Teoria Poezji Nieosobistej Thomasa Eliota a Kanon Konstandinosa Kawafisa. Porównanie poglądów i założeń dwóch klasycystów

• Authors: Krystyna Tuszyńska , Nina Trzaska

Title variants

EN

Thomas Eliot’s Impersonal Theory of Poetry and the Canon of Constantine Cavafy. A Comparative Study of Ideas by the Two Classicists

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł ma na celu ukazanie zbieżności poglądów dwóch przedstawicieli modernizmu, Thomasa S. Eliota i Konstandinosa P. Kawafisa. Studium porównawcze poprzedza krótka charakterystyka epoki, pozwalająca wysunąć tezę badawczą: Kawafis mógł wyprzedzić o kilkanaście lat postulaty literackie Eliota. Tekst skupia się na podobieństwie postaw literackich obu autorów, dlatego podstawę analiz stanowi wybrana twórczość eseistyczno-krytyczna Eliota oraz Kanon i pisma teoretyczne Kawafisa. Tekst koncentruje się na następujących aspektach: zestawienie świata przedstawionego Kawafisa z klasycystycznymi poglądami Eliota, omówienie głębszej warstwy założeń literackich obu autorów (porównanie Ars Poetica Kawafisa z Theory of Impersonal Poetry Eliota), spojrzenie na styl Aleksandryjczyka przez pryzmat sądów estetycznych Eliota oraz kwestie związane z procesem twórczym i cechami artysty (dojrzałość i miejsce poety w spektrum homo vates – homo faber).

EN

The purpose of this article is to present concurrences in the poetic conceptions of two modernist poets, Thomas Stearns Eliot and Constantine Petru Cavafy. Thecomparative study is preceded by the brief characteristic of modernism which results in formulation of the following research thesis: Cavafy’s work seems to predate Eliot’s literary postulates by several years. As the article focuses on similarities in stances of the two authors, the base of the research material consists of selected critical essays by Eliot as well as Canon and theoretical work of Cavafy, known as Ars Poetica. The following issues are featured: analogies between Cavafy’s poetry and classicist ideas of Eliot; elaboration on literary premises of the two authors (comparison of Cavafy’s Ars Poetica and Eliot’s Theory of Impersonal Poetry); reading Cavafy’s poems through the perspective of Eliot’s aesthetics, work process and characteristic traits of the writer.

Keywords

PL

modernizm; klasycyzm; eseje Eliota; poezja Kawafisa; Ars poetica; Teoria Poezji Nieosobistej

EN

modernism; Eliot’s essays; poetry of Cavafy; Ars Poetica; impersonal theory of poetry; modernism; Eliot’s essays; poetry of Cavafy; Ars Poetica; impersonal theory of poetry

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Porównania
• Year: 2019
• Volume: 25
• Issue: 2
• Pages: 291-316

Dates

published

2019-12-15

Contributors

author

Krystyna Tuszyńska

• Adam Mickiewicz University, Poznań

author

Nina Trzaska

• Adam Mickiewicz University, Poznań

References

• Anton, John P. „C. P. Cavafy’s Ars Poetica”. Philosophy and Literature 1 (1978). S. 85-109.
• Burzyńska Anna, Markowski Michał Paweł. Teorie literatury XX wieku. Podręcznik. Kraków: Znak, 2007.
• Chadzinikolau, Nikos. Historia literatury nowogreckiej 1453-1983. Warszawa–Poznań: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1985.
• Chadzinikolau, Nikos. Odisseas Elitis, poeta światła i morza. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2004.
• Eliot, Thomas. „Ulisses. Porządek i mit”. Przeł. Stanisław Barańczak. Nurt 5 (1970). S. 44-46.
• Eliot, Thomas. Kto to jest klasyk i inne eseje. Przeł. Maciej Żurowski, Helena Pręczkowska, Magdalena Heydel, Maria Niemojowska. Kraków: Znak, 1998.
• Eyteisson, Astradur. „Awangarda jako/czy modernizm?”. Przeł. Dorota Wojda. Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze. Red. R. Nycz. Kraków: Universitas, 2004. S. 155-199.
• Hajduk, Jacek. Kawafis. Świat poetycki. Kraków: Homini, 2013.
• Kawafis, Konstandinos. Wiersze zebrane. Przeł. Zygmunt Kubiak. Warszawa: Tenten, 1995.
• Kubiak, Zygmunt. Kawafis Aleksandryjczyk. Warszawa: Tenten, 1995.
• Możejko, Edward. „Modernizm literacki: niejasność terminu i dychotomia kierunku”. Teksty Drugie 5/6 (1994). S. 26-45.
• Ouranis, Kostas. „Ο σεξουαλισμός του Καβάφη”. Κ. Π. Καβάφης κριτικές μελέτες. Red. G. Pikrou. Ateny: Γιάννης Οικονόμου, 1999. S. 21-22.
• Seferis, George. „Cavafy and Eliot – A Comparison”. Przeł. Rex Warner, Th. Frangopoulos. On the Greek Style: Selected Essays in Poetry and Hellenism. Boston: Little, Brown, and Company, 1966. S. 119-162.
• Sheppard, Richard. „Problematyka modernizmu europejskiego”. Przeł. Paweł Wawrzyszko. Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze. Red. R. Nycz. Kraków: Universitas, 2004. S. 71-155.
• Strasburger, Janusz. Słownik pisarzy nowogreckich. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1995.
• Tate, Allen. Thomas S. Eliot. The Man and His Works. Londyn: Penguin Books Ltd, 1966.
• Tuszyńska, Krystyna. „Konstandinos Kawafis jako poeta modernistyczny”. Miscellanea Novograeca Posnaniensia. Red. K. Tuszyńska. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2015. S. 21-47.
• Vitti, Mario. Historia literatury nowogreckiej. Przeł. Joanna Wegner, Marta Czarnocińska, Katarzyna Rowińska. Warszawa: DiG, 2015.
• Véron, Alain. “Pollutant lead reveals the pre-Hellenistic occupation and ancient growth of Alexandria, Egypt”. Geophysical Research Letters 33 (2006). S. 1-4.
• Wawrzyszko, Paweł. „Glossa o architekturze Problematyki modernizmu Richarda Shepparda”. Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze. Red. R. Nycz. Kraków: Universitas, 2004. S. 141-154.
• Youncenar, Marguerite. Czarny mózg Piranesiego. Wprowadzenie w dzieło Konstandinosa Kawafisa. Przeł. Jan Maria Kłoczowski, Krystyna Dolatowska. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 2004.

Identifiers

DOI

10.14746/por.2019.2.17