Współczesne robinsonady w literaturze niemieckojęzycznej

• Authors: Rafał Pokrywka

Title variants

EN

Contemporary Robinsonades in German Literature

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niemal natychmiast po opublikowaniu Robinsona Crusoe robinsonada stała się częścią tradycji literatury niemieckojęzycznej. Także powieść współczesna odwołuje się do gatunku lub charakterystycznych motywów samotnika w hermetycznym (najczęściej wyspiarskim) środowisku bądź małej grupy w anormalnych warunkach społecznych. W artykule przedstawione zostały trzy warianty robinsonady: (1) narracje historyczno-polityczne, krytycznie odnoszące się do przeszłości lub do polityki współczesnej, przede wszystkim na gruncie postkolonialnym; (2) narracje postapokaliptyczne, opowiadające o współczesnych Robinsonach po katastrofie, w świecie przyszłości lub w kosmosie; (3) narracje miłosne, w których wyspa stanowi miejsce zejścia się kochanków, miejsce utopijnej izolacji i samotności we dwoje.

EN

Following the publication of Robinson Crusoe, the Robinsonade genre became part of German literature tradition almost immediately. The contemporary novel in German language refers to the genre or to its characteristic motifs such as eremite in a hermetic (mainly insular) environment or a small group in abnormal social conditions. In the paper three variants of a modern Robinsonade are presented: (1) historical and political narrations that refer to past or contemporary politics critically, predominantly on the basis of postcolonial discourse; (2) postapocalyptic narrations that depict modern Robinsons after a catastrophe, in a future world or in outer space; (3) love stories where an island becomes a place of emotional relationship, utopian isolation and solitude of two lovers.

Keywords

PL

robinsonada; literatura niemieckojęzyczna; powieść współczesna

EN

Robinsonade; contemporary novel; German literature; Robinsonade; contemporary novel; German literature

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Porównania
• Year: 2019
• Volume: 25
• Issue: 2
• Pages: 63-81

Dates

published

2019-12-15

Contributors

author

Rafał Pokrywka

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

References

• Baßler, Moritz. „Interpretation und Gattung“. Handbuch Gattungstheorie. Red. R. Zymner. Stuttgart/Weimar: J. B. Metzler, 2010. S. 54-56.
• Defoe, Daniel. Przypadki Robinsona Kruzoe. Opr. W. L. Anczyc. Gdańsk: Tower Press, 2000 [wydanie pierwsze 1868].
• Defoe, Daniel. Robinson Crusoe. Jego życia losy, doświadczenia i przypadki. Przeł. Franciszek Mirandola. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Zdrój”, 1924 [wersja cyfrowa udostępniona na stronie: <https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/robinson-crusoe/>. Web. 30.09.2019].
• Defoe, Daniel. Robinson Crusoe. London: Joseph Mawman, 1815.
• Graziadei, Daniel. „Nissopoiesis: Wie Robinsone ihre Inseln erzählen“. Handbuch Literatur & Raum. Red. J. Dünne, A. Mahler. Berlin/Boston: Walter de Gruyter, 2015. S. 421-430.
• Jasnowski, Paweł. „Depresja i neoliberalny kapitalizm. Kilka uwag na marginesie Koali Lukasa Bärfussa”. Teksty Drugie 3 (2019). S. 283-304.
• Krämer, Lisa. Das Motiv der Einsamkeit in den „Jonas-Romanen“ von Thomas Glavinic. Bamberg: University of Bamberg Press, 2015.
• Lehr, Thomas. 42. München: dtv, 2017.
• Masłowski, Damian. „L’analyse hypertextuelle de L’Empreinte à Crusoé de Patrick Chamoiseau”. Svět literatury – Časopis pro novodobé literatury. Special Issue: Le monde de la littérature (2015). S. 157-166.
• Otto, Wolf Dieter. „»Insularisches Denken« und das Problem der Kulturbegegnung. Eine xenologische Skizze“. Aus Politik und Zeitgeschichte (Inseln) 32-33 (2018). S. 35-40.
• Plummer, Patricia. „Robinsonade“. Metzler Lexikon Literatur. Begriffe und Definitionen. Red. D. Burdorf, Ch. Fasbender, B. Moenninghoff. Stuttgart/Weimar: J. B. Metzler, 2007. S. 656.
• Schalansky, Judith. Atlas wysp odległych. Pięćdziesiąt wysp, na których nigdy nie byłam i nigdy nie będę. Przeł. Tomasz Ososiński. Warszawa: Dwie Siostry, 2013.
• Seiler, Lutz. Kruso. Przeł. Dorota Stroińska. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2017.
• Stuhlfauth, Mara. Moderne Robinsonaden. Eine gattungstypologische Untersuchung am Beispiel von Marlen Haushofers Die Wand und Thomas Glavinics Die Arbeit der Nacht. Würzburg: Ergon, 2011.
• Tommek, Heribert. „Wendejahr 1995 – Einführung“. Wendejahr 1995. Transformationen der deutschsprachigen Literatur. Red. H. Tommek, M. Galli, A. Geisenhanslüke. Berlin/Boston: Walter de Gruyter, 2015. S. 1-7.
• Ullrich, Heiko. „Lutz Seilers Kruso – soziale Utopie, pastoraler Feuilletonroman und pikareske Robinsonade“. Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi – Studien zur deutschen Sprache und Literatur 2 (2015). S. 47-58.
• Zollitsch, Jan-Martin. „Guam als Archipel? Einführung in die Island Studies“. Aus Politik und Zeitgeschichte (Inseln) 32-33 (2018). S. 41-46.

Identifiers

DOI

10.14746/por.2019.2.4