W GORSECIE IDEOLOGII? OBRAZY „INNEGO” W PODRĘCZNIKACH GIMNAZJALNYCH

• Authors: Jerzy Kaniewski

Title variants

EN

IN THE CORSET OF IDEOLOGY? PRESENTATIONS OF ‘THE OTHER’ IN MIDDLE SCHOOL TEXTBOOKS

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule staram się odtworzyć przedstawiany w podręcznikach gimnazjalnych obraz Innego. Interesuje mnie sposób, w jaki autorzy wpisują w kreowany przez podręcznik obraz świata motywy obcości czy odmienności kulturowej. Analiza pięciu serii podręczników prowadzi do wniosku, że wizerunek obcego włączany jest najczęściej w oficjalną narrację patriotyczną, a podsuwane uczniom obrazy „inności” nie przystają do współczesnych realiów cywilizacyjnych. Trudno oprzeć się wrażeniu, że dydaktyka szkolna zatrzymała się na XIX-wiecznej koncepcji narodu i utrwalonych w ówczesnej kulturze świadectwach doświadczania obcości. Nie można zatem powiedzieć, że polska szkoła przygotowuje uczniów do życia w wielokulturowym społeczeństwie.

EN

In the article I attempt to reconstruct the image of ‘the Other’ as presented in middle school textbooks. I am interested in how the authors introduce the motifs of otherness and cultural differences in the world as presented by the textbook. My analysis of five textbook series leads me to conclude that the image of ‘the Other’ is usually presented in contrast to patriotism developed by the official patriotic narrative and that the visions of ‘otherness’ shown to students are very different from the reality of the contemporary civilisation. It is difficult to resist the conclusion that school didactics have not moved beyond cultivating the 19th century concept of nation and beyond the outdated evidence of experiencing otherness developed in that culture. One cannot state with conviction that the education in Polish schools prepares the students for living in a multicultural society.

Keywords

PL

dyskurs tożsamościowy; edukacja; obrazy Innego

EN

identity discourse; education; images of ‘the Other’; identity discourse; education; images of ‘the Other’

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Porównania
• Year: 2017
• Volume: 20
• Issue: 1
• Pages: 145-156

Dates

published

2018-07-30

Contributors

author

Jerzy Kaniewski

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Bielecka-Prus, Joanna. „Iluzoryczny świat życia codziennego w podręcznikach do nauki języka angielskiego”. Tworzenie iluzji społecznych. Wiedza w sferze publicznej. Red. J. Szymczyk, M. Zemło, A. Jabłoński. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2016. S. 271–288.
• Bobińska, Magdalena. „Program nauczania języka polskiego Świat w słowach i obrazach”. 2009. Web. 26.04.2016. http://ucze.pl/zasob/program-nauczania-jezyka-polskiego-swiat-w-slowach-i-obrazach-podreczniki-swiat-w-slowach-i-obrazach-orazgramatyka-i-stylistyka/
• Bobiński, Witold. Świat w słowach i obrazach. Język polski 1. Podręcznik do gimnazjum. Warszawa: WSiP, 2015.
• Horwath Elżbieta, Kiełb Grażyna. Bliżej słowa. Język polski. Podręcznik kl. 1 gimnazjum. Warszawa: WSiP, 2009.
• Horwath Elżbieta, Kiełb Grażyna. „Bliżej słowa. Program nauczania języka polskiego w gimnazjum”. 2015. Web. 26.04.2016. http://ucze.pl/zasob/blizej-slowa-program-nauczania-jezyka-polskiego-w-gimnazjum/
• Kultura odmienia. „Język polski. Gimnazjum, kl. 1, 2, 3”. 2014. Web 03.09.2016. https://www.epodreczniki.pl/front/education/3
• Łuczak Agnieszka, Pyrlińska Ewa. „Między nami. Program nauczania języka polskiego w gimnazjum”. 2009. Web. 24.08.2016. https://gwo.pl/strony/299/seo_link:programy-nauczania
• Malczewska, Jolanta. „Po polsku. Program nauczania języka polskiego dla uczniów gimnazjum”. 2009. Web. 20.08.2016. http://docplayer.pl/10201740-Niezbednik-nauczyciela-po-polsku-po-polsku-program-nauczania-jezyka-polskiego-dla-uczniowgimnazjum-jolanta-malczewska.html
• Łuczak Agnieszka, Pyrlińska Ewa, Maszka Roland. Między nami. Język polski. Podręcznik dla klasy 1 gimnazjum. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, 2009.
• Malczewska Jolanta, Olech Joanna, Adrabińska-Pacuła Lucyna. Po polsku. Literatura, język, komunikacja. Podręcznik do języka polskiego dla gimnazjum. Klasa I. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN, 2009.
• Nowacki, Dariusz. „Wyspy obiecane. Rekonesans krytyczny”. Teksty Drugie 3 (2016). S. 205–228. Podstawa programowa... – „Podstawa programowa z komentarzami. T. 2, Język polski w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum”. 2009. Web. 27.04.2016. http://www.bc.ore.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=232&from=publication
• Rypel, Agnieszka. Ideologiczny wymiar dyskursu edukacyjnego na przykładzie podręczników języka polskiego z lat 1918–2010. Bydgoszcz: Wydawnictwo UKW, 2012.

Identifiers

DOI

10.14746/p.2017.20.12757