Otwieranie świata (literatury) w realiach szkoły polonijnej. Podsystemy, sprawności czy wiedza?

• Authors: Wiola Próchniak

Title variants

EN

Opening the World (of Literature) in the Setting of “Polish School” abroad. Language subsystems, language skills or knowledge?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy zagadnień ze świata szkoły polonijnej i literatury, postaw ucznia i nauczyciela, a także odnosi się do zakresu i kwintesencji przekazu edukacyjnego, czyli do tego, czego w istocie szkoła polonijna powinna (na)uczyć, zajmując się językiem polskim jako drugim, a niekiedy – jako obcym. Sugerowana strategia dydaktyczna to nauczanie językowo-literackie, w którym oba komponenty wzajemnie się dopełniają. Ilustracją tego sposobu nauczania jest podręcznik Literatura polska. Teksty i ćwiczenia skierowany do uczniów liceów polonijnych.

EN

The article explores issues related to literature in the context of “Polish School” abroad, focusing on the attitudes of the student and teacher, and the scope and quintessence of the educational message that is, what should “Saturday School” teach when dealing with Polish as second, and at times even foreign language. The suggested teaching strategy is that of language-literary teaching, in which both components komplement each other. The Polish Literature Textbook. Texts and Exercises addressed to “Polish high school” students serves to illustrate this method of teaching.

Keywords

PL

język polski jako obcy / drugi; sprawności językowe; podsystemy języka; wiedza; szkoła polonijna; Literatura polska. Teksty i ćwiczenia

EN

Polish as a Foreign / Second Language; language skills; language subsystems; knowledge; “Polish School” abroad; The Polish Literature Textbook. Texts and Exercises; Polish as a Foreign / Second Language; language skills; language subsystems; knowledge; “Polish School” abroad; The Polish Literature Textbook. Texts and Exercises

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Polonistyka. Innowacje
• Year: 2019
• Issue: 10
• Pages: 17-34

Dates

published

2020-01-16

Contributors

author

Wiola Próchniak

• Katolicki Uniwerstytet Lubelski, Polska

• https://orcid.org/0000-0002-3424-6135

References

• Bania Alicja, 2015, Transmisja kultury w rodzinach wielopokoleniowych jako czynnik sprzyjający powstawaniu konfliktów, „Wychowanie w Rodzinie”, t. XI (I/2015), s. 113-126.
• Bernstein Basil, 1990, Odtwarzanie kultury, Warszawa.
• Dunin Janusz, 1998, Pismo zmienia świat. Czytanie. Lektura. Czytelnictwo, Warszawa-Łódź.
• Ejsmont Marek, Kosmalska Beata, 2008, Media, wartości, wychowanie, wyd. 2 popr., Kraków.
• Europejski system opisu kształcenia językowego; uczenie się, nauczanie, ocenianie, 2003, Warszawa.
• Grucza Franciszek, 2006, Glottodydaktyka: nauka – praca naukowa – wiedza, „Przegląd Glottodydaktyczny”, t. 20, s. 5-48.
• Janczulewicz Katarzyna, 2015, Biblioterapia jako metoda radzenia sobie ze stresem, w: Guzy A., Niesporek-Szamburska B., Wójcik-Dudek M. (red.), Szkoła bez barier: o trudnościach w nauczaniu i uczeniu się, Katowice, s. 277-287.
• Komorowska Hanna, 2009, Metodyka nauczania języków obcych, Warszawa.
• Lepa Adam, 2000, Pedagogika mass mediów, wyd. 2 poszerzone, Łódź.
• Ligara Bronisława, 2008, Leksykultura w ujęciu Roberta Galissona a nauczanie kompetencji kulturowej, w: Miodunka W. (red.), W poszukiwaniu nowych rozwiązań, Kraków, s. 51-62.
• Lipińska Ewa, 2003, Język ojczysty, język obcy, język drugi. Wstęp do badań dwujęzyczności, Kraków.
• Miodunka Władysław, 1990, Moc języka i jej znaczenie w kontaktach językowych i kulturowych, w: Miodunka W. (red.), Język polski w świecie, Warszawa-Kraków, s. 39-50.
• Miodunka Władysław, 2010, Polszczyzna jako język drugi. Definicja języka drugiego, w: Gruchała J.S., Kurek H. (red.), Silva Rerum Philologicarum. Studia ofiarowane profesor Marii Strycharskiej-Brzezinie z okazji Jej jubileuszu, Kraków, s. 233-246.
• Nęcka Edward, Orzechowski Jarosław, Szymura Błażej, 2008, Psychologia poznawcza, Warszawa.
• Nikitorowicz Jerzy, 2005, Kreowanie tożsamości dziecka. Wyzwania edukacji międzykulturowej, Gdańsk.
• Pecyna Maria B., 1997, Czynniki psychologiczne warunkujące autopercepcję i percepcję lekarza w układzie ja-inny, Warszawa.
• Pfeiffer Waldemar, 2001, Nauka języków obcych. Od praktyki do praktyki, Poznań.
• Próchniak Wiola, 2016, Ruch myśli, czyli jak uczyć literatury i języka polskiego w polskich szkołach sobotnich. Zderzenie tradycji i innowacji: podręczniki, w: Majewska-Wójcik A., Klimek-Grądzka J. (red.), Nauczanie języka polskiego jako obcego. Tradycje i innowacje, Lublin, s. 101-114.
• Rabiej Agnieszka, 2008, Wstęp, w: Program nauczania języka polskiego jako języka dziedziczonego dla uczniów w wieku wczesnoszkolnym na poziomie podstawowym, http://www.wlaczpolske.pl/biblioteka/Program_nauczania_jezyka_polskiego_jako_jezyka_dziedziczonego_dla_uczniów_w_wieku_wczesnoszkolnym.pdf [dostęp: 29.07.2018]
• Sapir Edward, 1978, Kultura, język, osobowość: wybrane eseje, Stanosz B., Zimand R. (przeł.), Wierzbicka A. (wstęp), Warszawa.
• Seretny Anna, Lipińska Ewa, 2005, ABC metodyki nauczania języka polskiego jako obcego, Kraków.
• Smolicz Jerzy J., 1990, Język jako wartość podstawowa kultury, w: Miodunka W. (red.), Język polski w świecie, Warszawa-Kraków, s. 23-38.
• Smolicz Jerzy J., Secombe Margaret J., 1990, Zostać Australijczykiem? Polski dom, australijska szkoła, Warszawa.
• Spitzer Manfred, 2013, Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci, Słupsk.
• Tomaszewski Tadeusz (red.), 1982, Psychologia, Warszawa.
• Wierzbicka Anna, 1990, Podwójne życie człowieka dwujęzycznego, w: Miodunka W. (red.), Język polski w świecie. Zbiór studiów, Warszawa, s. 71-104.
• Wierzbicka Anna, 1997, Moje podwójne życie: dwa języki, dwie kultury, dwa światy, „Teksty Drugie”, nr 3, s. 73-93.
• Wierzbicka Anna, 2008, Podmiot rozdwojony w sobie: dwa języki, dwie kultury, jedno (?) ja, w: Bartmiński J., Gajdzińska A. (red.), Podmiot w języku i kulturze, Lublin, s. 139-159.
• Włodarczyk Anna, 2007, Styl terapeutyczny w pracy nauczyciela polonisty, Kraków.

Identifiers

DOI

10.14746/pi.2019.2.10.2