Chrząstowska i stereotypy, czyli o reformie kształcenia literackiego, programach i podręcznikach

• Authors: Seweryna Wysłouch

Title variants

EN

Bożena Chrząstowska and stereotypes, or: of reforming literary education, of curricula and schoolbooks

Abstracts

EN

The paper presents Professor Bożena Chrząstowska’s (1929-2020) hard scientific path as well as her combative nature which proved itself in her battle against school stereotypes. BożenaChrząstowska insisted that at school, the status of literary work and its interpretation based in literary theory should be enhanced. She perceived a literary work within the broader context of the whole didactic process which aims at preparing students to participate in culture. According to Bożena Chrząstowska, this needs reforming literary education (abandoning literary history in favour of interpretation), rethinking the curricula, and introducing new concepts of schoolbooks.

PL

Artykuł przedstawia trudną drogę naukową Bożeny Chrząstowskiej (1929-2020) i jej bojową naturę w zwalczaniu szkolnych stereotypów. Chrząstowska walczyła o rangę dzieła literackiego i rolę literaturoznawczej interpretacji w szkole. Dzieło widziała w kontekście całego procesu dydaktycznego, którego celem jest przygotowanie ucznia do uczestnictwa w kulturze. Wymaga to według Niej reformy kształcenia literackiego (rezygnacji z historii literatury na rzecz interpretacji), zmiany koncepcji programów nauczania i nowej formuły podręczników szkolnych.

Keywords

EN

Bożena Chrząstowska; literary education; curriculum; schoolbook

PL

Bożena Chrząstowska; kształcenie literackie; program nauczania; podręcznik szkolny

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Polonistyka. Innowacje
• Year: 2021
• Issue: 14
• Pages: 5-18

Dates

published

2021

Contributors

author

Seweryna Wysłouch

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000155575299

References

• Baranowska Małgorzata, 1992, „Społeczeństwo bawiło się na karuzeli”, „Gazeta Wyborcza”, nr 228, s. 9.
• Chrząstowska Bożena (red.), 1995, Kompetencje szkolnego polonisty. Szkice i artykuły z metodyki, Warszawa.
• Chrząstowska Bożena (red.), 1997, Kompetencje szkolnego polonisty 2. Szkice i artykuły z metodyki z lat 1994-1996,Warszawa.
• Chrząstowska Bożena, 1987, Lektura i poetyka. Zarys problematyki kształtowania pojęć literackich w szkole podstawowej, Warszawa.
• Chrząstowska Bożena, 2009, Przedmiot, podmiot i proces. Szkice z metodyki kształcenia polonistycznego, Kwiatkowska-Ratajczak M., Wantuch W. (wybór i oprac.), Poznań.
• Chrząstowska Bożena (red.), 2002, Skarbiec języka, literatury, sztuki dla klas I – III, Poznań.
• Chrząstowska Bożena (red.), 2002-2004, Skarbiec języka, literatury, sztuki. Wypisy z ćwiczeniami dla kl. I: Kultura XX wieku i jej tradycje; dla kl. II: Kultura XIX wieku i jej tradycje; dla kl. III: Staropolskie korzenie współczesności, Poznań.
• Chrząstowska Bożena, 1979, Teoria literatury w szkole. Z badań nad recepcją liryki, Wrocław.
• Chrząstowska Bożena, 2002, Uczę się sam… Program nauczania w liceum ogólnokształcącym, profilowanym i technikum. Język polski w zakresie podstawowym i rozszerzonym, Poznań.
• Chrząstowska Bożena, Ciechanowska-Barnuś Joanna, 2015, Dwugłos z życia wzięty, Poznań.
• Chrząstowska Bożena, Koc Krzysztof, Nowak Paweł, 2004, Skarbiec języka, literatury, sztuki. Wskazówki metodyczne, Poznań.
• Chrząstowska Bożena, Wiegandt Ewa, Wysłouch Seweryna, 1992, 1993, 1997, Literatura współczesna. Podręcznik dla maturzystów, Poznań.
• Chrząstowska Bożena, Wysłouch Seweryna, 1978, 1987, 2000, Poetyka stosowana, Warszawa.
• Chrząstowska Bożena, Wysłouch Seweryna, 1974, Wiadomości z teorii literatury w analizie literackiej, Warszawa.
• Czego Jaś nie przeczyta, tego…,1992, „Gazeta Wyborcza”, nr 224, s. 8-9.
• Głowiński Michał, 1997, Lekcja tradycji, lekcja czytania, w: Kompetencje szkolnego polonisty 2. Szkice i artykuły z metodyki z lat 1994-1996, Chrząstowska B. (red.), Warszawa.
• Głowiński Michał, 2005, Gang strukturalistów, „Teksty Drugie”, nr 1/2, s. 83-93.
• Głowiński Michał, Wołowiec Grzegorz, 2018, Czas nieprzewidziany. Długa rozprawa bez pana, wójta i plebana (rozdz. Bujne życie naukowe), Warszawa.
• Jakowska Krystyna, 1992, W obronie podręcznika, „Życie Warszawy”, nr 253, s. 8-9.
• Kwiatkowska-Ratajczak Maria, 2021, Docenić szkołę. Dydaktyczna teoria i metodyczna praktyka, Poznań.
• Kwiatkowska-Ratajczak Maria (red.), 2011, Innowacje i metody. Tom I. W kręgu teorii i praktyki. Podręcznik akademicki dydaktyki kształcenia polonistycznego, Poznań.
• Legeżyńska Anna, 1992, Jaś i Małgosia w rezerwacie, czyli kto się boi „Literatury współczesnej”, „Tygodnik Powszechny”, nr 45, s. 7.
• Lewiński Dominik, 2004, Strukturalistyczna wyobraźnia metateoretyczna. O procesach paradygmatyzacji w polskiej nauce o literaturze po 1958 r., Kraków.
• Nowak Maria, 1992, Lekcja polskiego piekła, „Gazeta Poznańska”, nr 239, s. 3.
• Pieszczachowicz Jan, 1992, Obszar na wpół pustynny. „Literatura współczesna” okrojona, „Polityka”, nr 42, s. 8.
• Walc Jan, 1992, MEN da dzieciom… Nowy, pełen głupstw i błędów podręcznik literatury współczesnej, „Życie Warszawy”, nr 237, s. 8-9.
• Wit-Kossowska Izabella, 1992, Dzieje bubla. Czy wart 20 tysięcy złotych? „Życie Warszawy”, nr 238, s. 9.
• Wysłouch Seweryna, 2009, Heroiczne początki. O prof. Bożenie Chrząstowskiej, „Polonistyka”, nr 1, s. 6-9.
• Wysłouch Seweryna, 2018, O Bożenie Chrząstowskiej i naszej papierowej „Polonistyce”, w: Polskie czytanie Wschodu. Kultura – autobiografia – edukacja, Kwiatkowska-Ratajczak M., Przymuszała B. (red.), Poznań (lub „Polonistyka. Innowacje” 2018, nr 8, s. 7-14, www.pressto.amu.edu.pl).

Identifiers

DOI

10.14746/pi.2021.14.2

Biblioteka Nauki

2050805