Dzieciństwo w cieniu wojny – przedstawienie pojęcia wojny we współczesnych narracyjnych książkach obrazkowych dla dzieci

• Authors: Magdalena Bednarek

Title variants

EN

Childhood in the Shadow of War: Representation of War in Children’s Picture Books

Abstracts

EN

The aim of the paper is to present four picture books published in Poland that concern the concept of war. These are The Enemy by D. Cali, S. Bloch, War by J.J. Letria and A. Letria, How War Changed Rondo by R. Romanyszyn and A. Łesiw, Bajka o Wojnie (The Fairytale on War) by J. Rudniańska and P. Fąfrowicz. This article examines how the books conceptualise the idea of war in three aspects: emotional, intellectual and historical. The analysis of visual and verbal content proves that the mentioned works affect mostly emotions. Anxiety caused by war seen as a destructive force is the main emotion created on the pages, and a happy ending is the way of excising it. Only one book, War, leaves the reader with this negative emotion. The Enemy, on the other hand, is the only book which contains an intellectual reflection about military conflict: the responsibility for its outbreak and individual commitment towards war. The presence of reflective component in books about war is not dependent on the age of the readers projected by publishers. The historical information is not present enough in the analysed books, but a universal perspective on the subject extenuates it. The main conclusion is that the presented books advocate an anti-war attitude through emotional influence, which, however, does not give the child readers a sense of security.

PL

Artykuł poświęcony jest czterem narracyjnym książkom obrazkowym obecnym na polskim rynku wydawniczym, które uznać można za przedstawiające wojnę w ujęciu uniwersalnym: Wrogowi D.Caliego i S. Blocha, Bajce o Wojnie J. Rudniańskiej i P. Fąfrowicza, Wojnie, która zmieniła Rondo R. Romanyszyn i A. Łesiwa oraz Wojnie J. J. Letrii i A. Letrii. Celem jest sprawdzenie, w jakim stopniu zagadnienie to omawiane jest w aspekcie emocjonalnym, intelektualnym oraz historycznym. Analiza elementów wizualnych i słownych prowadzi do wniosku, że książki te oddziaływają przede wszystkim afektywnie, a dominującą przedstawianą emocją jest lęk. Większość analizowanych książek dąży do jego łagodzenia, przede wszystkim przez wprowadzenie pozytywnego zakończenia. Jedynie Wojna wyłamuje się z tej konwencji, każąc pytać o granice pedagogiki grozy. Komponent intelektualny najsilniej reprezentowany jest we Wrogu, przynosząc refleksje na temat odpowiedzialności za wojnę oraz mechanizmy angażowania w nią jednostek. Zauważyć przy tym należy, że obecność tego aspektu w prezentacji konfliktu zbrojnego nie jest zależna od projektowanego przez wydawcę wieku odbiorców. Komponenty historyczne są słabo widoczne w omawianych utworach, pozostają niedopowiedziane, ale dostępne wiedzy dorosłego, lub dotyczą detali. Prowadzi to do wniosku, że analizowane książki kreują antywojenne postawy, przede wszystkim odwołując się do emocji, co nie zapewnia jednak bezpieczeństwa emocjonalnego dziecięcych odbiorców.

Keywords

EN

war; children’s literature; picture book

PL

wojna; literatura dla dzieci; książka obrazkowa; literatura wojenna

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Porównania
• Year: 2023
• Volume: 33
• Issue: 1
• Pages: 259-276

Dates

published

2023

Contributors

author

Magdalena Bednarek

• Adam Mickiewicz University in Poznań

• https://orcid.org/0000000339035529

Identifiers

DOI

10.14746/por.2023.1.14

Biblioteka Nauki

14748704