Zasada fair play jako wsparcie działań profilaktycznych wzmacniających młodzież w kryzysie wartości

• Authors: Jolanta Kowalska

Title variants

EN

Fair Play Principle as a Support for Preventive Activities Strengthening Young People in a Crisis of Values

Abstracts

EN

Due to the deficit of the expected young people’s moral attitudes caused, inter alia, by a crisis of values (considered on the one hand in the context of changes related to the age of adolescence, and on the other hand, to social changes), it is worth to support preventive activities. It can be done thanks to the use of the sports fair play principle as – in the indications of many researchers – a universal principle. It is through its proper observance that we can teach making moral choices – as emphasized by Zofia Żukowska. The humanistic values of sport in the spirit of fair play allow for the development of socially acceptable attitudes. They can be the source of the hierarchy of values of a young person, which will guide them in everyday life situations. The aim of the article is to present the educational potential of sport with the principle of fair play as the basis of Olympism promoted by Pierre de Coubertin, the creator of the modern Olympic Games. This can stimulate the educational reflection of teachers and educators in the context of the possibility of conducting preventive activities in schools, especially today, in the crisis of values that affects young people.

Keywords

EN

Pierre de Coubertin; olympism; Henri Didon

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Kultura-Społeczeństwo-Edukacja
• Year: 2022
• Volume: 21
• Issue: 1
• Pages: 39-50

Dates

published

2022

Contributors

author

Jolanta Kowalska

• University of Łódź

• https://orcid.org/0000000227082873

References

• Adamski, F. (1999). Kulturowe i polityczne podłoże rozchwiania aksjonormatywnego ładu społeczno-moralnego. W: F. Adamski, A.M. de Tchorzewski (red.), Edukacja wobec dylematów moralnych współczesności (s. 11–18). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Bronikowska, M., Korcz, A., Pluta, B., Krzysztoszek, J., Ludwiczak, M., Łopatka, M., Wawrzyniak, S., Kowalska, J.E., & Bronikowski, M. (2019). Fair Play in physical education and beyond, Sustainability, 11(24), 1–18. https://doi.org/10.3390/su11247064
• Culpan, I. (2019). Olympism, physical education, and critical pedagogy. European Physical Education Review, 25(3), 847–858. https://doi.org/10.1177/1356336X18782560
• Cygan, J.M. (1993). Sport jako wartość etyczna. Kultura Fizyczna, 1–2, 4–5.
• Czechowski, M., & Dąbrowska, A. (2011). Fair Play w sporcie i życiu młodzieży. Warsztaty dydaktyczne dla nauczycieli i młodzieży szkolnej. Wydawnictwo Estrella.
• Czechowski, M., Żukowska, Z., & Żukowski, R. (2011). Edukacja olimpijska. Dokumenty normatywne i Kodeksy Fair Play (z warsztatami dydaktycznymi dla nauczycieli, trenerów i młodzieży). Wydawnictwo Estrella.
• Daume, W. (1994). Fair play – uniwersalna wartość sportu. Sport Wyczynowy, 7–8, 31–34.
• Gogacz, A.K. (2008). Poszukiwanie autorytetów a poczucie własnej wartości u młodzieży. W: A. Chudzik (red.), Współczesne zagrożenia rozwojowe dzieci i młodzieży (s. 33–37). WSHE w Łodzi.
• Kluz, T. (2007). Psychospołeczne uwarunkowania wyboru wartości przez młodzież. Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
• Kosiewicz, J. (2016). Moralność a sport. Międzynarodowe Towarzystwo Nauk Społecznych o Sporcie.
• Kowalska, J.E. (2020). Znaczenie edukacyjne projektu „Jestem fair” opartego na idei neoolimpizmu. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://doi.org/10.18778/8142-810-1
• Lipiec, J. (1999). Filozofia olimpizmu. Sprint.
• List Papieża Franciszka do kardynała Farrella z dn. 01.06.2018 r. o Watykańskim dokumencie sportowym. (2018). https://mueller.sport.unimainz.de/files/2018/08/BriefdesPapstes_dt.UebersetzungMitPhotoDesPapstes18.pdf [niemiecki]
• Ludwiczak, M., & Bronikowska, M. (2022). Fair Play in a context of physical education and sports behaviours. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(4), 1–13. https://doi.org/10.3390/ijerph19042452
• Müller, N. (2018). Die olympische Devise „citius, altius, forties” und ihr Urheber Henri Didon. https:// mueller.sport.uni-mainz.de/files/2018/08/DIDON.pdf
• Naul, R. (2008). Olympic education, Meyer & Meyer Sport.
• Nowocień, J. (2013). Studium o pedagogice kultury fizycznej. AWF w Warszawie.
• Oleszkowicz, A., & Senejko, A. (2012). Dorastanie. W: J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka (s. 259–286). Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Parry, J. (1998). Physical education as Olympic education. European Physical Education Review, 4(2), 153–167. https://doi.org/10.1177/1356336X9800400206
• Przyłuska-Fiszer, A., & Misiuna, B. (1993). Etyczne aspekty sportu. AWF w Warszawie.
• Rotkiewicz, M., & Młodzikowski, G. (1987–1988). Z tradycji przysięgi olimpijskiej. Almanach Olimpijski, 67–77.
• Rutkowska, K. (2002). Rola grupy rówieśniczej w procesie formowania się tożsamości. W: A. Brzezińska, M. Bardziejewska, B. Ziółkowska (red.), Szanse rozwoju w okresie dorastania (s. 111– 130). Fundacja Humaniora.
• Simon, R.L. (2004). Fair Play. The ethics of sport. Westview Press.
• Skoczylas, W. (2001). Przesłanie wychowawcze idei fair play w sporcie dzieci i młodzież. W: Z. Żukowska, R. Żukowski (red.), Zdrowie. Ruch. Fair play (s. 244–247). Wydawnictwo Estrella.
• Słownik języka polskiego. (2022). Hasło: Wartość. https://sjp.pwn.pl/sjp/wartosc;2534732.html
• Surzykiewicz, J. (2008). Profilaktyczna pomoc wychowawcza szkole w zapobieganiu agresji: znaczenie kompetencji społecznych. W: M. Libiszowska-Żółtkowska, K. Ostrowska (red.), Agresja w szkole. Diagnoza i profilaktyka (s. 188–252). Wydawnictwo Difin.
• Wawrzak-Chodaczek, M. (2010). (Czy?) kryzys wartości moralnych młodzieży. Kultura – Historia – Globalizacja, 8, 195–203.
• Wroczyński, R. (2014). Powstanie i rozwój nowożytnych igrzysk olimpijskich. W: K. Zuchora (red.), Polska myśl olimpijska (s. 49–57). Wyd. PKOl i PAOl.
• Wysocka, E. (2012). Wspomaganie rozwoju młodego pokolenia – problemy i zasady pomagania. W: E. Wysocka (red.), Dzieci i młodzież w niegościnnym świecie. Zagrożenia rozwojowe i społeczne (s. 333–359). Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Żukowska, Z., & Żukowski, R. (2014). Fair play jako szczególna wartość w sporcie i życiu młodzieży. W: K. Hądzelek, M. Rejf, H. Zdebska Biziewska, R. Żukowski (red.), Czysta gra. Fair play (s. 153–164). Wyd. Fall.

Identifiers

DOI

10.14746/kse.2022.21.3

Biblioteka Nauki

2194730