 2014, nr 3.
• Serdiukow Anna, Łatwiej nie widzieć. Rozmowa z Kantemirem Bałagowem, https://www.dwutygodnik.com/artykul/7687-latwiej-nie-widziec.html, 23.04.2020.
• Syska Rafał, Ciało w filmowym neomodernizmie, „Kwartalnik Filmowy” 2013, nr 83-84.
• Świrek Krzysztof, Historia, której nie było: projekt Sokurowa, https://www.dwutygodnik.com/artykul/3629-historia-ktorej-nie-bylo-projekt-sokurowa.html, 19.06.2020.
• Waligórska-Olejniczak Beata, O mitach i obrazach kobiecości w prozie Swietłany Aleksijewicz, „Porównania” 2017, t. 20.
• Ziewiec Klaudia, Urwane opowieści, „Czas kultury” 2013, nr 5, s. 136˗139.

Identifiers

DOI

10.14746/i.2021.39.11

Biblioteka Nauki

2135401