Trzy koncepcje dyskursu: Foucault, Laclau, Habermas

• Authors: Lotar Rasiński
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

The aim of this article is to examine three currently dominant concepts of discourse, developed by Michel Foucault, Ernesto Laclau and Jürgen Habermas. I argue that these concepts of discourse constitute neither a coherent methodological agenda nor a coherent theoretical vision. That means that the reference to discourse will always imply engaging with a particular theoretical framework. I briefly discuss the theoretical traditions from which these concepts emerged and point to the essential elements which the respective concepts of discourse derived from these traditions. Concluding, I examine differences between and similarities in the discussed concepts, whereby I address, in particular, the relationship between discourse and everyday language, the notion of subjectivity and the concept of the social world.

Keywords

PL

Michel Foucault; Ernesto Laclau; Jürgen Habermas; discourse; theory of language; linguistic turn

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Kultura-Społeczeństwo-Edukacja
• Year: 2017
• Volume: 12
• Issue: 2
• Pages: 37-54

Dates

published

2019-02-19

Contributors

author

Lotar Rasiński

• Dolnośląska Szkoła Wyższa we Wrocławiu

References

• Althusser L. (2009). W imię Marksa. Tłum. M. Herer. Warszawa.
• Andersen N.A. (2003). Discursive Analytical Strategies: Understanding Foucault, Koselleck, Laclau, Luhmann. Bristol.
• Ashenden S., Owen D. (eds.). (1999). Foucault Contra Habermas: Recasting the Dialogue between Genealogy and Critical Theory. London–Thousand Oaks–New Dehli.
• Austin J.L. (1993). Mówienie i poznawanie. Tłum. B. Chwedeńczuk. Warszawa.
• Bachelard G. (1949). Le rationalisme appliqué. Paris.
• Bachelard G. (2002). Kształtowanie się umysłu naukowego. Przyczynek do psychoanalizy wiedzy obiektywnej. Przeł. D. Leszczyński. Gdańsk.
• Canguilhem G. (1957). La formation du concept de réflexe aux XVIIe et XVIIIe siècles. Paris.
• de Saussure F. (2002). Kurs językoznawstwa ogólnego. Przeł. K. Kasprzyk. Warszawa.
• Derrida J. (2009). Struktura, znak i gra w dyskursie nauk humanistycznych. Tłum. K. Kłosiński. [W:] L. Rasiński (red.). Język, dyskurs, społeczeństwo. Warszawa.
• Dreyfus H.L., Rabinow P.K. (1982). Michel Foucault: Beyond Structuralism and Hermeneutics. Hempstead.
• Foucault M. (1977). Archeologia wiedzy. Przeł. A. Siemek. Warszawa.
• Foucault M. (1990). Q’est-ce que la critique?. „Bulletin de la Société Française de Philosophie”, vol. LXXXIV.
• Foucault M. (1994). Réponse à une question. [W:] M. Foucault, Dits et écrits: 1954–1988, t. I, éd. D. Defert, F. Ewald. Paris.
• Foucault M. (2000a). Nietzsche, genealogia, historia. [W:] M. Foucault, Filozofia, historia, polityka. Wybór pism. Red. i tłum. D. Leszczyński, L. Rasiński. Warszawa-Wrocław.
• Foucault M. (2000b). Strukturalizm i poststrukturalizm. [W:] M. Foucault, Filozofia, historia, polityka. Wybór pism. Red. i tłum. D. Leszczyński, L. Rasiński. Warszawa-Wrocław.
• Foucault M. (2000c). Życie: doświadczenie i nauka. [W:] M. Foucault, Filozofia, historia, polityka. Wybór pism. Red. i tłum. D. Leszczyński, L. Rasiński. Warszawa-Wrocław.
• Foucault M. (2002). Ja, Piotr Riviere, skorom już zaszlachtował moją matkę, moją siostrę i brata mojego… Tłum. T. Komendant, G. Wilczyński. Gdańsk.
• Gramsci A. (1961). Nowoczesny książę. [W:] A. Gramsci. Pisma wybrane, t. I. Tłum. B. Sieroszewska. Warszawa.
• Habermas J. (1982). A Reply to my Critics. [W:] J.B. Thompson, D. Held (eds.). Habermas: Critical Debates. Cambridge.
• Habermas J. (1983). Niektóre trudności próby związania teorii z praktyką. Wprowadzenie do nowego wydania, [W:] J. Habermas. Teoria i praktyka. Wybór pism. Warszawa.
• Habermas J. (1999). Teoria działania komunikacyjnego, t. I. Przeł. A.M. Kaniowski. Warszawa.
• Habermas J. (2000a). Filozoficzny dyskurs nowoczesności. Przeł. M. Łukasiewicz. Kraków.
• Habermas J. (2000b). Teoria działania komunikacyjnego, t. II. Przeł. A.M. Kaniowski. Warszawa.
• Habermas J. (2004). Działanie komunikacyjne i detranscendentalizacja rozumu. Przeł. W. Lipnik. Warszawa.
• Habermas J. (2015a). Discourse Ethics. [W:] J. Habermas, Moral Consciousness and Communicative Action. New York.
• Habermas J. (2015b). Moral Consciousness and Communicative Action. New York.
• Harris R. (1988). Language, Saussure and Wittgenstein. How to Play Games with Words. London-New York.
• Jakobson R. (2009). Język i mówienie: kod i przekaz. [W:] L. Rasiński (red.), Język, dyskurs, społeczeństwo, Warszawa.
• Kelly M. (ed.). (1994). Critique and Power: Recasting the Foucault/Habermas Debate. Cambridge–London.
• Laclau E. (1996). Emancipation(s). London-New York.
• Laclau E. (1998). Dyskurs. [W:] R. Goodin, P. Pettit (red.). Przewodnik po współczesnej filozofii politycznej, tłum. C. Cieśliński i M. Poręba. Warszawa.
• Laclau E., Mouffe Ch. (1990). Marxism without Appologies. [W:] E. Laclau, Ch. Mouffe. New Reflections on the Revolution of Our Time. London.
• Laclau E., Mouffe Ch. (2007). Hegemonia i socjalistyczna strategia. Przyczynek do projektu radykalnej polityki demokratycznej. Tłum. S. Królak. Wrocław.
• Leibniz G.W. (2001). Nowe rozważania dotyczące rozumu ludzkiego. Tłum. I. Dąmbska. Kęty.
• Locke J. (1955). Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego. Tłum. B. Gawecki, przekład przejrzał Cz. Znamierowski. Warszawa.
• Platon (1990). Kratylos. Tłum. W. Stefański. Wrocław.
• Stavrakakis Y. (1999). Lacan and the Political. London-New York.
• Taylor Ch. (2009). Teorie znaczenia. Tłum. A. Orzechowski, W. Jach. [W:] L. Rasiński (red.). Język, dyskurs, społeczeństwo. Warszawa.
• Tully J. (2008,). Public Philosophy in a New Key: Volume 1, Democracy and Civic Freedom. Cambridge.
• Wittgenstein L. (1974). Philosophical Grammar. ed.R. Rhees. Trans. A. Kenny. Oxford.
• Wittgenstein L. (1999). Niebieski i brązowy zeszyt. Szkice do Dociekań filozoficznych. Przeł. A. Lipszyc, Ł. Sommer. Warszawa.
• Wittgenstein L. (2000). Dociekania filozoficzne. Przeł. B. Wolniewicz. Warszawa.

Identifiers

DOI

10.14746/kse.2017.12.2