„Память Дама Забывчивая” Wielka Wojna Ojczyźniana: od mitologizacji do niepamięci

• Authors: Dorota Pazio-Wlazłowska

Title variants

EN

„PAMYAT’ DAMA ZABYVCHAYA“ – THE GREAT PATRIOTIC WAR: MYTHOLOGIZED OR DOOMED TO OBLIVION

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tekst odwołując się do historii utworzonego na początku lat 50. na  Wałaamie (Karelia) ośrodka dla weteranów Wielkiej Wojny Ojczyźnianej poszukuje przyczyn społecznej niepamięci o inwalidach szczególnie dotkliwie okaleczonych w walkach. Stara się wskazać mechanizmy rozdźwięku między powszechnie obowiązującym - obecnym w oficjalnym dyskursie - mitem odważnego, prostego żołnierza, otoczonego szacunkiem i wdzięcznością kolejnych pokoleń i zapomnieniem o inwalidach. Akcentuje swoiste konkurowanie ze sobą społecznego zapominania i społecznej pamięci Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. Wskazuje na filtrowanie pamięci zbiorowej, usuwanie z niej elementów zakłócających odświętny wizerunek weterana i przez to naruszających utrwaloną tożsamość grupy.

EN

By discussing the history of the center for the Great Patriotic War veterans opened on the Island of Valaam (the Republic of Karelia, Russia) in the early 1950s, the article searches for the roots and reasons for the “social oblivion“ that affected the war wounded veterans, many of them amputees. The author tries to point to the mechanisms that account for the discrepancies between the official myth of the brave and simple soldier, respected and admired by the younger generations, and the grim fate of the crippled war veterans doomed to oblivion. She emphasizes that when it comes to the Great Patriotic War, social oblivion has often “competed” with social remembrance. She also shows what kind of filters have been applied to the Russian collective memory, and how the elements not fitting the official gala image of war veterans have been excluded as they could potentially undermine the shared group identity.

Keywords

PL

Wielka Wojna Ojczyźniana; Rosja; weteran; Wałaam; tożsamość; upamiętnianie

EN

Great Patriotic War; Russia; war veterans; Valaam; group identity; social remembrance; Great Patriotic War; Russia; war veterans; Valaam; group identity; social remembrance

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Porównania
• Year: 2012
• Volume: 11
• Pages: 61-69

Dates

published

2012-12-02

Contributors

author

Dorota Pazio-Wlazłowska

References

• Lukonin S., „Literaturnaja gazeta”, http://www.lgz.ru/11050 (27.04.2012 r.).
• ---
• Większość była gapiami. Rozmowa z Paulem Ricoeurem, w: J. Żakowski, Rewanż pamięci. Warszawa, Sic! 2002, s. 46.
• ---
• Czaja Dariusz, Paradoksy pamięci. Parę wątpliwości zamiast wstępu. „Konteksty” 2003, nr 1–2, s. 18.
• ---
• Golka Marian, Społeczna niepamięć: pomiędzy zapominaniem a zamazywaniem, w: Pamięć, przestrzeń, tożsamość. Red. S. Kapralski. Warszawa, Wydawnictwo Scholar 2010, s. 49.
• ---
• Dobrowolski A., „Samovary” tovarishcha Stalina. „Moskovskij komsomolec” 2.09.2011, nr 25735.
• ---
• Radziwinowicz Wacław, Patriarcha Moskwy czci inwalidów wojennych − ofiary Stalina. „Gazeta Wyborcza” 20.07.2011.
• ---
• Weller Michaił, Samowar. Przeł. B. Pestka. Zakrzewo, Replika 2010.
• ---
• Europa Wschodnia. Azja Północna i Środkowa. Zakaukazie. Warszawa 1997, s. 527.
• ---
• Kuzniecov Je., Valaamskaja tetrad’, http://lib.rus.ec/b/305230/read (27.04.2012 r.), s. 24.
• ---
• Adagamov R., Podalshe ot obshchestva pobeditelej, http://www.ruskline.ru/monitoring_smi/ 2011/09/17/podalshe_ot_obshchestva_pobeditelej/ (13.06.2012 r.)
• ---
• http://www.valaam.ru/ru/history/ chapter.php?id=416 (27.04.2012 r.)
• ---
• Cygankova S., Veterany Valaama, http://politikakarelia.ru/?p=6202 (2.05.2012 r.)
• ---
• Rossya i SSSR w vojnakh XX vieka. Potieri vooruzhonnykh sil. Statisticheskoe issledovanije pod redakcją G. F. Krivoshejeva. Moskwa 2001.
• ---
• http://lib.ru/MEMUARY/1939-1945/KRIWOSHEEW/poteri.txt, 8.06.2012 r.
• ---
• http://www.bulletin.memo.ru/b18/1.htm (2.05. 2012 r.)
• ---
• Doklad MVD SSSR w Prezidium CK KPSS o merakh po preduprezhdeniju i likvidtsyi nishchenstva, www.alexanderyakovlev.org/almanah/inside/almanah-doc/1007415 (27.04.2012 r.)
• ---
• Cygankova S., Veterany Velikoj Otechestvennoj vojny, kotoryje umerli na ostrovie Valaam. http://politika-karelia.ru/?p=6200 (2.05.2012 r.)
• ---
• Ipatova O., Na Valaamie vosstanoviat http:// petrozavodsk.rfn.ru/region/rnews.html?id=1653&rid=463&iid=343 (2.05.2012).
• ---
• Andrejev S., Valaam razdora, http:// rsnews.net/print.phtml?id=719&lang=RUS (2.05.2012 r.).
• ---
• Cygankowa S., Kak imia tvojo, soldat? V Karelii vozvrashchajut familii frontovikov-invalidov, spriatannykh sovetskoj vlastiu na ostrove Valaam, „Rossijskaya gazeta” 19.07.2011, www.rg.ru (2.05.2012 r.).
• ---
• Sarjusz-Wolski Marek, „Wietierany, wietierany eto wietier, eto rany…” „Polska Zbrojna” 13.09. 2011.
• ---
• Merridale Catherine, Wojna Iwana. Armia Czerwona 1939−1945. Przeł. K. Bażyńska-Chojnacka, P. Chojnacki. Poznań,Rebis 2007, s. 395–412.
• ---
• Hirszowicz Maria, E. Neyman, Społeczne ramy niepamięci. „Kultura i Społeczeństwo” 2001, nr 3–4, s. 30.
• ---
• Chiesler I., Shto znachit „prorabotka proshlogo”? Ob istoriografii Velikoj Otechestvennoj vojny w SSSR i Rossii. „Neprikosnovennyj zapas” 2005, nr 2–3.
• ---
• http://magazines.russ.ru/nz/2005/ 2/he10-pr.html (9.11.2011 r.).
• ---
• Dubin B., „Krovovaya” vojna i „velikaya” pobieda. „Otechestvennye zapiski” 2004, nr 5 (19)
• ---
• www.strana-oz.ru?print.php?type=article&id=937&numid=20 (18.11.2011 r.).
• ---
• Dubin B., Nerazmennyi obraz. Shto otrazhajut predstavlenija o vojnie v massovom soznanii rossijan. „Politicheskiy zhurnal”, www.politjournal.ru/preview.php?POLITSID=d48678c41e85a503f2a73ec4925 (9.12. 2011 r.)
• ---
• Dubin B., Pamiat’, vojna, pamiat’ o vojne. Konstruirovanie proshlogo w socjalnoj praktike poslednikh desiatiletij. „Otechestvennye zapiski” 2008, nr 4 (43)
• ---
• www.intelros.ru/intelros/reiting/reyting_09/ material_sofiy/5023-boris-dubin-pa (6.12.2011 r.)
• ---
• Dubin B., Pamiat’ o pobiedie protiv pamiati o vojnie. O konstruirovanii i peredache kollektivnykh predstavlenij v Rossii. Tezisy vystuplenia. w w.memo.ru/daytoday/ conf2005.dubin.doc (6.12.2011 r.)
• ---
• Kutiawin Władmir, Pamięć historyczna Rosjan: między dziejopisarstwem akademickim a historiografią „ludową”. w: Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenia Polski i jej sąsiadów. Red. S. M. Nowinowski, J. Pomorski, R. Stobiecki. Łódź 2008.
• ---
• Shcherbakova I., Dialog pokolenij ili razgovor niemykh s glukhimi: Politika v otnoshenii istorii v Rossii. http://urokiistorii.ru/2010/31/dialog-pokolenii (22.02.2012 r.)
• ---
• Rokuszewska-Pawełek Alicja, Druga wojna światowa – pamięć i tożsamość. „Kultura i Społeczeństwo” 2001, nr 30–4, s. 168.
• ---
• Szacka Barbara, Mitologizacja przeszłości w pamięci zbiorowej. w: Teraźniejszość i pamięć przeszłości. Rozumienie historii w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Red. H. Gosk, A. Zieniewicz. Warszawa, Elipsa 2006, s. 49.
• ---
• Ricoeur Paul, Nadużycia pamięci naturalnej: pamięć powstrzymana, pamięć manipulowana, pamięć narzucona. Przeł. W. Bońkowski. „Konteksty” 2003, nr 1–2, s. 52.
• ---
• Szacka Barbara, Czas przeszły, pamięć, mit. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar 2006, s. 57.
• ---
• Ankersmit Franklin, Wzniosłe odłączenie się od przeszłości albo jak być/stać się tym, kim się już nie jest. „Konteksty” 2003, nr 3–4, s. 25–41.

Identifiers

DOI

10.14746/p.2012.11.11175