Kształcenie umiejętności pisania w edukacji polonistycznej w XXI wieku– od sprawności do kreatywności

• Authors: Jolanta Nocoń

Title variants

EN

Developing writing skills in Polish language education in the 21st century – from efficiency to creativity

Abstracts

EN

The article presents a thesis that the increase of the importance of writing skills in the modern world seems necessary to reflect on teaching writing in L1 once again. The concepts of teaching such competence were developed in the 20th century, in a completely different cultural and communication reality and are continued in Polish language education to this day. The considerations presented lead to the identification of problems that should be looked into and issues that should be examined in order to give writing an appropriate educational rank in relation to the cultural and communicative rank and, as a result, take greater responsibility for the learning outcomes achieved. The didactics and practice of teaching writing in L1 require modification, and methodological inspiration can be found in the latest achievements of linguistics, as shown by the example of the use of Maria Wojtak’s concept of variants of the genre pattern to counteract the schematicism of texts written by students.

PL

W artykule postawiona została teza, iż ze względu na wzrost rangi umiejętności pisania we współczesnym świecie konieczna wydaje się potrzeba dydaktycznej refleksji nad uczeniem pisania w L1, tym bardziej że koncepcje kształcenia tej kompetencji powstały jeszcze w XX wieku, w zgoła odmiennej rzeczywistości kulturowo-komunikacyjnej, i trwają w edukacji polonistycznej do dziś. Rozważania prowadzą w stronę rozpoznania problemów, z którymi należałoby się zmierzyć i zagadnień, które należałoby rozważyć, by nadać pisaniu adekwatną rangę edukacyjną w stosunku do rangi kulturowo-komunikacyjneji w rezultacie wziąć większą odpowiedzialności za osiągane efektykształcenia. Dydaktyka i praktyka uczenia pisania w L1 wymagają modyfikacji, a inspiracji metodycznych można szukać w najnowszym dorobku językoznawstwa, co pokazano na przykładzie wykorzystania koncepcji Marii Wojtako wariantach wzorca gatunkowego do przeciwdziałania schematyzmowi tekstów redagowanych przez uczniów.

Keywords

EN

contemporary cultural and communication context; language education; L1 writing skills

PL

współczesny kontekst kulturowo-komunikacyjny; kształcenie językowe; umiejętność pisania w L1

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Polonistyka. Innowacje
• Year: 2021
• Issue: 14
• Pages: 75-86

Dates

published

2021

Contributors

author

Jolanta Nocoń

• Uniwersytet Opolski

• https://orcid.org/0000000297091724

References

• Bernstein Basil, 1990, Odtwarzanie kultury, Warszawa.
• Davies Alan, Widdowson Henry G., 1983, Czytanie i pisanie, w: Kurs edynburski językoznawstwa stosowanego, t. II, Warszawa, s. 132-157.
• Duszak Anna, 1998, Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa.
• Dydaktyka literatury i języka polskiego w gimnazjum w świetle nowej podstawy programowej. Region II. Raport końcowy, 2013, Sopot/Warszawa [tekst niepublikowany].
• Dyduchowa Anna, 1988, Metody kształcenia sprawności językowej uczniów: projekt systemu, model podręcznika, Kraków.
• Grabias Stanisław, 1994, Język w zachowaniach społecznych, Lublin.
• Karwatowska Małgorzata, Wiśniewska Halina, 1998, O typowości tekstów uczniowskich, w: Bartmiński J., Boniecka B. (red.), Tekst. Analizy i interpretacje, Lublin, s. 255-266.
• Kłakówna Zofia A., 2016, Język polski. Wykłady z metodyki, Kraków.
• Martyniuk Waldemar, 2006, Europejski system opisu kształcenia językowego a nauczanie języka polskiego jako obcego, w: Z zagadnień dydaktyki języka polskiego jako obcego, Lipińska E., Seretny A. (red.), Kraków, s. 117-129.
• Nocoń Jolanta, 2002, Transformacje tekstów w edukacji językowej, w: W kręgu zagadnień dydaktyki języka i literatury polskiej, Synowiec H. (red.), Katowice, s. 171-177.
• Nocoń Jolanta, 2018, Lingwodydaktyka na progu XXI wieku. Konteksty – koncepcje – dylematy, Opole.
• Nocoń Jolanta, 2018a, Wariantywność stylu tekstu w perspektywie edukacyjnej, „Stylistyka” XXVII.
• Nocoń Jolanta, 2020, Kształcenie umiejętności pisania w języku ojczystym w perspektywie lingwistycznej i lingwodydaktycznej, „Didaktické Studie”, nr 1.
• Skudrzyk Aldona, 2005, Czy zmierzch kultury pisma? O synestezji i analfabetyzmie funkcjonalnym, Katowice.
• Warchala Jacek, Skudrzyk Aldona, 2010, Kultura piśmienności młodego pokolenia, Katowice.
• Wierzbicka Anna, Wierzbicki Piotr, 1970, Praktyczna stylistyka, Warszawa.
• Wiśniewska Halina, 2002, Bogactwo/ubóstwo słownika jako przejaw stereotypowego myślenia o sprawności językowej uczniów, w: W kręgu zagadnień dydaktyki języka i literatury polskiej, Synowiec H. (red.), Katowice, s. 132-141.
• Wiśniewska Halina, 2016, Schematyzm działań dydaktycznych przyczyną niskiej sprawności pragmatycznej (na przykładzie opisów szkolnych), w: Wokół edukacji polonistycznej w szkole. Teoria i praktyka, Karwatowska M., Tymiakin L. (oprac. i red.), Lublin, s. 279-289.
• Witosz Bożena, 2005, Genologia lingwistyczna. Zarys problematyki, Katowice.
• Wojtak Maria, 2004, Gatunki prasowe, Lublin.

Identifiers

DOI

10.14746/pi.2021.14.8

Biblioteka Nauki

2050815