Kurdowie we współczesnych społecznościach Bliskiego Wschodu

• Authors: Maria Giedz

Title variants

EN

Kurds in the Contemporary Societies in the Middle East

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Bliski Wschód jest regionem charakteryzującym się ogromną różnorodnością zarówno religijną, narodowościowąjak i etniczną. W tym bliskowschodnim tyglu społeczeństw wyróżniają się Kurdowie, szacowany na 45 milionów osób naród, który do tragedii, jaka rozegrała się wiosną 1991 r. był niezauważalny. Do amerykańskiej interwencji na Irak, Kurdowie we wszystkich czterech krajach, w których przyszło im mieszkać, byli traktowani jako obywatele 2-giej kategorii. Momentem przełomowym stał się rok 2003, kiedy to Kurdów zaczęto postrzegać jako naród, który ma prawo do samostanowienia. Wydarzenia po 2003 r. doprowadziły do kuriozalnej sytuacji, w której ludność z marginesu staje się ważnym partnerem na międzynarodowej scenie politycznej. W Iraku Kurdowie pełnią funkcję katalizatora pomiędzy zwaśnionymi, muzułmańskimi grupami. W kontekście „Arabskiej Wiosny” i wydarzeń w Syrii, stanowią dla rządów Turcji i Syrii kartę przetargową, ale jednocześnie to im powierza się działania integracyjne. Tworzy się niezwykle interesująca sytuacja. Dotychczas poniżana społeczność staje się poważanym narodem, który może mieć wpływ na rozwiązanie konfliktów na Bliskim Wschodzie.

EN

The Middle East is a region characterized by huge diversity in terms of religion and ethnicity, as well as nationality. In this Middle Eastern melting pot of societies the Kurds stand out as a nation estimated at 45 million people who were ignored until the tragedy that occurred in the spring of 1991. Before the American intervention in Iraq, the Kurds in all four countries in which they happened to live, were treated as second class citizens. 2003 was a breakthrough, marking the beginning of the Kurds being perceived as a nation which has a right to self-determination. The events after 2003 led to the bizarre situation, in which a marginal population became an important partner on the international political arena. In Iraq the Kurds play the role of a catalyst among discordant Muslim groups. In the context of the „Arab Spring” and events in Syria, they are a bargaining card for the Turkish and Syrian governments, but simultaneously the Kurds are entrusted with integration activities. An extremely interesting situation has arisen. This formerly humiliated community has started to become a respected nation which is able to resolve conflicts in the Middle East.

Keywords

PL

Kurdystan; Kurdowie; Region Kurdystanu; Barzani; Bliski Wschód; Syryjska Rewolucja

EN

Kurdistan; Kurds; Kurdistan Region; Barzani; Middle East; Syrian Revolution; Kurdistan; Kurds; Kurdistan Region; Barzani; Middle East; Syrian Revolution

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Przegląd Politologiczny
• Year: 2014
• Issue: 1
• Pages: 283-298

Dates

published

2014-01-01

Contributors

author

Maria Giedz

• Gdańsk

References

• Affek M. (2007), Konflikt o iracki Kurdystan, „Polish News”, 14.11., http://www.polishnews.com/article,45,konflikt-o-iracki-kurdystan.html, 20.11.2007.
• Ateç H. (2012), Esad’in ‘Kürt karti’ Barzani’ye geçti, 13.07., SABAH, http://www.sabah.com.tr/Gundem/2012/07/13/esadin-kurt-karti-barzaniye-gecti, 1.12.2012.
• Barzani M., Ferhadi A. (2003), Mustafa Barzani and the Kurdish Liberation (1931-1961), New York.
• Bedirxan C. A. (1997), De la question Kurde, Avesta, Istanbul.
• Bocheńska J. (2011a), Między ciemnością i światłem. O kurdyjskiej tożsamości i literaturze, Księgarnia Akademicka, Kraków.
• Bocheńska J. (2011b), Turcja wobec kryzysu syryjskiego, 19.12., http://www.stosunkimiedzynarodowe.info/artykul,1184,Turcja_wobec_kryzysu_syryjskiego, 7.10.2013.
• Bocheńska J. (2012), Kurdowie wobec arabskiej wiosny, „Biuletyn Opinie” FAE, nr 13, 10.07.2012, http://fae.pl/biuletynopiniefaekurdowiewobecarabskiejwiosny.pdf, 7.10.2013.
• Constitution o f the Republic o f Turkey (1982), http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_protect/---protrav/---ilo_aids/documents/legaldocument/wcms_127495.pdf, 7.10.2013.
• Dahuk, http://pl.wikipedia.org/wiki/Dahuk, 7.10.2013.
• Danecki J. (1997), Podstawowe wiadomości o islamie, Dialog, Warszawa 1997, t. I.
• Dorin B. (2005), Les Kurdes: destin héroïque, destin tragique, Lignes de repères, Paris.
• Dzięgiel L. (1992), Węzeł Kurdyjski, Kultura, Dzieje, Walka o przetrwanie, Universitas, Kraków.
• Gallo C. (2012), The Remapping o f the Middle East, Assyrian International News Agency, 31.08, http://www.aina.org/news/20120831000826.htm, 1.12.2012.
• Ghassemlou A. R. (1969), Kurdystan i Kurdowie, Książka i Wiedza, Warszawa.
• Giedz M. (2002), Węzeł Kurdyjski, Dialog, Warszawa.
• Giedz M. (2008), Gospodarka Kurdystanu, w: Afryka, Azja, Ameryka Łacińska, Warszawa, t. 84.
• Giedz M. (2009), Wpływ przemian politycznych i gospodarczych w Regionie Kurdyjskim północnego Iraku na sytuację Kurdystanu Syryjskiego, w: Ekonomiczne i polityczne wyzwania we współczesnym ładzie globalnym, red. M. Giedz, A. R. Kozłowski, R. Majewski, CeDeWu, Warszawa, s. 423-437.
• Giedz M. (2010), Kurdystan, bez miejsca na mapie, Bernardinum, Pelplin.
• Giedz M. (2011a), Kurdowie i ich religia, a dążenia do niepodległości, w: Dialog kultur, cywilizacji i religii, red. H. Czakowska, M. Kuciński, Wydawnictwo Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy, Bydgoszcz, s. 320-323.
• Giedz M. (2011b), Przemiany społeczne, polityczne i gospodarcze w federacyjnym regionie Kurdystanu Irackiego, w: Ekonomiczne i społeczno-polityczne problemy współczesnej gospodarki, red. J. Jaworski, CeDeWu, Warszawa.
• Giedz M. (2012), Kurdystan Syryjski i zamieszkujący go Kurdowie, „Przegląd Narodowościowy”, nr 1.
• Grigies A. (1997), Sprawa kurdyjska w X X wieku, Dialog, Warszawa.
• (HA), Talabani, Barzani agree to one Kurdistan government (2006), KRG (Kurdistan Regional Gove rnm e n t), 21 Jan ., http://www.krg.org/articles/detail.asp?lngnr=12&smap=02010200&rnr=73&anr=, 15.09.2012.
• Hassino O., Tanir I. (2012), The Decisive Minority: The Role o f Syria’s Kurds in the Anti-Assad Revolution, A Henry Jackon Society Raport, http://www.scpss.org/libs/spaw/uploads/files/ReportsZ03-2012_Henry_Jackson_Soc_Rpt_re_Role_of_Syr_Kurds.pdf, 7.12.2012.
• High-level Iraqi delegation calls fo r more assistance fo r Syrian refugees at Geneva conference (2013), 6.10., http://www.krg.org/a/d.aspx?s=010000&l=12&a=49318, 7.10.2013. Iraqi Constitution (2005), http://www.uniraq.org/documents/iraqi_constitution.pdf, 10.12.2009.
• Jomma F. (2001), Kurdowie i Kurdystan, Wydawnictwo L&L i DJ, Gdańsk.
• Jomma F., Jartyś J. (2012), Syria w obliczu upadku reżimu i dekompozycji państwa, 2.09., http://kalkomanii.kagero.pl/analizy-felietony-2/1934-syria-w-obliczu-upadku-rezimu-i-dekompozycji-panstwa, 10.09.2012.
• Jureńczyk Ł. (2010), Polska misja w Iraku, Implikacje dla Polski i Iraku, Wydawnictwo Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy, Bydgoszcz.
• Katzman K. (2006), Iraq: Elections, Government, and Constitution, November 20, http://fpc.state.gov/documents/organization/76838.pdf, 15.09.2012.
• Kurdistan: Invest in Democracy 2011, Kurdistan Regional Government, http://www.krg.org/uploads/documents/Kurdistan_Investment_Guide_2011.pdf, 16.09.2012.
• Kurdistan Referendum Movement-International Committee (2005), 98 percent o f the people of South Kurdistan vote fo r independence, KurdishMedia, http://www.kurdmedia.com/article.aspx?id=6235, 15.09.2012.
• Kurdowie walczą przeciwko Wolnej Armii Syryjskiej (2012), portal Geopolityka.org Stowarzyszenia Europejskiego Centrum Analiz Geopolitycznych, http://geopolityka.org/syria-2012/1882-kurdowie-walcza-przeciwko-wolnej-armii-syryjskiej, 7.12.2012.
• Kurdystan i Polska (2011), http://bashi.pl/mozliwosci/, 7.10.2013.
• Lalik K. (2009), Kurdystan Iracki u progu XXI wieku, Księgarnia Akademicka, Kraków.
• Lee J. (2012), KRG planning 1m bpd Pipeline to Turkey, Iraq Business News, 4.10., http://www.iraq-businessnews.com/2012/10/04/krg-planning-1m-bpd-pipeline-to-turkey/, 1.12.2012.
• Mackey P. (2012), Update 1-Kurdistan sees oil exports jumping in 2013, 18.09., http://in.reuters.com/article/2012/09/18/kurdistan-oil-idINL5E8KIN0Y20120918, 3.12.2012.
• Mehmud S. (2012), Desteya bilinda kurdinuneratiya me dike, 30.07., „Evropress”, http://www.evropress.org/kurdi/in1.php?page=heremunevdewleti&id=1890, 7.12.2012.
• Meiselas S. (2008), Kurdistan in the Shadow o f History, University of Chicago Press, Chicago.
• Neriah J. (2012), Kurdistan: The Next Flashpoint Between Turkey, Iraq, and the Syrian Revolt, 5.08., http://jcpa.org/article/the-future-of-kurdistan-between-turkey-the-iraq-war-and-the-syrian-revolt/, 7.12.2012.
• Nielubowicz B. (1979), Irak, KAW, Warszawa.
• Opozycyjna Syryjska Rada Narodowa na nowego przewodniczącego (2012), „Gazeta Prawna”, 10 czerwca, http://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/623718,opozycyjna_syryjska_rada_narodowa_ma_nowego_przewodniczacego.html, 17.09.2012.
• Parker N. (2010), LA Times interview with President Barzani, „Los Angeles Time”, 15 Nov., http://www.krg.org/articles/detail.asp?lngnr=12&smap=02010200&rnr=73&anr=37803, 21.11.2010.
• Parkinson J. (2012), Syria’s Kurds Build Enclaves as War Rages, „The Wall Street Journal”, 3.10., s. A12.
• Prime Minister hosts groundbreaking fo r Duhok International Airport (2012), 24 Sept., http://www.krg.org/a/d.aspx?l=12&a=45353, 3.12.2012.
• Santana R. (2010), Iraq has deal to form a new government, „The Spokesman-Review”, 11.11., http://www.spokesman.com/stories/2010/nov/11/iraq-has-government-deal/, 1.12.2012.
• Talabani elected as Iraqi president (2005), „The Guardian”, 6 April, http://www.guardian.co.uk/world/2005/apr/06/iraq, 15.09.2012.
• The Kurdish Role in the Syrian Revolution (2012), The Damascus Bureau, 16.09., http://www.damascusbureau.org/?p=2924, 7.12.2012.
• Treaty o f Peace with Turkey signed at Lausanne July 24, 1923, http://wwi.lib.byu.edu/index.php/Treaty_of_Lausanne, 11.11.2011.
• Tripp Ch. (2009), Historia Iraku, Książka i Wiedza, Warszawa.
• Wiatr J.J. (2008), Przywództwo polityczne, studium politologiczne, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, Łódź.
• Zandi H. (2012), The New Middle East Political Dynamic and the Kurds, Ekurd.net, 3.08., http://www.ekurd.net/mismas/articles/misc2012/8/state6401.htm, 29.08.2012.

Identifiers

DOI

10.14746/pp.2014.19.1.18