Czcij (…), abyś długo żył na ziemi. O czwartym przykazaniu z myślą o podręcznikach i lekcjach języka polskiego

• Authors: Kordian Bakuła

Title variants

EN

Honour . . . that you may live long on earth. On the Fourth Commandment for Textbooks and Polish Language Lessons

Abstracts

EN

The article aims to show the tension between the Old Testament, which is religiously motivated honour thy father and thy mother, and the modern version, which isearthly, human, respect the father and mother, respect the parents. The way to achieve this will be through didactic activities that expand the field of knowledge: reading thefull versions of the fourth commandment; to know the terrible penalties that threaten to be imposed for the misconduct of honor of parents; recalling scenes of child sacrifice;reading Polish interpretations of the Fourth Commandment by M. Rej and E. Gliczner. Conclusion: for us in our time, it is most appropriate to require the natural respect of children for parents – without any mediation of old religious beliefs.

PL

Artykuł ma na celu pokazanie napięcia między starotestamentowym nakazem motywowanym religijnie czcij ojca swego i matkę swoją…, a współczesnym nam, ziemskim, ludzkim szanuj ojca i matkę, szanuj rodziców. Sposobem na osiągnięcie tego celu będą czynności dydaktyczne poszerzające pole wiedzy: przeczytanie pełnych wersji przykazania czwartego; poznanie strasznych kar grożących za uchybianie czci rodzicom; przywołanie scen składania ofiar z dzieci; czytanie polskich interpretacji czwartego przykazania przez M. Reja i E. Glicznera. Wniosek: dla nas na nasze czasy najbardziej odpowiednim jest wymaganie naturalnego szacunku dzieci dla rodziców – bez pośrednictwa dawnych religijnych mniemań.

Keywords

EN

teaching Polish language; teaching Polish literature; teaching Polish culture; Old Testament; the fourth commandment; obedience to one’s parents; punishing children; outdated tradition

PL

kształcenie literackie; kształcenie językowe; kształcenie kulturalne; Stary Testament; czwarte przykazanie; posłuszeństwo; karanie dzieci; przebrzmiała tradycja

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Polonistyka. Innowacje
• Year: 2021
• Issue: 14
• Pages: 51-64

Dates

published

2021

Contributors

author

Kordian Bakuła

• Uniwersytet Wrocławski

• https://orcid.org/000000024049846X

References

• Antologia anegdoty antycznej. Historyjki budujące i niebudujące z autorów greckich i rzymskich, 1963, zebrał, przełożył i ułożył J. Łanowski, rysunkami dopełnił T. Łowicki, Wrocław.
• Antologia literatury polskiego średniowiecza, 1987, Jelicz A. (oprac.), Warszawa.
• Biblia to jest pismo święte Starego i Nowego Testamentu, 1982, nowy przekład z języków hebrajskiego i greckiego opracowany przez Komisję Przekładu Pisma Świętego, wyd. X, Warszawa.
• Chouraqui André, 2002, Dziesięć przykazań dzisiaj, Gościniak A., Karwowska E. (przeł.), Warszawa.
• Gajda Janina, 1989, Sofiści, Warszawa.
• Gliczner Erazm, 1956, Książki o wychowaniu dzieci bardzo dobre, pożyteczne i potrzebne, fragm. w: Wybór pism pedagogicznych Polski doby odrodzenia, Skoczek J. (oprac.), Wrocław, s. 271-319.
• Hempel Jan, 1956, Ewangelie. Dziesięcioro przykazań, Warszawa.
• Jurewicz Oktawian, Winniczuk Lidia, 1970, Starożytni Grecy i Rzymianie w życiu prywatnym i państwowym, Warszawa.
• Krzyżanowski Julian, 1960, Mądrej głowie dość dwie słowie, tom I, Trzy centurie przysłów polskich, wyd. drugie, Warszawa, s. 213-214.
• Laertios Diogenes, 1968, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, przekład zbiorowy, Krońska I. (oprac. przekładu, przypisy i skorowidz), Leśniak K. (wstęp), Warszawa.
• Linde Samuel B., 1808, Słownik języka polskiego, tom I, cz. G-L, Warszawa.
• Metzger Bruce M., Coogan Michael D. (red.), Słownik wiedzy biblijnej, konsultacja wydania polskiego W. Chrostowski, wyd. IV, Warszawa.
• Ravasi Gianfranco, 2003, Przykazania w Piśmie Świętym i w sztuce, Stopa K. (przeł. z jęz. włoskiego), Kielce.
• Rej Mikołaj, 1956, Zwierciadło (wyjątki), w: Wybór pism pedagogicznych Polski doby odrodzenia, Skoczek J. (oprac.), Wrocław.
• Wolter, 1956, Traktat o tolerancji napisany z powodu śmierci Jana Calasa, Ryłko Z. i Sowiński A. (przeł.), Ryłko Z. (posłowiem i przypisami opatrzył), Warszawa.
• Wright David F., 2004, Rodzina, w: Metzger B. M., Coogan M. D. (red.), Słownik wiedzy biblijnej, konsultacja wydania polskiego W. Chrostowski, wyd. IV, Warszawa.
• Wydra Wiesław, 1973, Polskie dekalogi średniowieczne, Warszawa.
• „Zeszyty Karmelitańskie”, 2014, nr 2, Poznań.

Identifiers

DOI

10.14746/pi.2021.14.6

Biblioteka Nauki

2050822