SYNOWIE STASIA. FORMY MĘSKOŚCI KOLONIALNEJ W POWIEŚCIACH MŁODZIEŻOWYCH FERDYNANDA ANTONIEGO OSSENDOWSKIEGO

• Authors: Wacław Forajter

Title variants

EN

THE SONS OF STAŚ. COLONIAL MASCULINITIES IN FERDYNAND ANTONI OSSENDOWSKI’S YOUTH NOVELS

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tekst Synowie Stasia. Męskości kolonialne w powieściach młodzieżowych Ferdynanda Antoniego Ossendowskiego stanowi analizę wątków inicjacyjnych w trzech tekstach narracyjnych popularnego prozaika z czasów dwudziestolecia międzywojennego: powieści W poleskiej dżungli, Mali zwycięzcy i Skarb Wysp Andamańskich. Odwołując się do teorii postkolonialnej oraz analizy dyskursów ideologicznych Drugiej Rzeczpospolitej, autor bada powieściowe reprezentacje odmiennych kultur oraz obowiązujące wówczas w Polsce i za granicą wzorce męskości oraz sposoby ich adaptacji na potrzeby literatury dla dzieci i młodzieży.

EN

The article The Sons of Staś. Colonial Masculinities in Ferdynand Antoni Ossendowski’s Youth Novels analyses the motif of male initiation in three narrative texts of the Polish popular writer from the interwar period: W poleskiej dżungli [In the Polesian Jungle], Mali zwycięzcy [Little Winners] and Skarb Wysp Andamańskich [The Treasure of the Andaman Islands]. Referring to postcolonial theory and the analysis of ideological discourses of the Second Polish Republic, the author examines novels with the aim to show representations of different cultures, masculinity models that existed in Poland and abroad in that period, and methods of their adaptation for the needs of children’s and youth literature.

Keywords

PL

polska literatura młodzieżowa; kolonializm; dwudziestolecie międzywojenne; męska inicjacja

EN

Polish youth literature; colonialism; interwar period; male initiation; Polish youth literature; colonialism; interwar period; male initiation

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Porównania
• Year: 2018
• Volume: 23
• Issue: 2
• Pages: 279-295

Dates

published

2019-04-03

Contributors

author

Wacław Forajter

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Literatura podmiotu
• Ossendowski, Ferdynand Antoni. Mali zwycięzcy (Przygody dzieci w pustyni Szamo). Lwów-Warszawa: Książnica-Atlas, 1930.
• Ossendowski, Ferdynand Antoni. Skarb Wysp Andamańskich. Warszawa: Instytut Wydawniczy Biblioteka Polska, 1935a.
• Ossendowski, Ferdynand Antoni. W polskiej dżungli. Warszawa-Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, 1935b.
• Literatura przedmiotu
• „Czarnoskóry żołnierz w pochodzie uzbrojony w karabin 7,9 mm Mauser wz. 1898 i pas z ładownicami”. Narodowe Archiwum Cyfrowe. Web. 31.08.2018. <https://audiovis.nac.gov.pl/obraz/102718/ced1810d0bc7e06eb07dcb1ca8283ed6/>
• Adorno Theodor W., Horkheimer Max. Dialektyka oświecenia. Fragmenty filozoficzne. Przeł. Małgorzata Łukaszewicz. Przekład przejrzał i posłowiem opatrzył M.J. Siemek. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2010.
• A.M. (wł. Antoni Małkowski). „Myśli o organizacji”. Skaut. Pismo młodzieży polskiej 6 (1912). S. 3-5.
• Budrewicz, Zofia. Lekcje polskiego krajobrazu. Międzywojenna proza podróżnicza dla młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 2013.
• Chrobak, Małgorzata. „Proza o tematyce lotniczej dla młodzieży w dwudziestoleciu międzywojennym. Rekonesans”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis: Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia 12 (2014). S. 56-68.
• Connell, Raewyn. „Hégémonie, masculinité, colonialité”. Przeł. Joëlle Marelli. Genre, sexualité § sociéte 13 (2015). Web. 31.08. 2016. <https://journals.openedition.org/gss/3429>
• Engelking, Anna. „«Poleszuk» nieoswojony. Wokół funkcji chłopskości w konstruowaniu polskości”. Teksty Drugie 6 (2017). S. 68-94.
• Gandhi, Leela. Teoria postkolonialna. Wprowadzenie krytyczne. Posłowie E. Domańska. Przeł. Jacek Serwański. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2008.
• Joly, Vincent. „«Races guerrières» et masculinité en contexte colonial. Approche historiographique”. Clio. Femmes, Genre, Histoire 33 (2011). S. 139-156.
• Koziołek, Ryszard. „Męskość Stasia”. Znakowanie trawy albo praktyki filologii. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2011.
• Kowalski, Marek Arpad. Dyskurs kolonialny w Drugiej Rzeczpospolitej. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2010.
• Lewandowski, Janusz. „Po Dniach Morza”. Morze i Kolonie. Organ Ligi Morskiej i Kolonialnej 8 (1939). S. 4-10.
• Makarczyk, Janusz. Widziałem i słyszałem. Wspomnienia podróżnicze. Warszawa: Czytelnik, 1957.
• Małkowski, Antoni. Skauting jako system wychowania młodzieży. Lwów: Związek polskich gimnastycznych towarzystw sokolich, 1911.
• McClintock, Anne. Imperial Leather. Race, Gender and Sexuality in the Colonial Contest. London: Routledge, 1995.
• Muszalski, Edward. Harcerstwo (skauting) a wychowanie człowieka. Warszawa: Księgarnia J. Lisowskiej, 1918.
• Pigoń, Stanisław. „Skauting polski wobec zadań wychowania narodowego”. Do podstaw wychowania narodowego. Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1921.
• Radliński, Ignacy. Przeszłość w teraźniejszości. Zbiór dociekań i rozważań społeczno-naukowych. Warszawa: Skład główny Gebethnera i Wolffa, 1901.
• Sinha, Mrinalini. Colonial Masculinity. The ‚Manly Englishman’ and the ‚Effeminate Bengali’ in the Late Nineteenth Century. Manchester–New York: Manchester University Press, 1999.
• Śmieja, Wojciech. Hegemonia i trauma. Literatura wobec dominujących fikcji męskości. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich, 2016.
• Śmieja, Wojciech. „Od ideologii ciała do cielesności zideologizowanej. Sport i literatura w latach 1918-1939 (wybrane przykłady)”. Teksty Drugie 4 (2011). S. 28-48.
• Tomasik, Tomasz. „Uwagi do wciąż nienapisanej historii męskości w Polsce”. Pamiętnik Literacki 2 (2016). S. 5-17.
• Wojda, Dorota. Polska Szeherezada. Swoje i obce z perspektywy postkolonialnej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016.

Identifiers

DOI

10.14746/p.2018.23.18712