Kształtowanie percepcji słuchowej u dzieci dwujęzycznych jako remedium na niewłaściwą realizację szeregów: szumiącego, syczącego oraz ciszącego

• Authors: Monika Plata

Title variants

EN

Developing the perception of hearing in bilingu al children as a remedy for the improper realization of the following sounds: fricatives, sibilants and alveolo-palatals

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Sygmatyzm, czyli nieprawidłowa realizacja głosek dentalizowanych szeregu ciszącego (ś, ź, ć, dź) i/lub syczącego (s, z, c, dz) i/lub szumiącego (sz, ż, cz, dż), to jeden z najbardziej dotkliwych problemów logopedycznych występujących u dzieci dwujęzycznych uczęszczających do polskich szkół sobotnich. Seplenienie powodowane jest m.in. przez nieprawidłową budowę narządów artykulacyjnych bądź niską ich sprawność, ale także przez zaburzenia słuchu fonematycznego – niewłaściwą recepcję słuchową głosek. U dzieci dwujęzycznych posługujących się równolegle językiem polskim i angielskim często pojawia się dodatkowa trudność fonetyczna związana ze słabym różnicowaniem spółgłosek ś, ź, ć, dź w opozycji do sz, ż, cz, dż. Kształtowanie słuchu fonematycznego u małych dzieci jest jedną z metod pozwalających na zapobieżenie seplenieniu, u starszych – sposobem na jego eliminację. Rola nauczycieli szkół sobotnich jest w tym przypadku nieoceniona – ćwiczenia słuchu fonematycznego odgrywają niebagatelną rolę nie tylko w nauce poprawnej artykulacji, ale również w opanowaniu umiejętności czytania i pisania.  

EN

Sigmatism or improper realization of the dental sounds of the alveolo-palatal consonants (ś, ź, ć, dź) and/or sibilants (s, z, c, dz) and/or fricatives (sz, ż, cz, dż), is one of the most severe speech therapy problems in bilingual children attending Polish Saturdays schools. Lisping is caused, among others, by improperly built speech organs or their low efficienc, but also by disorder s ovf phonemic hearing – inappropriate reception of hearing aids. In bilingual children who speak Polish and English simultaneously, there is often an additional phonetic difficulty associated with the weak differentiation of consonants, ś, ź, ć, dź in opposition to sz, ż, cz, dż. The development of phonemic heating in young children is one of the methods to prevent lisping, in older people – a way to eliminate it. The role of teachers of Saturday schools is invaluable in this case – phonemic hearing exercises play a significant role not only in learning the correct articulation, but also in mastering the skills of reading and writing.

Keywords

PL

sygmatyzm; słuch fonematyczny; dwujęzyczność

EN

sigmatism; phonemic heating; bilingualism; sigmatism; phonemic heating; bilingualism

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Polonistyka. Innowacje
• Year: 2019
• Issue: 10
• Pages: 111-118

Dates

published

2020-01-16

Contributors

author

Monika Plata

• Polski Uniwersytet na Obczyźnie w Londynie

• https://orcid.org/0000-0001-8469-1563

References

• Czech Dorota, Malicka Małgorzata, Kott Ewa, Zakrzewska Anna, 2011, Ocena występowania zaburzeń artykulacyjnych u dzieci z nawracającymi infekcjami górnych dróg oddechowych, „Otolaryngologia”, nr 10 (3).
• Gindrich Piotr, 2001, Znaczenie systemu językowego, świadomości fonologicznej oraz metajęzykowej w badaniach nad genezą dysleksji, „Audiofonologia”, nr 19.
• Gruba Joanna, 2012, Ocena słuchu fonemowego u dzieci w wieku przedszkolnym, Katowice.
• Kaczmarek Leon, 1981, Nasze dziecko uczy się mowy, Lublin.
• Kania Józef Tadeusz, 1982, Szkice logopedyczne, Warszawa.
• Kawala Beata, Babijczuk Tomasz, Czekańska Anna, 2003, Występowanie dysfunkcji, parafunkcji i wad narządu żucia u dzieci w wieku przedszkolnym, „Dental and Medical Problems”, nr 40 (2).
• Kwaśniok Ewa, Ławecka Magdalena, 2016, Stymulacja funkcji słuchowych w zaburzeniach centralnych procesów przetwarzania, „Forum Logopedyczne”, nr 24.
• Madelska Liliana, 2010, Bliźniacze słowa. Test przesiewowy do badania dojrzałości szkolnej w zakresie percepcji i wymowy dzieci wielojęzycznych, Lublin.
• McLeod Sharynne, Goldstein Briad (red.), 2012, Multilingual Aspects of Speech Sound Disroders in Children. Multilingual Matters – Bristol, Buffalo, Toronto.
• Obrębowski Andrzej, Obrębowska Zofia, 2013, Diagnostyka etiologiczna zaburzeń artykulacji, „Otolaryngologia”, nr 12 (2).
• Polska Macierz Szkolna – strona internetowa, http://www.polskamacierz.org/ (dostęp: 3.08.2018)
• Sachajska Elżbieta, 2004, Uczymy się poprawnej wymowy, Warszawa.
• Sołtys-Chmielowicz Anna, 2008, Zaburzenia artykulacji. Teoria i praktyka, Kraków.
• Stańczak Joanna, 2015, Dzieci w Polsce w 2014 roku, charakterystyka demograficzna, https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5468/20/1/1/dzieci_w_polsce_w_2014_roku_charakterystyka_demograficzna.pdf (dostęp: 3.08.2018)
• Styczek Irena, 1977, Badanie i kształtowanie słuchu fonematycznego, Warszawa.
• Szpilman Magdalena, Morawski Krzysztof, Lewandowska Iwona, Jerzak Katarzyna, Sosnowska-Wieczorek Iwona, 2016, Ocena słuchu fonemowego u dzieci jedno- i dwujęzycznych w wieku przedszkolnym, „Otolaryngologia”, nr 15 (3).
• Włodarczyk Elżbieta, Szkiełkowska Agata, Skarżyński Henryk, Piłka Adam, 2011, Zaburzenia artykulacji u dzieci ze współistniejącymi zaburzeniami przetwarzania słuchowego – efekty terapii słuchowej, „Otolaryngologia Polska”, nr 65.

Identifiers

DOI

10.14746/pi.2019.2.10.9