Między autonomią a podporządkowaniem. Problemy metodologiczne analizy (pół)peryferyjnych systemów nauki

• Authors: Jakub Krzeski , Krystian Szadkowski

Title variants

EN

Between autonomy and submission. Methodological problems of the analysis of semi-peripheral systems of knowledge production

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł stanowi jeden z głosów w dyskusji nad półperyferyjnym charakterem systemów produkcji naukowej, dla której pretekstem była publikacja książki Gra peryferyjna Tomasza Warczoka i Tomasza Zaryckiego. Autorzy skupiają się w nim na metodologicznych wyzwaniach stojących przed analizą charakteru systemów nauki z perspektywy globalnego podziału pracy. Jako możliwe rozwiązanie dotychczasowych trudności wskazują na konieczność symetrycznej syntezy propozycji teoretycznych Pierre’a Bourdieu i Immanuela Wallersteina. Z jednej strony pozwoli to uniknąć sprowadzenia zjawisk w polu nauki wyłącznie do poziomu ekonomicznego, z drugiej zaś da szansę przemyśleć zależność, w jakiej pozostają do siebie nauka i gospodarka. Dopiero tak skonstruowana rama teoretyczna daje możliwość uchwycenia mechanizmów wytwarzania hierarchizujących podziałów w globalnej nauce takich jak ten na centrum i peryferia.

EN

This article is one of the voices in the discussion on the semi-peripheral nature of knowledge production systems, inspired by the publication of Gra peryferyjna by Tomasz Warczok and Tomasz Zarycki. The authors focus on the methodological challenges facing the analysis  of the nature of science systems from the perspective of the global division of labour. As a possible solution to the current difficulties, they indicate the need for a symmetrical synthesis of the theoretical perspectives of Pierre Bourdieu and Immanuel Wallerstein. On the one hand, such perspective avoids viewing phenomena in the field of science only through the economic lense, and on the other, it makes possible to rethink the dependence in which science and the economy remain. Only such theoretical framework enables to capture the mechanisms of creating hierarchical divisions in global science, such as the centre and periphery.

Keywords

PL

gra peryferyjna; Bourdieu; Wallerstein; centrum; peryferia; produkcja wiedzy

EN

Bourdieu; centres; gra peryferyjna; knowledge production; peripheries; Wallerstein; Bourdieu; centres; gra peryferyjna; knowledge production; peripheries; Wallerstein

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Nauka i Szkolnictwo Wyższe
• Year: 2018
• Issue: 1(51)
• Pages: 163-173

Dates

published

2018-10-23

Contributors

author

Jakub Krzeski

author

Krystian Szadkowski

References

• Antonowicz, D. (2015). Między siłą globalnych procesów a lokalną tradycją: Polskie szkolnictwo wyższe w dobie przemian. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
• Antonowicz, D., Brdulak, J., Hulicka, M., Jędrzejewski, T., Kowalski, R., Kulczycki, E., Szadkowski, K., Szot, A., Wolszczak-Derlacz, J. i Kwiek, M. (2016). Reformować? Nie reformować? Szerszy kontekst zmian w szkolnictwie wyższym. Nauka. 4: 7–33.
• Alatas, S.F. (2003). Academic dependency and the Global Division of Labour in the Social Sciences. Current Sociology. 51(6): 599–613.
• Altbach, P.G. (2003). Centers and Peripheries in the Academic Profession: The Special Challenges of Developing Countries. W: P.G. Altbach, The Decline of the Guru: The Academic Profession in the Third World (1–21). New York: Basingstoke.
• Connell, R., Pearse, R., Collyer, F., Maia, J. i Morrell, R. (2017). Negotiating with the North: How Southern-tier intellectual workers deal with the global economy of knowledge. The Sociological Review. 66(1): 41–57.
• Dale, R. (2005). Globalisation, knowledge economy and comparative education. Comparative education. 41(2): 117–149.
• Foucault, M. (2006). Słowa i rzeczy: Archeologia nauk humanistycznych, przeł. T. Komendant i A. Tatarkiewicz. Gdańsk: słowo/obraz/terytoria
• Kulczycki, E. (2017). Assessing Publications through a Bibliometric Indicator: The Case of Comprehensive Evaluation of Scientific Units in Poland. Research Evaluation. 26(1): 41–52.
• Kwiek, M. (2012). Changing higher education policies: From the deinstitutionalization to the reinstitutionalization of the research mission in Polish universities. Science and Public Policy. 39(5): 641–654.
• Kwiek, M. (2018). Ustawa 2.0 a mierzalność i porównywalność osiągnięć naukowych. Nauka. 1: 65–86.
• Kwiek, M. i Szadkowski, K. (2018). Higher Education Systems and Institutions, Poland. W: P. Teixeira i in. (red.), Encyclopedia of International Higher Education Systems and Institutions. Dodrecht: Springer.
• Merton, R.K. (1968). The Matthew effect in science. Science. 159(3810): 56–63.
• Marginson, S. (2008). Global Field and Global Imagining: Bourdieu and Worldwide Higher Education. British Journal of Sociology of Education. 29(3): 303–315.
• Marginson, S. (2015). O niemożliwości zaistnienia kapitalistycznych rynków w szkolnictwie wyższym, przeł. K. Szadkowski. Nauka i Szkolnictwo Wyższe. 45(1): 11–37.
• Marginson, S. (2016). Higher Education and the Common Good. Melbourne University Press: Melbourne.
• Marginson, S. (2018). The New Geo-Politics of Higher Education. Centre for Global Higher Education Working Paper no. 34.
• Marginson, S. i Ordorika, I. (2011). „El central volume de la fuerza” : Global Hegemony in Higher Education and Resaerch. W: D. Rhoten i C. Calhoun (red.), Knowledge Matters: The Public Mission of the Research University (67–129). New York: Columbia University Press.
• Münch, R. (2014). Academic Capitalism: Universities in the Global Struggle for Excellence. New York–London: Routledge.
• Medina, L.R. (2014). Centers and Peripheries in Knowledge Production. New York–London: Routledge.
• Naidoo, R. (2004). Fields and Institutional Strategy: Bourdieu on the Relationship Between Higher Education, Inequality and Society. British Journal of Sociology of Education. 25(4): 457–471.
• National Science Board, NSB. (2018). Science and Engineering Indicators 2018. https://www.nsf.gov/statistics/2018/nsb20181/assets/nsb20181.pdf [10.04.2018].
• Petrovici, N. (2015). Framing Criticism and Knowledge Production in Semi-peripheries. Intersections: East European Journal of Society and Politics. 2(1): 80–102.
• Salmi, J. (2009). The challenge of establishing world-class universities. World Bank Publications.
• Schofer, E. i Meyer, J.W. (2005). The worldwide expansion of higher education in the twentieth century. American Sociological Review. 70(6), 898–920.
• Szadkowski, K. (2015). Uniwersytet jako dobro wspólne: Podstawy krytycznych badań nad szkolnictwem wyższym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Szadkowski, K. (2016). Socially Necessary Impact/Time: Notes on The Acceleration of Academic Labor, Metrics and The Transnational Association of Capitals. Teorie Vědy/Theory of Science. 38(1): 53–85.
• Szadkowski, K. i Krzeski, J. (2015). Czym są marksistowskie badania szkolnictwa wyższego? Praktyka Teoretyczna 18(4): 8–17.
• Warczok T. i Zarycki T. (2014a). (Ukryte) zaangażowanie i (pozorna) neutralność: Strukturalne ograniczenia rozwoju socjologii krytycznej w warunkach pół-peryferyjnych. Stan Rzeczy. 6: 129–158.
• Warczok T. i Zarycki T. (2014b). Bourdieu recontextualized: Redefinitions of western critical thought in the periphery. Current Sociology. 62(3): 334–351.
• Warczok, T. i Zarycki, T. (2016). Gra peryferyjna: Polska politologia w globalnym polu nauk społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.
• Warczok, T. i Zarycki, T. (2018). Polskie nauki polityczne w perspektywie globalnej: paradoksy ewoluującej peryferyjności. Nauka i Szkolnictwo Wyższe. 1(51): 143-161.

Identifiers

DOI

10.14746/nisw.2018.1.7