Zabytek literacki czy „dzieło w ruchu”? Wesele Stanisława Wyspiańskiego jako lektura szkolna

• Authors: Iwona Morawska

Title variants

EN

A literary monument or a „work in motion”? Wesele by Stanislaw Wyspianski as a school reading

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy problemów związanych z funkcjonowaniem w obiegu szkolnym tekstów uznanych za arcydzieła kultury. Jednym z nich jest dramat Stanisława Wyspiańskiego Wesele. W artykule opisane zostały przykładowe strategie projektowania lekcji poświęconych omawianiu tego utworu w nawiązaniu do koncepcji i zjawisk kulturowo-literackich, medialnych i edukacyjnych, które wpisują się w aktualne trendy rozwoju kultury. Zaproponowana koncepcja wielowymiarowego czytania tekstów o szczególnym znaczeniu kulturotwórczym stanowi propozycję odpowiedzi na pytania o sens, cele i sposoby kształcenia doświadczeń lekturowych młodego pokolenia w epoce Internetu

EN

The article describes problems related to the functioning of texts recognized as masterpieces of culture in the school circles. One of them is Wesele by Stanislaw Wyspianski. The article describes exemplary strategies for the design of lessons devoted to the discussion of this work in relation to concepts and cultural, literary, media and educational phenomena which are in line with current trends in culture development. The proposed concept of multidimensional reading of texts of particular cultural-creative significance is a proposal to answer questions about the meaning, goals and methods of teaching the reading experiences of the young generation in the age of the Internet.

Keywords

PL

lektura; arcydzieło; szkoła; tradycja; edukacja; współczesność; nowe media

EN

reading; masterpiece; school; tradition; education; modernity; new media; reading; masterpiece; school; tradition; education; modernity; new media

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Polonistyka. Innowacje
• Year: 2017
• Issue: 6
• Pages: 177-192

Dates

published

2017-12-29

Contributors

author

Iwona Morawska

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

References

• Basara-Lipiec Eugenia, 1992, Arcydzieło jako wartość i miara wartości, w: Rozdroża wartości. Prace z ontologii i epistemologii wartości, Lipiec J. (red.), Kraków.
• Bielik-Robson Agata, 2001, Inna nowoczesność. Pytania o współczesną formułę duchowości, Kraków.
• Bień D, Spanialska-Dziuba A., Szczygieł W., 2004, Ze Świątnik na Wawel, „Nowa Polszczyzna”, nr 3-4, s. 13-17.
• Błoński Jan, 2007, Wyspiański wielokrotnie. Wykłady z języka francuskiego przeł. Jan i Krzysztof Błońscy, Borowski M., Sugiera M. (oprac. i red.), Kraków.
• Chętkowski Dariusz, 2005, „Pamiętajcie o ogrodach…”. Kultura – Literatura – Język. cz. 2, Warszawa, s. 302-305.
• Chrząstowska Bożena, 1997, Uczestnictwo w kulturze – twórcy i konsumenci, w: O ludzi na jutro, Ziemkowski A. (red.), Poznań, s.395-415.
• Czermińska Małgorzata, 2002, Estetyka recepcji – literaturoznawstwo wobec awangard w sztuce XX wieku (glosa do problemu), w: Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze, Bolecki W., Nycz R. (red.), Warszawa, s. 63-75.
• Falkowski Stanisław, 1991, „Szlagiery” – INACZEJ, Warszawa.
• Grochulska Anna, 2009, Przestrzeń sceniczna w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego, w: Stanisław Wyspiański – człowiek wszechstronny. Rozprawy z kultury i literaturoznawstwa, Piotrowski W. (red.), Piotrków Trybunalski.
• Hall Edward, 1987, Bezgłośny język, Skarbińska-Zielińska A., Zimand R. (przeł.), Warszawa.
• Hall Edward, 2001, Poza kulturą, Goździak E. (przeł.), Warszawa.
• Janusiewicz Małgorzata, 2013, Literatura doby internetu. Interaktywność i multimedialność tekstu, Kraków.
• Januszewicz Maria, 1994, Malowany dramat. O związkach literatury z malarstwem w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego, Zielona Góra.
• Kosowska Ewa, 2003, Antropologia literatury, Katowice.
• Kryda Barbara, 1992, Dziedzictwo do przyjęcia czy do odrzucenia? O uwarunkowaniach przejmowania wartości w szkolnej lekturze tekstów literackich, w: Problematyka aksjologiczna w nauce o literaturze, Sawicki S., Łyszczyk A. (red.), Lublin.
• Książek-Szczepanikowa Aniela, 2007, Chata w Bronowicach – ontologiczne spojrzenie z pozycji edukacji, w: Problemy wartości i wartościowania dzieła literackiego w szkole, pod Świętosławska T. (red.), Łódź, s.150-166.
• Lubaszewska Antonina, 2009, Poetyka doświadczenia duchowego. W stronę antropologii form literackich, Kraków.
• Magia „Wesela”, 2003, Michalik J., Stafiej A. (red.), Kraków.
• Maryl Maciej, 2015, Życie literackie w sieci, Warszawa.
• Miodońska-Brookes Ewa, 2003, „Dobrze zrobiona” sztuka złego pisarza, w: Magia „Wesela”, Michalik J., Stafiej A. (red.), Kraków.
• Muszyńska Małgorzata, 2005, Wizualne analogie w edukacji. U podstaw antropologicznej koncepcji kształcenia studentów, Toruń.
• Piotrowski Wojciech (red.), 2009, Stanisław Wyspiański – człowiek wszechstronny. Rozprawy z kultury i literaturoznawstwa, Piotrków Trybunalski.
• Popiel Magdalena, 2017, Stanisław Wyspiański. Artysta jako budowniczy świata, http://macedonia.kroraina.com/rs/rs43_14.pdf, [dostęp 15.09.2017].
• Prussak Maria, [recenzja], http://bazhum „Pamiętnik_Literacki” [dostęp 15.09.2017].
• Ratajczakowa Dobrochna, 2003, Jeszcze trzy grosze o Weselu, w: Magia „Wesela”, Michalik J., Stafiej A. (red.), Kraków.
• Scruton Roger, 2010, Kultura jest ważna. Wiara i uczucie w osaczonym świecie, Bieroń T. (przeł.), Poznań.
• Szyroka Izabela, 2006, Filozofia kultury Zygmunta Łempickiego, Kraków.
• Śliwińska Monika, 2017, Wyspiański: dopóki starczy życia, Warszawa.
• Ślósarz Anna, 2017, Lektury szkolne po remediacji druku, w: Edukacja polonistyczna wobec przemian kulturowych, Morawska I., Latoch-Zielińska M. (red.), Lublin.
• Teksty kultury uczestnictwa, 2016, Maryl M. i in. (red.), Warszawa.
• Walaszek Joanna, 2003, Zmagania z arcydziełami, w: Teatr Wajdy. W kręgu arcydzieł: Dostojewski, Hamlet, Wesele, Kraków, s. 61-74.
• Węgrzyniak Rafał, 1991, Wokół „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego, Warszawa-
• Kraków.
• Wilczek Piotr, 2014, Kanon jako problem kultury współczesnej. Wykład inauguracyjny wygłoszony na uroczystości otwarcia roku akademickiego w Zespole Szkół Wyższych w Rybniku, http://gu.us.edu.pl/node/223361 (dostęp 15.06.2014).
• Wrzosek Stefan, 1999, Wesele – desakralizacja powstańczego mitu. Nowe spojrzenie na twórczość Wyspiańskiego, „Warsztaty Polonistyczne”.
• Ziejka Franciszek, 2003, Magia „Wesela”, Michalik J., Stafiej A. (red.), Kraków.

Identifiers

DOI

10.14746/pi.2017.6.12