Ucieczka z utopii w historię: Mińsk Artura Klinaua

• Authors: Lajos PÁLFALVI

Title variants

EN

THE ESCAPE FROM UTOPIA TO HISTORY. ARTUR KLINAU’S MINSK

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artur Klinau przedstawia rodzime miasto w ujęciu klasycznej utopii campanellowskiej. W dwóch wiekach historii kolonialnej Mińsk był tylko jedną z licznych planet, krążących wokół Moskwy, gdzie komunistyczne dzieci śpiewały hymn o słońcu: Пусть всегда будет солнце. Twórcy utopii pozbawili Mińsk historii, w ten sposób nie pozostało nic w przestrzeni miejskiej, co mogłoby przeszkodzić w realizacji projektu. Miasto Słońca było częścią ogromnej kompozycji eurazyjskiej, budowanej jako łuk triumfalny, wrota prowadzące do Moskwy. Solarna symbolika władzy przywodzi na myśl wschodnią autokrację. Miasto przypomina Persepolis, centrum sakralne, które władca odwiedza podczas równonocy wiosennej, przyjmując hołd poddanych. Ciąg pałaców Mińska wygląda jak dwa rzędy dekoracji. Jeśli chcielibyśmy opisać Prospekt za pomocą postmodernistycznej terminologii architektonicznej, dobrze posłuży nam w tym celu klasyczny przykład Las Vegas, podany przez Roberta Venturiego. Ciąg pałaców tak samo oddziela się od otoczenia, jak commercial strip od pustyni. Z tego świata iluzji bohater ucieka do historii prekolonialnej.

EN

Artur Klinau describes his home town like Capanella’s classic utopia. During the two centuries of colonial history Minsk was only one of the several planets orbiting around Moscow, the city where communist children sang their Anthem to the Sun: Пусть всегда будет солнце. The creators of the utopia had deprived Minsk of its history, therefore the city no longer possessed anything thatcould have stopped the project. Sun City was part of an enormous Eurasian composition. It wasbuilt as a triumphal arch, as a gate to Moscow. The solar symbol of power reminds us of orientaldespotism. It recalls Persepolis, the sacred centre visited by the emperor at the time of the vernalequinox to receive the dependents’ homage. The two rows of palaces in Minsk look like decoration of a scenery. Using the terminology of postmodern architecture, the Prospect might be properly described with Robert Venturi’ classical instance of Las Vegas. The two rows of palaces stand out of their environment just like the commercial strip stands in contrast to the desert. The protagonist runs away from this world of illusions to the precolonial history.

Keywords

PL

Artur Klinau; Mińsk; utopia; rosyjski kolonializm; tożsamość białoruska

EN

Artur Klinau; Minsk; utopia; Russian colonialism; Belarusian identity; Artur Klinau; Minsk; utopia; Russian colonialism; Belarusian identity

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Porównania
• Year: 2014
• Volume: 14
• Pages: 207-220

Dates

published

2014-11-02

Contributors

author

Lajos PÁLFALVI

• Pázmány Péter Katolikus Egyetem

References

• Przybylski Ryszard, Janion Maria, Sprawa Stawrogina. Warszawa, Sic! 1996, s. 9.
• ---
• Rybicka Elżbieta, Geopoetyka (o mieście, przestrzeni i miejscu we współczesnych teoriach i praktykach kulturowych. W: Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy. Red. M. P. Markowski, R. Nycz. Kraków, Universitas 2006, s. 481.
• ---
• Andruchowycz Jurij, Stasiuk Andrzej, Moja Europa. Wołowiec, Czarne 2001, s. 25–27.
• ---
• Skórczewski Dariusz, Polska skolonizowana, Polska zorientalizowana. Teoria postkolonialna wobec „innej Europy”. „Porównania” 2009, nr 6, s. 95.
• ---
• Klinau Artur, Mińsk. Przewodnik po Mieście Słońca. Przeł. M. Buchalik. Wołowiec, Czarne 2006, s. 12.
• ---
• Walicki Andrzej, Rosja, katolicyzm i sprawa polska. Warszawa, Prószyński i S-ka 2003, s. 116.
• ---
• Miłosz Czesław, Rodzinna Europa. Warszawa 2004, s. 20.
• ---
• Kato Ariko, Księga jako topos pisania i rysowania. Ilustracje Brunona Schulza do Sanatorium pod Klepsydrą. W: Bruno Schulz jako bohater literacki – Schulzowskie inspiracje i interpretacje. Notatki literackie i naukowe IV Międzynarodowego Festiwalu Brunona Schulza w Drohobyczu. Drohobycz 2010, s. 206–207.
• ---
• Venturi Robert, Brown Denise Scott, Izenour Steven, Learning from Las Vegas. The forgotten symbolism of architectural form. Cambridge 1972.
• ---
• Vay Tamás, A posztmodern Amerikában. Tematikus napló. Budapest 1991, s. 11–15.

Identifiers

DOI

10.14746/p.2014.14.10967