Kali czy Nabu? Jaka literatura i jaki nauczyciel będą uczyć rozumienia drugiego człowieka?

• Authors: Anna Janus-Sitarz

Title variants

EN

Kali or Nabu? What kind of literature and what type of teacher will teach understanding the other human being?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Współczesna literatura dla dzieci i młodzieży zdecydowanie wypełnia swoją humanistyczną misję uczenia szacunku wobec Innego i zrozumienia meandrów związanych z powszechną dziś migracją i dylematami wielokulturowości. Jednak w Podstawie programowej nie ma miejsca na tę literaturę, co więcej, umocniła się klasyka, wobec której wciąż trwają spory, czy nie utrwala groźnych stereotypów narodowych. Kluczowe pytanie dla polskich badaczy brzmi: czy prace Henryka Sienkiewicza powinny być nadal czytane w szkołach, zwłaszcza w okresie narastania retoryki nacjonalistycznej? Głównym wyzwaniem dla nauczycieli literatury jest: jak rozmawiać w klasie na temat arcydzieł niepoprawnych politycznie? Próbując odpowiedzieć na te pytania, przedstawiam efekty badań własnych, dotyczących wpływu wybranej lektury literatury dziecięcej na zmianę w podejściu studentów do klasyki literackiej. Różnice w scenariuszach z powieści Sienkiewicza, pisanych przez przyszłych nauczycieli przed lekturą opowieści Jarosława Mikołajewskiego o małym imigrancie oraz tworzonych po takiej lekturze, przynoszą pewne rozwiązania dydaktyczne.

EN

The contemporary literature for children and adolescents definitely fulfills its humanistic mission of teaching respect for the Other and understanding the meanders associated with the widespread migration and dilemmas of multiculturalism. Unfortunately the list of old literary works to be read obligatory by students gives no place for Polish teachers to choose all kinds of literature, from many cultures. Furthermore, the new school reading canon underlines the role of books that perpetuate harmful stereotypes. So the crucial question for the Polish researchers is: Should the works of Henryk Sienkiewicz be still read in schools, especially during the rise of nationalist rhetoric? The main challenge for the literature teachers is: How to talk in the classroom about politically incorrect masterpieces? Trying to answer these questions I am presenting the results of my own research on the impact of selected reading of children’s literature on the change in the students’ approach to literary classics. The differences in the scripts from Sienkiewicz’s novel, written by future teachers before reading the story of Jarosław Mikołajewski about a small immigrant and created after such a reading, bring some didactic solutions.

Keywords

PL

uczenie literatury; Henryk Sienkiewicz; Jarosław Mikołajewski; stereotypy

EN

literature teaching; Henryk Sienkiewicz; Jarosław Mikołajewski; stereotypes; literature teaching; Henryk Sienkiewicz; Jarosław Mikołajewski; stereotypes

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Polonistyka. Innowacje
• Year: 2020
• Issue: 11
• Pages: 175-182

Dates

published

2020-05-27

Contributors

author

Anna Janus-Sitarz

• Uniwersytet Jagielloński, Kraków, Polska

• https://orcid.org/0000-0003-2730-7048

References

• Booth Wayne C., 1988, The Company We Keep. An Ethics of Fiction, Berkeley.
• Cywiński Paweł, 2012, „W pustyni i w puszczy” nie dla dzieci, „Gazeta Wyborcza” 9-10 czerwca.
• Goodwyn Andrew, 2012, The Status of Literature: English Teaching and the Condition of Literature Teaching in Schools, „English in Education” 46 (3).
• Green Martin, 1980, Dreams of Adventure, Deeds of Empire, London.
• Janus-Sitarz Anna, 2009, Arcydzieła niepoprawne, czyli o potrzebie krytycznego czytania, w: W trosce dobrą edukację. Teksty dedykowane profesor Jadwidze Kowalikowej, [wyd. zbiorowe pod red. A. Janus-Sitarz], Kraków.
• Koziołek Ryszard, 2011, Męskość Stasia w: Znakowanie trawy albo praktyki filologii, Katowice.
• Marczak-Oborski Stanisław, 1985, Teatr polski w latach 1918-1965. Teatry dramatyczne, Warszawa.
• Mikołajewski Jarosław, 2010, Dante na cenzurowanym, „Gazeta Wyborcza”, 20 marca.
• Mroczkowski Przemysław, 1966, Szekspir elżbietański i żywy, Warszawa.
• Paziński Piotr, Przypadek Shylocka, http://www.midrasz.home.pl/2002/lis/lis02_01.html [dostęp 10.11.2019].

Identifiers

DOI

10.14746/pi.2020.11.13