PAVOL STRAUSS – A GENIUS OUTSIDER

• Authors: Tibor Žilka

Title variants

PL

PAVOL STRAUSS – GENIUSZ OUTSIDER

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The aim of this paper regarding Pavol Strauss‘ Literary Work in the Central European Context is to introduce Pavol Strauss as a man and a writer, who was with his heart and soul a Central European. He had a strong bound to this territory spatially and temporally. At first, he was chased as a Jew, later on in the age of 30 he converted into Catholic. During the period of Stalinism, they considered him a second-class citizen, and he was wrongly called the clero-fascists however he was a believing Catholic. He was literally active in the second half of the 1930s, when he published two poetic collections in German. His poems in German were influenced by avant-garde which he became in touch with in Prague – its literary atmosphere defined Pavol Strauss’ literary experiments and further orientation. When speaking of Prague, also think of Franz Kafka, Franz Werfel and, of course, Reiner Maria Rilke. From the literary point of view, Pavol Strauss with his literary essays reached the highest level along with famous authors (R. Musil, K. Kraus, H. Broch). For his 82 years long life, Pavol Strauss cured many patients and left rare books of a unique philosophical dimension.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie Pavola Straussa jako człowieka i pisarza, który był sercem i duszą z Europy Środkowej. Miał silne związki lokalne w sensie przestrzennym i czasowym. Po pierwsze, był prześladowanym Żydem po czym dokonał konwersji na katolicyzm. W czasach stalinowskich był uznawany za obywatela drugiej kategorii i błędnie nazywany klero-faszystą, a w rzeczywistości był wierzącym katolikiem. Był aktywny literacko w drugiej połowie lat trzydziestych XX wieku, w których to czasach opublikował dwa tomiki wierszy w języku niemieckim. Jego wiersze po niemiecku miały wpływ na awangardę, z którą miał styczność w Pradze. Ta społeczność literacka określała Straussa jako eksperyment literacki. W związku z Pragą przychodzą na myśl również Franz Kafka, Franz Werfel i oczywiście Reiner Maria Rilke. Z punktu widzenia literatury eseje literackie Pavola Straussa osiągnęły szczyt wraz z innymi popularnymi twórcami (R. Musil, K. Kraus, H. Broch). Przez 82 lata swojego życia Pavol Strauss wyleczył wielu pacjentów i pozostawił rzadkie książki o wyjątkowym przesłaniu filozoficznym.

Keywords

EN

totalitarianism; surrealism; Catholic poet; Slovak literature; essayistic prose; medicine; music; totalitarianism; surrealism; Catholic poet; Slovak literature; essayistic prose; medicine; music

PL

totalitarianizm; surrealizm; poeta katolicki; literatura słowacka; proza eseistyczna; medycyna; muzyka

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Porównania
• Year: 2018
• Volume: 23
• Issue: 2
• Pages: 227-237

Dates

published

2019-04-03

Contributors

author

Tibor Žilka

• Univerzita Konštantína Filozofa v Nitre

References

• BÁTOROVÁ, Mária, 2006. Paradoxy Pavla Straussa. Bratislava : Petrus. 215 p. ISBN 80-89233-17-1.
• JELÍNEK, Antonín, 1961. Vítězslav Nezval. Praha : Československý spisovatel. 119 p.
• KOLEJÁK, Martin, 2013. Pavol Strauss, hľadač pravdy. Gelnica : Vydavateľstvo G-ATELIÉR. 300 p. ISBN 978-80-971153-4-0.
• KUNDERA, Milan, 2000. A regény művészete. Budapest : Európa Könyvkiadó. 171 p. ISBN 063-07-6775-9.
• Liptói lantosok. Milan Rúfus és Pavol Strauss versei Tóth Sándor fordításában. Liptovskí pevci. Básne Milana Rúfusa a Pavla Straussa v preklade Sándora Tótha. Budapest : SIKER Bt. 159 s. ISBN 963 7082 04 2
• MOCNÁ, Dagmar – PETERKA, Josef (edits.), 2004. Encyklopédie literárních žánrů. Praha – Litomyšl : Paseka. 671 p. ISBN 80-7185-669-X.
• STRAUSS, Pavol, 1991. Rekviem za živých. Batislava : Slovenský spisovateľ. 240 p. ISBN 80-220-0219-4.
• STRAUSS, Pavol, 2000. Človek pre nikoho. Bratislava : DAKA. 191 p. ISBN 80-967378-6-4.
• STRAUSS, Pavol, 2009. S výhľadom do nekonečna. Zv. 1. Prešov : Vydavateľstvo Michala Vaška. 347 p. ISBN 978-80-7165-749-1.
• STRAUSS, Pavol, 2009. Hudba plaší smrť (Music Startles Death). Zv. 2. Prešov : Vydavateľstvo Michala Vaška. 403 p. ISBN 978-80-7165-754-5.
• ŠIMON, Ladislav, 2001. Pavol Strauss a Rainer Maria Rilke. In: Žilka, Tibor (ed.): Duchovnosť ako princíp tvorby, p. 25-33. ISBN 80-8050-408-3.
• ŠUPPA, Jozef (ed.): Mučeníci lásky ku Kristovi. Tomáš a František Munkovci (The Martyrs of Love to Christ. Tomáš and František Munk). Trnava : Dobrá voda. 63 p. ISBN 978-80-7141-708-8
• ŽILKA, Tibor (ed.), 2001. Duchovnosť ako princíp tvorby. Nitra : Univerzita Konštantína Filozofa. 166 p. ISBN 80-8050-408-3.
• ŽILKA, Tibor – ŽILKOVÁ, Marta: Odmocnina ticha. Hovoríme so spisovateľom Pavlom Straussom. Literárny týždenník, 1990, č. 15, p. 1, 6, 7.
• HUDAČEK, Milan: Tomáš Munk a jeho história v procese blahorečenia. Tomáš Munk a jeho životná obeta (Tomáš Munk and his history in the process of beatification. Tomáš Munk and his life sacrifice). 15. 12. 2010. jezuiti.sk/blog/munkovci/zivotopis

Identifiers

DOI

10.14746/p.2018.23.18709