O nowej kreacji zabytków, czyli w poszukiwaniu wyidealizowanej wizji przeszłości Europy Środkowo-Wschodniej

• Authors: Małgorzata Korpała

Title variants

EN

ABOUT A NEW CREATION OF MONUMENTS – IN SEARCH OF NON-EXISTENT VISION OF PAST IN CENTRAL-EASTERN EUROPE

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Po odzyskaniu niezależności przez państwa Europy Środkowo-Wschodniej ochrona zabytków stała się częścią nowej retoryki historyczno-narodowej. W artykule omówione zostały przykłady rekonstrukcji i kreowania zabytków po 1989 roku w Polsce, na Litwie oraz na Ukrainie. W zabytkach kodowane są nowe współczesne treści ideowe i stają się one ważnym czynnikiem współczesnych procesów gospodarczych, społecz-nych i narodowych. Rekonstrukcje po 1989 roku należy odczytywać jako realizację współczesnej polityki ubranej w symbole historyczne. Ingerencje w tkankę zabytku są podyktowane dążeniem, by utracone dziedzictwo po rekonstrukcji było jeszcze wspanialsze niż przed zniszczeniem.

EN

After the reclaim of independence by countries of the Central-Eastern Europe, the issue of protection of monuments became a part of the new historic and national rhetoric. This article shows examples of the reconstruction and creation of monuments after 1989 year in Poland, Lithuania and Ukraine. New contemporary ideas are encoded in the monuments and subsequently they become important factors shaping present day economy, society and nations. Reconstructions after 1989 have to be interpreted as the realisation of contemporary politics adorned with historic symbols. Interventions in the architecture of the monuments result from the need to restore the lost heritage to much fuller glory than had even existed before its destruction.

Keywords

PL

konserwacja zabytków; rekonstrukcja; dziedzictwo kulturowe

EN

conservation of monuments; reconstruction; cultural heritage; conservation of monuments; reconstruction; cultural heritage

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Porównania
• Year: 2015
• Volume: 17
• Pages: 105-122

Dates

published

2015-12-21

Contributors

author

Małgorzata Korpała

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

References

• Aleksejczuk Oleg. Kijów i okolice. Bielsko-Biała: Pascal, 2006.
• ---
• Ashworth Greg. Whose History, Whose Heritage, Management Means Choice. Managing Tourism in Historic Cities. Red. K. Broński i in. Kraków: International Cultural Centre, 1992.
• ---
• Bakoš Ján. “Monuments and Ideologies”. Human Affairs I (1991).
• ---
• Billert Andrzej. „Uwagi o podstawach teoretycznych ochrony zabytków”. Ochrona Zabytków 3-4 (1975)
• ---
• Gerycz Włodzimierz. „Problemy i tendencje ochrony zabytków sakralnych na Ukrainie”. Ochrona Zabytków 1-4 (2010).
• ---
• Gierlasiński Janusz. „Odbudowa zespołu staromiejskiego w Szczecinie po II wojnie światowej – ocena zastosowanych rozwiązań”. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo. R. XLII (2011).
• ---
• Guerquin Bohdan. Zamki w Polsce. Warszawa: Arkady 1984.
• ---
• Kadłuczka Andrzej. „O integracji współczesnych i historycznych struktur przestrzennych w konserwacji zabytków”. Teka Komisji Urbanistyki i Architektury. T. VI (1972).
• ---
• Kaplica Hochberga. Wskrzeszone arcydzieło baroku. Wyd. zbiorowe. Wstęp Włodzimierz Juszczak. Wrocław: Diecezja Wrocławsko-Gdańskiego Kościoła Grekokatolickiego, 2013.
• ---
• Komar Żanna. „Budowanie historii”. Herito: dziedzictwo, kultura, współczesność 2 (2011).
• ---
• Kowalski Tadeusz. Rekonstrukcja zabytków architektury: teoria a praktyka. Warszawa: Wydawnictwa PKZ, 1985.
• ---
• Lasecki Jarosław. „Rekonstrukcja marzeń dla regionu i potomności”. VIP Polityka Biznes Fakty. 06.04. 2010 (2010). S. 145-146. Web: 10.08,2014. <http://www.jaroslawlasecki.pl/pl/publikacje-prasowe/rekonstrukcja-marzen-dla-regionu-i-potomnosci>
• ---
• Lorentz Stanisław. „Wokół Królewskiego Zamku”. Problemy 1 (1972).
• ---
• Lubocka-Hoffman Maria. Miasta historyczne północnej i zachodniej Polski. Zniszczenia i programy odbudowy. Elbląg-Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Exalibur, 2004.
• ---
• Łoziński Jerzy Z. „Zabytek – pomnik historyczny, pamiątka narodowa, dzieło sztuki”. Dzieło sztuki i zabytek. Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków. T. XLIII seria B (1976).
• ---
• Majewski Jerzy S., Markiewicz Tomasz. Warszawa nie odbudowana. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 1998.
• ---
• Mangelowa Irena. „Dziesięciolecie Lublina”. Ochrona Zabytków. R. VII. 3 (1954).
• ---
• Markiewicz Tomasz. „Socrealistyczne koncepcje projektowe rozwiązania centrum Warszawy”. Historyczne place Warszawy. Red. B. Wierzbicka. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 1995.
• ---
• Martyn Peter J. „Wspaniała „staronowa” stolica. Rozważania dotyczące estetyki odbudowanego oraz przebudowanego w latach 1948-55 centrum Warszawy”. Falsyfikaty dzieł sztuki w zbiorach polskich. Materiały międzynarodowej konferencji naukowej zorganizowanej 21-22 maja 1999 roku przez Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Oddział Warszawski Stowarzyszenia Historyków Sztuki i Zamek Królewski w Warszawie. Red. J. Miziołek. Warszawa: Argraf, 2002.
• ---
• Mikołajski Olgierd. Zamek w Pieskowej Skale. Dąbrowa Górnicza: Dikappa, 2009.
• ---
• Miłobędzki Adam. „Polska szkoła konserwatorska”. Arka 49 (1994). S.131-141.
• ---
• Miłobędzki Adam. „Zabytki – polityka – kultura”. Arche 9 (1995). S. 22-24.
• ---
• Miłobędzki Adam. „Zabytki, polityka, kultura i… architektura”. Twórczość i konserwatorstwo w architekturze. Materiały z sesji naukowej na posiedzeniu plenarnym Komitetu Architektury i Urbanistyki PAN 22-23 września 1995 roku w Nieborowie. Red. E. Małachowicz. Warszawa: Polska Akademia Nauk Komitet Architektury i Urbanistyki i Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, 1996.
• ---
• Miłobędzki Adam. „Polska szkoła konserwacji?” Kazimierz odnowiony: jego zabytki i krajobraz kulturowy. Red. A. Miłobędzki, K. Chmielewski, J. Krawczyk. Warszawa: Muzeum Pałac w Wilanowie, 2012.
• ---
• Murzyn-Kupisz Monika. Dziedzictwo kulturowe a rozwój lokalny. Kraków: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, 2012.
• ---
• Podlewski Wacław. „Zagadnienie odbudowy miast Pomorza Zachodniego”. Ochrona Zabytków 3/4 (1948).
• ---
• Ptaśnik Mieczysław. „Zabytki ośrodkami turystyki”. Ochrona Zabytków 4 (1967).
• ---
• Romejko-Hurko Marcin. „Piękniejsza niż kiedykolwiek… opowieść o odbudowie warszawskiej Starówki”. Mówią wieki 8 (2003).
• ---
• Rykwert Joseph. “Is Eurodisney a Substitute for Paris?” Times Literary Supplement, 18.09.1992; tłum. polskie: “Disneyland zamiast Paryża?” Kresy R. 3, 23 (199).
• ---
• Bohdan Rymaszewski. „O zespołach staromiejskich na ziemiach zachodnich i północnych Polski po roku 1945”. Ochrona dziedzictwa kulturowego zachodnich i północnych ziem Polski. Red. J. Kowalczyk. Warszawa: Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków i Polski Komitet Narodowy ICOMOS, 1995.
• ---
• Rymaszewski Bohdan. Polska ochrona zabytków: refleksje z lat 1918-2002. Warszawa: Politechnika Białostocka, 2002.
• ---
• Sujecki Janusz. „Druga śmierć miasta. Przyczyny i konsekwencje”. Historyczne place Warszawy. Red. B. Wierzbicka. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 1995.
• ---
• Szmygin Bogusław, Kształtowanie koncepcji zabytku i doktryny konserwatorskiej w Polsce w XX wieku. Lublin: Politechnika Lubelska, 2000.
• ---
• Tomaszewski Andrzej. „Konserwacja zabytków W Polsce 1945-1957: Jan Zachwatowicz”. Kwartalnik Architektury i Urbanistyki. T. XXXVIII 3-4 (1994)
• ---
• Zachwatowicz Jan. „Zamek zniszczony i jego odbudowa”. Zamek Królewski w Warszawie. Wyd. zbiorowe. Wstęp A. Gieysztor. Warszawa: PWN, 1972.
• ---
• Zachwatowicz Jan. „Odbudowa Zamku Królewskiego w Warszawie. Prace ArchitektonicznoKonserwatorskiej Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie”. Ochrona Zabytków 1 (1973).
• ---
• Zachwatowicz Jan. „Problemy restytucji Zamku Królewskiego w Warszawie”. Ochrona Zabytków 1 (1979).
• ---
• Zamecznik Stanisław. „Czy park w Woli Żelazowej jest pomnikiem Chopina, Odkrycie Ameryki”. Architektura i Budownictwo. T. XIV 11-12 (1938).

Identifiers

DOI

10.14746/p.2015.17.10832