Pandemia, globalne Południe i przyszłość polityki emancypacyjnej

• Authors: Jakub Barszczewski

Title variants

EN

The COVID-19 pandemic, global South and the future of emancipatory politics

Abstracts

EN

The aim of the article is a critical analysis of the COVID-19 pandemic consequences in the global South and the debate that has emerged among peripheral intellectuals (or those who write from the subaltern perspective) about the (economic and discursive) marginalization of non-Western societies. The subject of the analysis are texts published since the beginning of the pandemic in 2020 and they are confronted with the theoretical reflection that has emerged in recent years. The article presents the impact of the structural conditions of periphery on the course of the pandemic and specific problems of communities who live there. The pandemic debate points to the growing empowerment of global South knowledge and the need for dialogue between Western critical thought and peripheral thought to elaborate more innovative ontologies of social life.

PL

Celem artykułu jest krytyczna analiza konsekwencji pandemii COVID-19 na globalnym Południu oraz debaty, jaka wyłoniła się wśród peryferyjnych intelektualistów (lub piszących z perspektywy podporządkowanych) wokół (ekonomicznej i dyskursywnej) marginalizacji społeczeństw niezachodnich. Przedmiotem analizy są teksty opublikowane od momentu rozpoczęcia pandemi w 2020 roku, które skonfrontowane zostały z teoretyczną refleksją, jaka wyłoniła się w ostatnich kilkunastu latach. Artykuł przedstawia oddziaływanie strukturalnych uwarunkowań peryferii na przebieg pandemii oraz problemy specyficzne tych społeczności. Debata na temat pandemii wskazuje na rosnące upodmiotowienie wiedzy tworzonej na globalnym Południu i potrzebę dialogu między zachodnią myślą krytyczną i peryferyjną pod kątem bardziej nowatorskich ontologii życia społecznego.

Keywords

EN

coronavirus; decolonization; global South; pluriverse; ontology

PL

koronawirus; dekolonizacja; globalne Południe; pluriwersum; ontologia

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Przegląd Krytyczny
• Year: 2023
• Volume: 5
• Issue: 1
• Pages: 21-34

Dates

published

2023

Contributors

author

Jakub Barszczewski

• University of Białystok

• https://orcid.org/0000000166574662

References

• 12 perspectives on the Pandemic: International social science thought leaders reflect on Covid-19 (2020). De Gruyter. https://blog.degruyter.com/wp-content/uploads/2021/02/DG_12perspectives_socialsciences.pdf
• Achcar, G. (2020). Wielka kwarantanna pustoszy trzeci świat. Le Monde Diplomatique. Edycja polska (listopad-grudzień), 10-12.
• Afeltowicz, Ł., Wróblewski, M. (2022). Socjologia epidemii. Wyłaniające się choroby zakaźne w perspektywie nauk społecznych. Toruń: Wydawnictwo UMK.
• African Intellectuals (2020). Open letter from African intellectuals to leaders over COVID-19: The time to act is now, https://www.fes.de/e/covid-19-an-open-letter-from-african-intellectuals-to-africas-leaders
• Agamben, G. (2008). Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie. Warszawa: Prószyński i S-ka.
• Agamben, G. (2020a). Stan wyjątkowy wywołany nieuzasadnioną sytuacją kryzysową, https://www.praktykateoretyczna.pl/artykuly/stan-wyjatkowy-sytuacja-kryzysowa/
• Agamben, G. (2020b). Wyjaśnienia, https://www.praktykateoretyczna.pl/artykuly/giorgio-agamben-wyjasnienia/
• Avlijaš, S. (2021). Security for whom? Inequality and Human Dignity in Times of the Pandemic. W: G. Delanty (red.), Pandemics, Politics, and Society: Critical Perspectives on the Covid-19 Crisis (ss. 227-242). Berlin, Boston: De Gruyter.
• Bhambra, G. K. (2007). Rethinking Modernity: Postcolonialism and the Sociological Imagination. London: Palgrave Macmillan.
• Bhambra, G. K. (2020). Covid-19 Is Deepening Postcolonial Global Inequalities, https://blog.degruyter.com/covid-19-is-deepening-postcolonial-global-inequalities/
• Chibber, V. (2022). The Class Matrix: Social Theory after the Cultural Turn. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
• Comaroff, J., Comaroff, J. (2011). Theory from the South: Or How Euro-America is Evolving Toward Africa. London: New York.
• Connell, R. (2018). Teoria z globalnego Południa. W stronę ogólnoświatowej nauki o społeczeństwie. Tłum. P. Tomanek. Kraków: Nomos.
• de la Cadena, M. (2010). Indigenous Cosmopolitics in the Andes: Conceptual Reflections Beyond ‘Politics’. Cultural Anthropology, 25(2), 334-370.
• Dean, J. (2012). The Communist Horizon. London-New York: Verso Books.
• Delanty, G. (2021). Pandemics, Politics, and Society: Critical Perspectives on the Covid-19 Crisis. Berlin, Boston: De Gruyter.
• Escobar, A. (2008). Territories of Difference: Place, Movements, Life, Redes. Durham: Duke University Press.
• Escobar, A. (2020). El pensamiento en tiempos de pospandemia. W: O. Quijano Valencia i C. Corredor Jiménez (red.), Pandemia al sur (ss. 31-54). Ciudad Autónoma de Buenos Aires: Prometeo Libros.
• Gonçalves, B. A. (2021). Readings of the coloniality of power in the COVID-19 global dynamics: A brief reflection on Global South’s socio-political locations. Social Sciences & Humanities Open, 4, 1-5.
• Han, B.-C. (2020). Viviremos como en un estado de guerra permanente, https://www.lavanguardia.com/cultura/20200512/481122883308/byung-chul-han-viviremos-como-en-un-estado-de-guerra-permanente.html
• Knowledges Born in the Struggle: Constructing the Epistemologies of the Global South. (2019). pod red. B. de Sousa Santos i M. P. Meneses. New York-London: Routledge.
• Law, J. (2015). What’s wrong with a one-world world? Distinktion: Journal of Social Theory, 16(1), 126-139.
• Manzini, E. (2014). Making things happen: Social innovation and design. Design Issues, 30(1), 57-66.
• Mbembe, A. (2018). Polityka wrogości. Tłum. U. Kropiwiec, K. Bojarska. Kraków: Karakter.
• Mbembe, A. (2020). Powszechne prawo do oddychania. Tłum. O. Byrska, https://ello.co/msnhomeoffice/post/ez6w7cz4zfniudo4qgp-sq
• Mignolo, W. (2000). Local Histories/Global Designs. Chichester: Princeton University Press.
• Nancy, J.-L. (2020). Wyjątek wirusowy, https://www.praktykateoretyczna.pl/artykuly/wyjatek-wirusowy/
• Ndlovu-Gatsheni, Sabelo J. (2020). Geopolitics of Power and Knowledge in the COVID-19 Pandemic: Decolonial Reflections on a Global Crisis. Journal of Developing Societies, 36(4): 366–389.
• Ndlovu-Gatsheni, S. (2018). Epistemic Freedom in Africa. Deprovincialization and Decolonization. London: Routledge.
• No White Saviors (2020). New year, same fight with western media on their contribution to the narrative of Africa as a dark continent [Instagram], https://www.instagram.com/p/CJ3lcijM5MY/?utm_source=ig_web_%20copy_link
• Nowak, A. W. (2019). Poprzemysłowe, posthumanistyczne i postsocjalistyczne sploty – turkusowe jezioro, ciepły kanał i wczasy w Koninie. Mocak Forum, 15, 10-17.
• Nowak, A. W. (2020). Filozoficzny antyszczepionkowy nekromanta. Le Monde Diplomatique. Edycja polska (marzec-kwiecień), 22-24.
• Patnaik, U. (2017). Revisiting the ‘Drain’, or Transfer from India to Britain in the Context of Global Diffusion of Capitalism. W: S. Chakrabarti, U. Patnaik (red.), Agrarian and Other Histories: Essays for Binay Bhushan Chaudhuri (ss. 277-317). New Delhi: Tulika Books.
• Santos, B. de Sousa. (2009). Para além do Pensamento Abissal: das linhas globais a uma ecologia de sabers. W: B. de Sousa Santos, i M. P. Meneses (red.), Epistemologias do Sul (ss. 23-71). Coimbra: Almedina.
• Santos, B. de Sousa. (2014). Epistemologies of the South: Justice against Epistemicide. New York: Routledge.
• Santos, B. de Sousa. (2018). The End of the Cognitive Empire: The Coming Age of Epistemologies of the South. Durham–London: Duke University Press.
• Santos, B.de Sousa. (2020). La cruel pedagogía del virus. Ciudad Autónoma de Buenos Aires: CLACSO.
• Scauso, Marcos S., Chengxin Pan, Arlene, B.Tickner i in. 2020. “COVID-19, Democracies, and (De)Colonialities.” Democratic Theory, 7(2): 82-93.
• Srnicek, N., Williams, A. (2019). Wymyślając przyszłość. Postkapitalizm i świat bez pracy. Tłum. E. Bińczyk, J. Gużyński, K. Tarkowski. Toruń: Wydawnictwo UMK.
• Zizek, S. (2020a). Monitorować i karać? Tak, proszę!, https://www.praktykateoretyczna.pl/artykuly/monitorowac-i-karac-tak-prosze/
• Zizek, S. (2020b). Pandemia! Covid-19 trzęsie światem. Tłum. J. Maksymowicz-Hamann. Warszawa: Relacja.

Identifiers

DOI

10.14746/pk.2023.5.1.2

Biblioteka Nauki

28407232