EN
The present paper is an attempt at including elements of cosmoecology in humanistic education on borderlands. The composition of the paper was inspired by the reading of the edited volume Na pograniczu narodów i kultur. Polska – Europa – Ameryka [On the borderlands of nations and cultures. Poland – Europe – America] (eds. B. Wróblewski, Ł. Janicki, Warszawa-Lublin 2020). The goal of the article is to present preliminary assumptions for possible educational discourses on the borderlands in a holistic approach, which will provide for the dependencies and mutual influence of cultures in the diachrony and synchrony of ecosystems. The author puts forward the introduction of terminology related to natural sciences as a tool for describing relationships on borderlands and presents her reflections on liquid intra-environmental borderlands as well as an ecocritical approach to colonization.
PL
Artykuł stanowi próbę włączenia do humanistycznej edukacji o pograniczach elementów kosmoekologii. Jego powstanie zainspirowała lektura zbioru Na pograniczu narodów i kultur. Polska – Europa – Ameryka (oprac. B. Wróblewski, Ł. Janicki,Warszawa–Lublin 2020 ). Celem jest przedstawienie wstępnych założeń możliwych edukacyjnych dyskursów o pograniczach w ujęciu holistycznym, które uwzględnia zależności oraz oddziaływania kultur w diachronii i synchronii ekosystemów. W tekście zaproponowano m.in. wprowadzenie terminologii z zakresu przyrodoznawstwa jako narzędzia opisu relacji na pograniczach. Przedstawiono w nim również refleksje dotyczące płynnych pograniczy wewnątrzśrodowiskowych oraz ekokrytyczne ujęcie kolonizacji.