Poeta, poecie, poetę... Pomiędzy artystyczną wolnością a intencją autora…

• Authors: Daniel Tomczak

Title variants

EN

A POET HAS A POET FOR THE POET… BETWEEN THE ARTISTIC FREEDOM AND THE INTENTION OF AN AUTHOR

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przekład literacki to niewdzięczna sztuka, wymaga artyzmu, a nie oferuje wolności. Istnieje w cieniu literatury, niedoceniana w wymiarze kulturotwórczym, a jeśli by abstrahować od tłumaczeń kasowych szlagierów, także i w finansowym. Niniejszy artykuł poświęcony jest dwóm niemieckim poetom Dursowi Grünbeinowi i Thomasowi Rosenlöcherowi i przekładom ich twórczości dokonanym przez warszawskiego germanistę i poetę Jakuba Ekiera. Poza omówieniem wybranych utworów poetyckich oraz kilku teorii translatorskich, głównym tematem artykułu jestszczegółowa analiza warsztatu translatorskiego Jakuba Ekiera, która ma odpowiedzieć na szereg pytań: m.in. czy przedsięwzięcie translatorskie Ekiera to przekład, tłumaczenie czy Nachdichtung w typologii Karla Dedeciusa? Jak Ekier podchodzi do zagadnień przekładu jako interpretacji i problematyki wierność wobec oryginału? Opracowanie to ma również za zadanie przyjrzeć się strategiom translatorskim, metodyce oraz technikom stosowanym przez przekładowcę.

EN

Literary translation is an ungrateful art as it requires artistry and it doesn’t offer freedom. It lags behind in the shadow of literature underestimated as an element of culture creation, and gains relatively small profits, with the exclusion of lucrative blockbusters. The present article is devoted to two German poets, Durs Grünbein and Thomas Rosenlöcher, as well as the translation of their writings into Polish that have been carried out by Jakub Ekier, a poet and a Warsaw scholar of German. Apart from a discussion of the selected poems and a few theories of translation, the main subject of this article is a detailed analysis of the translation work of Jakub Ekier which will address a number of questions, among others: Is the translating enterprise of Ekier a rendition, translation or maybe Nachdichtung in the typology of Karl Dedecius? How does Ekier treat the issue of the translation as an interpretation and the topic of loyalty to the original? Likewise, the aim of this study is to examine the strategies of translation, methods and techniques used by the translator.

Keywords

PL

Literatura niemiecka; poezja; przekład literacki; Jakub Ekier; Durs Grünbein; Thomas Rosenlöcher

EN

German literature; poetry; literary translation; Jakub Ekier; Durs Grünbein; Thomas Rosenlöcher; German literature; poetry; literary translation; Jakub Ekier; Durs Grünbein; Thomas Rosenlöcher

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Porównania
• Year: 2012
• Volume: 10
• Pages: 189-205

Dates

published

2012-12-02

Contributors

author

Daniel Tomczak

References

• Appel Mirjam, Lyrikübersetzen . Frankfurt am Main 2004.
• ---
• Balcerzan Edward, Literatura z literatury. Katowice, Wydawnictwo "Śląsk" 1998.
• ---
• Balcerzan Edward, Wielojęzyczność literatury i problemy przekładu artystycznego. Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1984.
• ---
• Balcerzan Edward, Tłumaczenie jako wojna światów. Poznań 2009.
• ---
• Dedecius Karl, Vom Übersetzen . Frankfurt am Main 1986.
• ---
• Ekier Jakub, Śmieci, śmierć i śmiech, czyli dwa razy poezja. „Literatura na Świecie”1998, nr 3.
• ---
• Elm Theo (Red.), Lyrik der neunziger Jahre. Stuttgart 2000.
• ---
• Grünbein Durs, Grauzone Morgens. Frankfurt am Main 2001.
• ---
• Grünbein Durs, Wiersze. Przełożył Jakub Ekier. „Literatura na Świecie”1998, nr 3.
• ---
• Krysztofiak Maria, Przekład literacki we współczesnej translatoryce. Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM 1996.
• ---
• Michaelsen Sven, Rebell im Röntgenblick. „Stern”, 1995, nr 43.
• ---
• Nietzsche Friedrich, Tako rzecze Zaratustra. Poznań 2000.
• ---
• Ricoeur Paul, O tłumaczeniu, w: P. Ricoeur, P. Torop, O tłumaczeniu. Przeł. T. Swoboda, S. Ulaszek. Wstępem poprzedził E. Balcerzan. Gdańsk, Wydawnictwo UG 2008, s. 33–59.
• ---
• Rosenlöcher Thomas, Schneebier. Halle–Leipzig 1988.
• ---
• Rosenlöcher Thomas, Wiersze. Przełożył Jakub Ekier. „Literatura na świecie” 1998, nr 3.
• ---
• Ryan Judith, Das Motiv der Schädelnähte bei Durs Grünbein. Fischer Gerhard/Roberts David: Schreiben nach der Wende. Ein Jahrzehnt deutscher Literatur 1989–1999. Tübingen 2001.
• ---
• Sadkowski Wacław, Odpowiednie dać słowo słowu. Warszawa 2002.
• ---
• Wittbrodt Andreas, Verfahren der Gedichtübersetztung. Frankfurt am Main 1995.
• ---
• Problemy teorii literatury. Pod red. Henryka Markiewicza, Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1967.

Identifiers

DOI

10.14746/p.2012.10.11268