Kultura Lean Management w polskich szkołach wyższych (wyniki badań pilotażowych)

• Authors: Justyna Maciąg

Title variants

EN

Lean Culture in the Polish Universities (results of a preliminary research)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Brak powiązania wdrażania Lean Management ze zmianą kultury organizacyjnej obniża trwałość efektów restrukturyzacji oraz nie przyczynia się do doskonalenia procesów w szkole wyższej w długiej perspektywie. W artykule przestawiono wyniki badań, których celem była identyfikacja cech kultury organizacyjnej szkół wyższych w kontekście wdrażania koncepcji LM oraz określenie zakresu niezbędnych zmian. W badaniach zastosowano metody analizy literatury przedmiotu, badań ankietowych (przeprowadzonych w szkołach wyższych z wykorzystaniem wymiarów Kultury Lean opisanych w książce The Toyota Way Likerta), wywiadów z pracownikami oraz doświadczenia własne autorki. Wyniki badań ankietowych potwierdzają postawioną hipotezę, że kultura organizacyjna badanych szkół stanowi barierę we wdrażaniu Lean Management. W wyniku przeprowadzonej analizy regresji można stwierdzić, że zmiennymi, które w istotny sposób różnicują wyniki ankiety są: rodzaj szkoły, funkcja oraz staż pracy. Wywiady wskazują, że zmiana techniczno-organizacyjna przebiega równolegle i jest zintegrowana ze zmianą społeczną, tylko wtedy kiedy projekty są wdrażane z przyjęciem podejścia oddolnego. Wyniki badania jednoznacznie wskazują, że zastosowanie paradygmatu funkcjonalistycznego w badaniu kultury organizacyjnej uczelni jest niewystarczające, gdyż nie pozwala, dostrzec w pełni innych składników i obszarów Kultury Lean. Dlatego postuluje się rozszerzenie perspektywy badawczej o podejście humanistyczne oparte na paradygmacie interpretatywnym.

EN

If the process-based approach is not directly connected with changes in organizational culture, it minimizes benefits of restructuring the school and does not contribute to process improvement in the long term. The paper presents a preliminary results of the research which purpose was to identify the common characteristics of Lean Culture in HEIs and to evaluate a range of changes in organizational culture with respect to LM implementation. In research author used the methods of literature analysis, questionnaires (based on the dimensions of Lean Culture formulated in the Likert’s book “The Toyota Way”), interviews and own experience. The general hypothesis formulated in the research was confirmed - the organizational culture of investigated universities hinders the implementation of LM. The assessment of Lean Culture is statistically influenced by the type of school, function in organisation and seniority. The results of interviews showed that the critical condition of successful change of organisational culture in a university is adoption of the bottom – up approach. This approach allows to integrate the changes in organisational and technical system and social system in an organisation. The results of research also indicate that the usage of a functionalist paradigm doesn’t allow to take into consideration all dimensions of Lean Culture. Therefore, researchers have been calling for the broadening of the research perspective with a humanistic approach based on the interpretative paradigm.

Keywords

PL

kultura organizacyjna; kultura Lean Management; uniwersytet; ocena kultury Lean

EN

organisational culture; lean management culture; university; evaluation of lean culture; organisational culture; lean management culture; university; evaluation of lean culture

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Nauka i Szkolnictwo Wyższe
• Year: 2018
• Issue: 1(51)
• Pages: 69-95

Dates

published

2018-10-23

Contributors

author

Justyna Maciąg

• Instytut Spraw Publicznych Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

References

• Alvesson, M. (2009). At home ethnography: struggling with closeness and closure. W: S. Ybema, D. Yanow, H. Wels i F.H. Kamsteeg (red.), Organizational Ethnography: Studying the Complexity of Everyday Life (156-217). London: Sage.
• Alvesson, M. (2013), The Triumph of Emptiness: Consumption, Higher Education and Work Organization. Oxford: Oxford University Press.
• Antonowicz, D. (2015). Między siłą globalnych procesów a lokalną tradycją: Polskie szkolnictwo wyższe w dobie przemian. Toruń: Wydawnictwo UMK.
• Balzer, K. (2010). Lean Higher Education. New York: CRP Press.
• Bednarek, M. (2007). Doskonalenie systemów zarządzania: Nowa droga do przedsiębiorstwa Lean. Warszawa: Difin.
• Burell, G., Morgan, G. (2005). Sociological Paradigms and Organisational Analysis: Elements of the Sociology of Corporate Life. Burlington: Ashgate Publishing.
• Czarniawska, B. (2010). Trochę inna teoria organizacji: Organizowanie jako konstrukcja sieci działań. Warszawa: Poltext.
• Czerska, J. (2009). Doskonalenie strumienia wartości. Warszawa: Difin.
• Emiliani, B. (2005). Your Turn: Getting Lean. BizEd, maj/czerwiec.
• Emiliani B. (2015). Lean University: A Guide to Renewal and Prosperity. Wethersfield, Conn.: The CLBM, LLC.
• Francis, D.E., Krehbiel, T.C. i Balzer, W.K. (2017). Lean Applications in Higher Education. https://the-lmj.com/2017/03/lean-applications-in-higher-education-part-one [10.04.2018].
• Hamrol, A. (2015). Strategie i praktyki sprawnego działania: Lean, Six Sigma i inne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Hatch, M. (2002). Teoria organizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Hofstede, G., Hofstede, G.J. i Minkov, M. (2011). Kultury i organizacje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• McNay, I. (2006). Values, Principles and Integrity: Academic and Professional Standards in Higher Education. https://www.oecd.org/site/imhe2006bis/37245044.pdf [10.04.2018].
• Jakubik, M., Kagan, R., Hanusyk, K. i Koch, T. (2012). Motywowanie pracowników w środowisku Lean. W: Ciągłe doskonalenie w oparciu o zasady Lean Manufacturing. Wrocław: Wyd. Lean Enterprise Institute Polska.
• Jabłecka, J. (2000). Misja organizacji a misja uniwersytetu. Nauka i Szkolnictwo Wyższe. 16(2): 7–25.
• Kostera, M. (2003). Antropologia organizacji: Metodologia badań terenowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kwiek, M. (2015). Uniwersytet w dobie przemian. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kwiek, M. (2011). Filozofia – demokracja – uniwersytet: Wyzwania epoki globalizacji. W: P.W. Juchacz, K. Kozłowski i A. Cooper (red.), Filozofia a demokracja, t III. Poznań: Wydawnictwo Naukowe IFUAM.
• Leja, K. (2013). Zarządzanie uczelnią: Koncepcje i współczesne wyzwania. Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer business.
• Lenartowicz, M. (2016). Natura oporu: Uniwersytet jako samowytwarzający się system społeczny. Poznań: CSPP UAM.
• Liker, J.K. i Morgan, J.M. (2006). The Toyota Way in Services: The Case of Lean Product Development. Academy Management Perspective. 20(2): 5–20.
• Liker, J.K. (2005). Droga Toyoty: 14 zasad zarządzania wiodącej firmy produkcyjnej świata. Warszawa: MT Biznes.
• Maciąg, J. (2011). Ocena systemu zapewnienia jakości kształcenia w szkole wyższej. Katowice: Wydawnictwo AWF w Katowicach.
• Maciąg, J. (2016a). Zastosowanie podejścia procesowego w zarządzaniu publicznymi szkołami wyższymi – wyzwania teorii i praktyki. Nauka i Szkolnictwo Wyższe. 47(1): 163–180.
• Maciąg, J. (2016b). Uwarunkowania wdrożenia koncepcji Lean Service w polskich szkołach wyższych. Zarządzanie publiczne. 33(1): 51–64.
• Mann, D. (2014). Tworzenie kultury Lean. Wrocław: ProdPublishing.
• Lacatus, M.L. (2013). Organizational culture in contemporary university. Procedia – Social and Behavioral Sciences. 76: 421–425.
• Geppert, M. i Hollinshead, G. (2017). Signs of dystopia and demoralization in global academia: Reflections on the precarious and destructive effects of the colonization of the Lebenswelt.
• Critical Perspectives on International Business. 13(2): 136–150.
• Beytekın, O.F., Yalçinkava, M., Doğan, M. i Karakoç, N. (2010). The Organizational Culture at The University. The International Journal of Educational Researchers 2(1): 1–13.
• Parkes, A. (2017). Kulturowe uwarunkowania Lean Management. Warszawa: Difin.
• Radnor, Z., Walley, P., Stephens A. i Bucci, G. (2006). Evaluation of the Lean Approach to Business Management and Its Use in the Public Sector. Scottish Executive Social Research: Crown Copyright.
• Radnor, Z. i Bucci, G. (2011). Analysis of Lean Implementation in UK Business Schools and Universities. Raport przygotowany dla Association for Business Schools, https://www.york.ac.uk/admin/po/processreview/ABS%20Final%20Report%20final.pdf [10.04.2018].
• Robinson M. i Yorkstone, S. (2014). Becoming a Lean University: The case of the University of St. Andrews. Leadership and Government in Higher Education. 1: 41–72.
• Santana, S., Moreira, C., Roberto, T. i Azambuja, F. (2010). Fighting for excellence: the case of the Federal University of Pelotas. Higher Education. 60(3): 321–341.
• Shah, R. i Ward, P.T. (2007). Defining and developing measures of lean production. Journal of Operational Research. 25(4): 785–805.
• Smircich, L. (1983). Concepts of Culture and Organizational Analysis. Administrative Science Quarterly. 28(3): 339–358.
• Sułkowski, Ł. (2012). Kulturowe procesy zarządzania. Warszawa: Difin.
• Sułkowski, Ł. (2016). Kultura akademicka. Koniec utopii? Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Sułkowski, Ł. (2017). Fuzje uczelni: Czy w szaleństwie jest metoda? Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Walentynowicz, P. (2013). Uwarunkowania skuteczności wdrażania Lean Management w przedsiębiorstwach produkcyjnych w Polsce. Gdańsk: Wydawnictwo UG.
• Wolniak, R. (2012). Wymiary kulturowe polskich organizacji z doskonalenie zarządzania jakością. Warszawa: CeDeWu.pl.
• Woźnicki, J. (2000). Dylematy modelowe w kształtowaniu systemu szkolnictwa wyższego u progu XXI wieku. Nauka. 4.
• Yorkstone, S. (2016). Lean Universities. W: T. Netland i D. Powell (red.), The Routledge Companion to Lean Management. Abingdon: Routledge.

Identifiers

DOI

10.14746/nisw.2018.1.3