Zygmunt Krasiński spotyka się z Jakubem Żulczykiem albo pośmiertne życie gotycyzmu. Projekt zajęć

• Authors: Kamil Barski

Title variants

EN

Zygmunt Krasiński meets Jakub Żulczyk or the posthumous life of Gothicism. The project of classes

Abstracts

EN

Gothicism is probably this part of the romantic and pre-romantic tradition which is most strongly present in contemporary pop-culture. It is an exceedingly lively phenomenon, not only discussed by specialists – historians of literature – but constantly consumed as part of subsequent literary, film, music or computer games, the recipients of which are sometimes even unaware of the 19th-century origin of their favorite works. Due to its cross-border nature, however, Gothicism is sometimes neglected in the history of literature education of Polish philologists. The purpose of this article is to present a class proposal, the implementation of which could be a step towards filling this gap in didactics. It is based on a juxtaposition of several older texts (by Zygmunt Krasiński, Roman Zmorski, Anna Mostowska) and a contemporary novel by Jakub Żulczyk (Insytut [The Institute]). The aim of the class is to show that Gothicism can work as an ahistorical code serving e.g., to talk about oppression.

PL

Gotycyzm jest prawdopodobnie tą częścią tradycji romantycznej oraz preromantycznej, która w najsilniejszy sposób spośród wszystkich innych obecna jest we współczesnej (pop)kulturze. Jest zjawiskiem niezwykle żywym, nie tylko dyskutowanym przez specjalistów – historyków literatury – ale nieustannie konsumowanym w ramach kolejnych pozycji literackich, filmowych, muzycznych czy grach komputerowych, których odbiorcy bywają nawet nieświadomi XIX-wiecznego rodowodu ulubionych dzieł. Z powodu swojego granicznego charakteru gotycyzm bywa jednak zaniedbywany w kształceniu historycznoliterackim polonistów. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie propozycji zajęciowej, której realizacja mogłaby stanowić krok na drodze ku wypełnieniu tej luki w dydaktyce. Opiera się ona na zestawieniu kilku tekstów dawniejszych (Zygmunta Krasińskiego, Romana Zmorskiego, Anny Mostowskiej) oraz współczesnej powieści Jakuba Żulczyka (Instytut). Celem zajęć jest pokazanie, iż gotycyzm może funkcjonować jako ahistoryczny kod służący m.in. do mówienia o opresji.

Keywords

EN

Gothic; academic teaching; Jakub Żulczyk; Gothic romance; contemporary novel

PL

gotycyzm; dydaktyka akademicka; Jakub Żulczyk; powieść gotycka; powieść współczesna

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Polonistyka. Innowacje
• Year: 2023
• Issue: 17
• Pages: 149-164

Dates

published

2023

Contributors

author

Kamil Barski

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000219715300

References

• Barski Kamil, 2022, W mroku kazamat. Wpływ gotycyzmu na grozę romantyków – próba syntezy, w: Brońka J., Zielonka K. (red.), Fantastyka, fantazmaty, imaginaria. Zagadnienia i realizacje, Wrocław.
• Behrendt Stephen C., 2005, Irish Women Poets of the Romantic Period: a different sort of other, „Women’s Writing”, no. 2.
• Brombert Victor, 1969, Pétrus Borel, Prison Horrors, and the Gothic Tradition, „Novel. A Forum on Fiction”, no. 2.
• Brooks Chris, 1999, The Gothic Revival, London.
• de Bruyn Frans, 1987, Edmund Burke’s Gothic Romance: The Portrayal of Warren Hastings in Burke’s Writings and Speeches on India, „Criticism”, no. 4.
• Brzostek Dariusz, 2009, Literatura i nierozum. Antropologia fantastyki grozy, Toruń.
• Dunn James A., 1998, Charlotte Dacre and the Feminization of Violence, „Nineteenth-Century Literature”, nr 3.
• Freud Sigmund., 1957, Reflections on War and Death, tr. A.A. Brill, w: The Standard Edition of the Compete Psychological Works, vol. XIV, London.
• Gillespie Niall, 2014, Irish Jacobin Gothic, c. 1796–1825, w: Morich Ch., Gillespie N. (eds.), Irish Gothics. Genres, Forms, Modes, and Traditions, 1760-1890, London.
• Izdebska Agnieszka, 2017, Gotycyzm/gotycyzmy – rekwizyty i metamorfozy, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka”, t. 30.
• Kolbuszewska Zofia, 2020, Między snem a politycznym kryzysem: gotycyzm polityki tropienia monstrualności w opowiadaniu „Somnambulism. A fragment” Charlesa Brockdena Browna, w: Cieński M., Pluta P. (red.), Gotycyzm w literaturze i kulturze lat 1760–1830, Warszawa.
• Łowczanin Agnieszka, 2020, Horace Walpole i początki powieści gotyckiej, w: Cieński M., Pluta P. (red.), Gotycyzm w literaturze i kulturze lat 1760-1830, Warszawa.
• Paczkowska Barbara, 1991, Gotycyzm, w: Bachórz J., Kowalczykowa A. (red.), Słownik literatury polskiej XIX wieku, Wrocław.
• Sinko Zofia, 1964, Wstęp, w: Lewis M.G., Mnich. Powieść, Sinko Z. (przeł. i oprac.), Wrocław.
• Sinko Zofia, 1972, Z zagadnień gotycyzmu europejskiego i jego recepcji polskiej, „Pamiętnik Literacki”, nr 3.
• Sobolczyk Piotr, 2016, Gotycyzm, romantyzm, S/M, w: Wróblewski Ł., Giza A. (red.), Rozkosz w kulturze, Kraków.
• Sobolczyk Piotr, 2017, Queer gothic – queer modernism, w: Sobolczyk P., Gotycyzm – modernistyczny sobowtór odmieńca, Gdańsk.
• Szkopiński Łukasz, 2020, Gotycyzm w powieści francuskiej końca XVIII wieku na przykładzie „Historii Księżnej C***” Madame de Genlis, w: Cieński M., Pluta P. (red.), Gotycyzm w literaturze i kulturze lat 1760–1830, Warszawa.
• Wydmuch Marek, 1975, Gra ze strachem. Fantastyka grozy, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.14746/pi.2023.17.13

Biblioteka Nauki

28763167