O wartościach w świetle swobodnych wypowiedzi uczniów. Przestrzeń aksjologicznego projektowania sytuacji lekturowej

• Authors: Paweł Sporek

Title variants

EN

Values in relation to student’s open interpretations. The space of the axiological design of the reading situation

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tekst artykułu skupia się wokół zagadnienia wartości, które ujawniają się w swobodnych wypowiedziach uczniowskich. Jego pierwsza część ogniskuje się wokół badań nad aksjologią wśród uczniów. Druga odnosi kwestie związane z wartościami do problemów dydaktyki literatury. Dalsza część artykułu opisuje koncepcję wykorzystania swobodnych wypowiedzi uczniowskich dla potrzeb kształcenia kulturowo – literackiego oraz służy prezentacji świata rozpoznań aksjologicznych, które ujawniają się w konfrontacji uczniów z rozmaitymi tekstami kultury. Na potrzeby niniejszego artykułu zaprezentowane zostały uczniowskie świadectwa odbioru takich dzieł jak Stary człowiek i morze Ernesta Hemingwaya, Córka czarownic Doroty Terakowskiej oraz filmu Troja w reżyserii Wolfganga Petersena. W zamknięciu tekstu autor zwraca uwagę na rolę i znaczenie tak organizowanych swobodnych wypowiedzi dla odkrywania uczniowskich sposobów wartościowania świata oraz realizacji założeń kształcenia kulturowo-literackiego.

EN

The following text concerns values revealated in free student’s opinions. The first point of reference for the issue mentioned above was to search for the axiological image of young generation. The second point of reference is the presence of values in the teaching of the Polish literature and language. Further part of the text describes the koncept of planning the lesson based on the use of students’ opinions (open interpretations), which if organised in a planned and conscious way, could stimulate students’ participation and facilitate reading while dealing with literature discussed at school. Materials obtained this way show the axiological thinking of young people. The way the axiological thinking of young people mentioned in the topic has been discussed in reference to the exemplifying material, which constituted the record of student’s opinions gathered during Polish language classes regarding the very first reception of a literary text chosen for discussion. These selected cultural texts are: The Old Man and the Sea by Ernest Hemingway, Córka czarownic by Dorota Terakowska and Troy directed by Wolfgang Petersen. In the conclusion the author drew attention to the importance of free student’s statements for cultural and literary education and to discover the axiological diagnoses of students.

Keywords

PL

edukacja; swobodne wypowiedzi; wartości; recepcja

EN

education; open interpretation; values; reception; education; open interpretation; values; reception

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Polonistyka. Innowacje
• Year: 2018
• Issue: 7
• Pages: 129-140

Dates

published

2018-06-02

Contributors

author

Paweł Sporek

• Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN, Kraków

References

• Baker Carlos, 1968, Sędziwy marynarz, Strzetelski J. (przeł.), w: Krzeczkowski H. (red.) Hemingway w oczach krytyki światowej, Warszawa.
• Baluch Alicja, 1998, Wokół tematu spełnienia w „Córce czarownic” Doroty Terakowskiej, w: Ceremonie literackie, Kraków.
• Denek Kazimierz, 2000, Aksjologiczne aspekty edukacji szkolnej, Toruń.
• Hemingway w oczach krytyki światowej, 1968, Krzeczkowski H. (red.), Warszawa.
• Janus-Sitarz Anna, 2009, Przyjemność i odpowiedzialność w lekturze, Kraków.
• Jedliński Ryszard, 2000, Językowy obraz świata wartości uczniów kończących szkołę podstawową, Kraków.
• Jędrychowska Maria, 2002, Zapis projektu zadań formacyjnych edukacji polonistycznej w strukturze podręcznika szkolnego, w: Kosętka H., Uryga Z. (red.), Podręcznik jako narzędzie kształcenia polonistycznego w gimnazjum, Kraków.
• Karwatowska Małgorzata, 2012, Autorytet w opiniach młodzieży, Lublin.
• Kleszcz Magdalena, Łączyk Małgorzata, 2014, Młodzież licealna wobec wartości, samotności i pasji, Kraków.
• Nowak T. Katarzyna, 2005, Moja mama czarownica, Kraków.
• Sporek Paweł, 2016, Przestrzeń aksjologiczna w wybranych podręcznikach gimnazjalnych do kształcenia literacko-kulturowego (1999 – 2005), Kraków.
• Szymański Mirosław, 1998, Młodzież wobec wartości. Próba diagnozy, Warszawa.
• Szyszkowski Władysław, 1958, Analiza dzieła literackiego w szkole, Warszawa.
• Świda–Ziemba Hanna, 2005, Młodzi w nowym świecie, Warszawa.
• Świda–Ziemba Hanna, 1998, Wartości egzystencjalne młodzieży lat dziewięćdziesiątych, Warszawa.
• Wagner Iwona, 2005, Stałość czy zmienność autorytetów. Pedagogicznospołeczne studium funkcjonowania i degradacji autorytetów w zmieniającym się społeczeństwie, Kraków.

Identifiers

DOI

10.14746/pi.2018.7.11