Luka lekturowa - lektury szkolne a cyfrowe lektury domowe w edukacji polonistycznej

• Authors: Mirosław Wobalis

Title variants

EN

‚Reading gap’ - school readings vs. digital home readings in Polish language education

Abstracts

EN

In the realities of the turn of the second and third decades of the 21st century, interactivity, virtuality and multimedia have become the main formal determinants of messages for hybrid and digital generations (generations X, Y, Z). The most popular “domestic” cultural texts are mostly interactive and disseminated in the form of video games and interactive plots growing out of games. These forms, according to the author, not only become the basic spontaneous ‘home reading’ of digital generations today but will become the ‘dominant reading’ in the third decade of the 21st century. The article will characterize the phenomenon of the reading gap, the reading preferences of young people will be discussed along with the analysis of the new paradigm of plot reception defined inthe article as the performative turn in reading.

PL

W realiach przełomu drugiego i trzeciego dziesięciolecia XXI wieku interaktywność, wirtualność i multimedialność stały się głównymi wyznacznikami formalnymi przekazów bliskich pokoleniom hybrydowym i cyfrowym (pokolenia X, Y, Z). Najpopularniejsze „domowe” teksty kultury są w zdecydowanej większości interaktywne i upowszechniane w formie gier wideo oraz wyrastających z gier fabuł interaktywnych. Formy te, zdaniem autora, nie tylko stają się współcześnie podstawowymi spontanicznymi lekturami domowymi pokoleń cyfrowych, ale staną się dominującymi lekturami w trzecim dziesięcioleciu XXI wieku. W artykule scharakteryzowane zostanie zjawisko luki lekturowej, omówione zostaną preferencje lekturowe młodych wraz z analizą nowego paradygmatu odbioru fabuł określonego w artykule jako lekturowy zwrot performatywny.

Keywords

EN

new media; video games; teenagers; literature; plot; performativity; Polish language education

PL

nowe media; gry wideo; młodzież; literatura; fabuła; performatywność; kształcenie polonistyczne

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Polonistyka. Innowacje
• Year: 2023
• Issue: 17
• Pages: 121-134

Dates

published

2023

Contributors

author

Mirosław Wobalis

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000293119515

References

• Adams Ernest, 2010, Fundamentals of Game Design, New Riders Publishing.
• Awantura o „Dziady”. Władza boi się teatru i ma powody, „E-teatr.pl”, 26.11.2021.
• Bójko Martyna, Dzielska Anna, Mazur Joanna, Oblacińska Anna, 2018, Częstość grania oraz objawy uzależnienia od gier komputerowych a wybrane kompetencje emocjonalne nastolatków, „Polskie Forum Psychologiczne”, tom 23, nr 3.
• Burszta Wojciech Józef, 2004, Różnorodność i tożsamość. Antropologia jako kulturowa refleksyjność, Poznań.
• Burszta Wojciech Józef, 2004, Tożsamość narracyjna w dobie ekranu, w: Narracja i tożsamość (I). Narracje w kulturze, Bolecki W., Nycz R. (red.), Warszawa.
• Chrząstowska Bożena, 1996, Dary kina, „Polonistyka”, nr 5.
• Dziady na Mickiewicza. Kolejny protest pod domem Kaczyńskiego, byli Zalewski, Przybysz, Szpak, „Gazeta Wyborcza”, 31.10.2020.
• Filiciak Mirosław, Danielewicz Michał, Halawa Mateusz, Mazurek Paweł, Nowotny Agata, 2010, Młodzi i media. Nowe media a uczestnictwo w kulturze. Raport Centrum Badań nad Kulturą Popularną SWPS, Warszawa.
• Janus-Sitarz Anna, 2014, Uczeń na lekcjach (nieczytanej?) literatury, w: Polonistyka dziś – kształcenie dla jutra. Tom 1, Biedrzycki K., Bobiński W., Janus-Sitarz A., Przybylska R. (red.), Kraków.
• Kondycja polskiej branży gier, 2017, Kraków.
• Kotyśko Martyna, 2020, Młodzież i gry komputerowe – motywy, emocje i problemy związane z graniem, „Roczniki Pedagogiczne”, tom 12(48), nr 3.
• Literatura współczesna „źle obecna” w szkole. Antologia tekstów literackich i pomocniczych dla klas maturalnych, 1991, Chrząstowska B. (oprac.), Wrocław – Warszawa – Kraków.
• Pawlicka Urszula, 2017, Literatura cyfrowa. W stronę podejścia procesualnego, Gdańsk.
• Pyżalski Jacek, Zdrodowska Aldona, Tomczyk Łukasz, Abramczuk Katarzyna, 2019, Polskie badanie EU Kids Online 2018. Najważniejsze wyniki i wnioski, Poznań.
• Raport Game Story 2, IQS, https://grupaiqs.pl/pl/raporty/game-story-2.
• Raport z badania. Nastolatki 3,0, 2017, Kamieniecki W., Bochenek M., Lange R. (red.), Warszawa.
• Stan czytelnictwa książek w Polsce, 2022, Zasacka Z., Chymkowski R. (oprac.), Warszawa.
• Szczęsna Ewa, 2007, Poetyka mediów. Polisemiotyczność, digitalizacja, reklama, Warszawa.
• Wobalis Mirosław, 2017, Nowe media i technologie cyfrowe w kształceniu polonistów, Poznań.
• Zasacka Zofia, 2020, Czytelnictwo młodzieży szkolnej 2017, „Rocznik Biblioteki Narodowej”, t. LI.

Identifiers

DOI

10.14746/pi.2023.17.11

Biblioteka Nauki

28763163