Narracje podręcznikowe Profesor Bożeny Chrząstowskiej

• Authors: Maciej Wróblewski

Title variants

EN

Textbook Narrations by Professor Bożena Chrząstowska

Abstracts

EN

The main aim of an article is an analysis of the textbooks of the Polish history literature course in a high school. Bożena Chrząstowska's textbooks Starożytność–oświecenie (1987) as well as Literatura współczesna(1992) combine structuralism tradition and new tendencies in Polish education which are oriented to the esthetic expectation of the students and also their intellectual skills. At the beginning of this article the author focuses on Chrząstowska's notion of the literature works reading by students which she demonstrated in the article Polonistyka szkolna w procesie komunikacji literackiej (1977). During the next decade Chrząstowska's didactic proposals partly turned to new direction including a “center-anthropological” orientation in educational process but she firmly expressed necessity of rationalization of text reading in school. Chrząstowska's textbooks are the crucial didactic proposals which supported students during the process of building their reading skills, mainly, interpretation of literary works. Thanks to these abilities young people – according to Professor Chrząstowska– will be able to make aesthetic choosing in the future.

PL

Przedmiotem artykułu jest analiza podręczników do nauki historii literatury autorstwa Bożeny Chrząstowskiej. Zarówno Starożytność – oświecenie(1987), jak i Literatura współczesna (1992) są przykładem łączenia tradycji strukturalistycznych z nowymi, uwzględniającymi oczekiwania i możliwości intelektualne młodego odbiorcy. Punktem wyjścia podjętych rozważań są ustalenia Chrząstowskiej na temat warunków czytania tekstu w przestrzeni edukacyjnej, które zostały przedstawione w artykule Polonistyka szkolna w procesie komunikacji literackiej z 1977 roku. Od końca lat 80. propozycje metodyczne Chrząstowskiej zmierzają w nowym kierunku, choć zarazem Profesor nie traci z pola widzenia konieczności racjonalizacji aktu lektury w szkole. Mimo że Chrząstowska wprost nie opowiadała się za modelem antropocentrycznym edukacji polonistycznej, to jej postulat odchodzenia od szkolnego encyklopedyzmu na rzecz kształcenia umiejętności czytelniczych, a w dalszej perspektywie także dokonywania przez młodego człowieka wyborów aksjologicznych, można uznać za ważny krok orientujący nauczanie w kierunku potrzeb człowiek estetycznych.

Keywords

EN

high scholl; Polish literary course; literary knowledge; structuralism

PL

szkoła; edukacja polonistyczna; wiedza o literaturze; strukturalizm

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Polonistyka. Innowacje
• Year: 2021
• Issue: 14
• Pages: 19-32

Dates

published

2021

Contributors

author

Maciej Wróblewski

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

• https://orcid.org/0000000263867168

References

• Adamczyk Maria, Chrząstowska Bożena, Pokrzywniak Józef Tomasz, 1987, Starożytność – oświecenie. Podręcznik literatury dla klasy pierwszej szkoły średniej, wyd. 1., Warszawa.
• Chrząstowska Bożena, Pietrzykowska Anna, 1969, Pomoce naukowe na lekcjach poświęconych syntezie historycznoliterackiej, Chrząstowska B. (red.) Pomoce naukowe w pracy polonisty w szkole średniej. Zbiór artykułów metodycznych, Warszawa, s. 77-116.
• Chrząstowska Bożena, 1977, Polonistyka szkolna w procesie komunikacji literackiej, „Pamiętnik Literacki”, z. 3, s. 113-146.
• Chrząstowska Bożena, 1979, Teoria literatury w szkole. Z badań nad recepcją liryki w szkole, Warszawa.
• Chrząstowska Bożena, Wysłouch Seweryna, 1978, Poetyka stosowana, Warszawa.
• Chrząstowska Bożena, Wiegandtowa Ewa, Wysłouch Seweryna, 1994, Literatura współczesna. Podręcznik dla klas maturalnych, wyd. 2., Poznań.
• Chrząstowska Bożena, 1999, Konteksty aksjologiczne, „Polonistyka”, nr 5, s. 272-279.
• Jędrychowska Maria, 1998, Najpierw człowiek. Szkolna edukacja kulturowo-literacka a problem kształcenia dydaktycznego polonistów. Refleksja teleologiczna, Kraków.
• Kwiatkowska-Ratajczak Maria, 2021, Docenić szkołę. Dydaktyczna teoria i metodyczna praktyka, Poznań.
• Łebkowska Anna, Narracja, 2010, Markowski M.P., Nycz R. (red.), Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, Kraków, s. 181-215.
• Myrdzik Barbara, 1999, Rola hermeneutyki w edukacji polonistycznej, Lublin.
• Myrdzik Barbara, Koncepcja kształcenia kulturowego na przykładach wybranych podręczników dla gimnazjum, 2003, Podręcznik jako narzędzie kształcenia polonistycznego w gimnazjum, Kosętka H., Uryga Z. (red.), Kraków.
• Nocoń Jolanta, 2009, Podręcznik szkolny w dyskursie dydaktycznym – tradycja i zmiana, Opole.
• Podmiotowy wymiar szkolnej polonistyki: materiały z konferencji „Antropocentryczno-kulturowy nurt w kształceniu polonistycznym” (Kraków, 23-24 października 1995), Uryga Z. (red.), Kraków.
• Rypel Agnieszka, 2012, Ideologiczny wymiar dyskursu edukacyjnego na przykładzie podręczników języka polskiego z lat 1918 – 2010, Bydgoszcz.
• Uryga Zenon, Podręcznik jako narzędzie kształcenia literackiego w szkole średniej, 1991, Podręczniki literatury w szkole średniej. Wczoraj – dziś – jutro, Chrząstowska B. (red.), Poznań.
• Uryga Zenon, 1996, Godziny polskiego. Z zagadnień kształcenia literackiego, Warszawa – Kraków.
• Uryga Zenon, 2003, Współczesna generacja podręczników literatury dla gimnazjum, w: Podręcznik jako narzędzie kształcenia polonistycznego w gimnazjum, Kosętka H., Uryga Z. (red.), Kraków.
• Zujew D. Dymitr, 1986, Podręcznik szkolny, Żygierewicz J. (przeł.), Warszawa.

Identifiers

DOI

10.14746/pi.2021.14.3

Biblioteka Nauki

2050810