Specyfika źródeł do badań politologicznych

• Authors: Jan Ryszard Sielezin

Title variants

EN

Specificity of sources for political science

Abstracts

EN

The article concerns using sources in political science research, assessment of their usefulness and inter alia interpretation in the aspect of internal and external critique. Apart from classic sources: documents, Parliament, court, administrative and military records as well as political parties and social movements, there are other sources that are used. For instance, narrative sources, diaries, journals, memoirs, memories, autobiographies and epistolary sources. These documents complement one another and are supposed to be researched as far as their origin, authenticity and credibility are concerned. Critique of sources aims at, among others, elimination of useless documents or those of questionable value. In the 21st century crucial role play online sources: blogs, vlogs, Twitter or Facebook entries, audiovisual documents of different level of generality or detailing. Their credibility and usefulness depend on critical activities and identifying their helpfulness in the research.

PL

Artykuł dotyczy wykorzystania źródeł w badaniach politologicznych, oceny ich przydatności, interpretacji m.in. w aspekcie krytyki wewnętrznej i zewnętrznej. Oprócz klasycznych źródeł: dokumentalnych, akt parlamentu, sądowych, administracyjnych, wojskowych, partii politycznych i ruchów społecznych wykorzystuje się inne źródła. Przykładowo źródła narracyjne: dzienniki, kroniki, pamiętniki, wspomnienia, autobiografie oraz źródła epistolarne. Dokumenty te wzajemnie się uzupełniają i należy je badać pod kątem pochodzenia, autentyczności, wiarygodności. Krytyka źródeł ma na celu m.in. wyeliminowanie dokumentów nieprzydatnych o wątpliwej wartości. W XXI w. znaczącą rolę w badaniach odgrywają źródła internetowe: blogi, vlogi, wpisy na Twitterze, Facebooku, dokumenty audiowizualne o różnym poziomie ogólności i uszczegółowienia. Ich wiarygodność i użyteczność uzależniona jest od czynności krytycznych i wykazania przydatności w badaniach.

Keywords

EN

traditional sources; online sources; research procedures; hermeneutics; external critique

PL

źródła tradycyjne; źródła internetowe; procedury badawcze; hermeneutyka; krytyka zewnętrzna

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Przegląd Politologiczny
• Year: 2023
• Issue: 1
• Pages: 5-17

Dates

published

2023

Contributors

author

Jan Ryszard Sielezin

• University of Wrocław

• https://orcid.org/0000000255529863

References

• Ajdukiewicz K. (1975), Logika pragmatyczna, PWN, Warszawa.
• Archiwum opozycji (2006), Ośrodek Karta, Warszawa.
• Begley C. G. (2013), Reproducibility: Six red flags for suspect work, „Nature”, 497.
• Bennis W., O`Tole J. (2005), How business schools lost their way, „Harvard Business Review”, 83(5).
• Bernheim E. (1903), Lehrbuch der historischen Methode der Geschichtsphilosophie, Leipzig.
• Bloch M. (1962), Pochwała historii czyli o zawodzie historyka, PWN, Warszawa.
• Bloom A. (2021), Kryzys kształcenia ogólnego. Nauki polityczne i student licencjatu, „Kronos”, nr 3.
• Bloom A. (2012), Umysł zamknięty, Zysk i S-ka Wyd., Poznań.
• Bobrzyński M. (1875), Rzecz o zadaniu historii i dzisiejszym jej stanowisku, Nakład Gebethner i Wolff, Warszawa–Kraków.
• Bonisławski J. (1974), Szpiegostwo, wywiad, paragrafy, PWN, Warszawa.
• Brlek M. (1958), Metodologia historico-iuridica, Romae.
• Cenzura w PRL. Relacje historyków (2000), opr. Z. Romek, Wyd. Neriton, IH PAN, Warszawa.
• Chodubski A. (2006), Wstęp do badań politologicznych, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Chodubski A. (1998), Wstęp do badań politologicznych, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Czarnecki M. K. (2009), Błędy i omyłki w badaniach naukowych (opracowanie autorefleksyjne), „Pedagogika”, nr 4.
• Dobrosz-Oracz J., Imielski R. (2022), Dlaczego rakieta spadła w Polsce, „Gazeta Wyborcza”, 18 XI.
• Dojka J. (2011), Zakłamany język, czyli żargon funkcjonariuszy bezpieczeństwa PRL, Dom wyd. „Rafael”, IPN Kraków, Kraków.
• Droysen J. G. (1882), Grundriss der Historik, Leipzig.
• Easton D. (1968), Political Science, w: Intemational Encyclopedia of the Social Sciences, New York.
• Encyklopedia nauk politycznych (1936), red. E. J. Reyman, Warszawa.
• Fonck L. (1919), Praca naukowa. Przyczynek do metodyki studiów uniwersyteckich, Warszawa.
• Fras J. (2008), Polskie blogi i blogosfera polityczna, w: Studia z nauk społecznych i humanistycznych, red. J. Juchnowskiego, M. S. Wolańskiego, Wyd. Uniwersytet Wrocławski, Wrocław.
• Handelsman M. (1928), Historyka – zasady metodologii i teorii poznania historycznego, Warszawa.
• Historyk wobec źródeł. Historiografia klasyczna i nowe propozycje metodologiczne (2010), pod red. J. Klbuszewskiej, R. Stobeckiego, Wyd. Ibidem, Łódź.
• Imielski R. (2022), Gra Zeleńskiego, „Gazeta Wyborcza”, 18 XI.
• Katalog druków zwartych wydanych w Polsce poza zasięgiem cenzury w latach 1976–1990, w Ośrodku Karta (1990), Karta, Warszawa.
• Kocójowa M. (1993), Informacje o wydawnictwach drugiego obiegu w Polsce i na świecie, w: Wydawnictwa podziemne w powojennym Krakowie, Kraków.
• Komaniecka M. (2007), Osobowe źródło informacji w technice operacyjnej, „Aparat represji w Polsce Ludowej 1944–1989”, nr 1/5.
• Konderak A. (1998), Bibliografia prasy opozycyjnej w PRL do wprowadzenia stanu wojennego, Wydawnictwo Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Kościałkowski S. (1954), Historyka. Wstęp do studiów historycznych, Londyn.
• Kotarbiński T. (1961), Kurs logiki dla prawników, Warszawa.
• Kraśniewski A. (2009), Proces Boloński to już 10 lat, Fundacja rozwoju Systemu Edukacji, Warszawa.
• Labuda G. (1957), Próba nowej systematyki nowej interpretacji źródeł historycznych, „Studia Źródłoznawcze”, t. I.
• Longglois Ch. V., Seignobos Ch. (1912), Wstęp do badań historycznych, Nakładem H. Altenberga, Lwów.
• Łuszczyński A. (2005), Podstawy metodologiczne badań politologicznych, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
• Maj E. (2018), Egodokumenty w warsztacie badawczym historyka myśli politycznej, w: Studia metodologiczne z nauk społecznych, pod red. J. R. Sielezina, Oficyna Wyd. Arboretum, Wrocław.
• Marciszewski W. (1981), Metody analizy tekstu naukowego, PWN, Warszawa.
• Mierzwa E. A. (1997), Historyka, Wyd. Pedagogiczne ZNP, Kielce.
• Miśkiewicz B. (1985), Wstęp do badań historycznych, PWN, Warszawa–Poznań.
• Moszczyńska W. (1977), Metodologii historii zarys krytyczny, PWN, Warszawa.
• Musiał K. (2013), Uniwersytet na miarę swego czasu, Wyd. Słowo-Obraz-Terytoria, Gdańsk.
• Narojczyk K. (2005), Dokument elektroniczny i jego opis bibliograficzny w publikacjach humanistycznych, Wyd. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.
• Nowak J. (1991), Zmienność i stałość w nauce, Wydawnictwo Nakom, Poznań.
• Opozycja demokratyczna w Polsce w świetle akt KC PZPR (1976–1980). Wybór dokumentów (2002), wybór wstęp i opr. Ł. Kamiński, P. Piotrowski, Wyd. Gajt, Wrocław.
• Opozycja demokratyczna w PRL w latach 1976–1981 (2012), pod red. W. Polaka, J. Kufla, P. Rychlewskiego, wyd. Europejskie Centrum Solidarności, Gdańsk.
• Poincare H. (1911), Nauka i metoda, Ossolineum, Warszawa–Lwów.
• Politologia w Polsce. Stan badań i perspektywy (2000), red. M. Cichosz, K. Zamorska, Wyd. Profil, Wrocław.
• Polski słownik archiwalny (1974), pod red. W. Maciejewskiej, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa.
• Prochowicz J. (2015), Uiwersitet, Humanistyka, Filozofia, Akademikom, Lublin.
• Romek Z. (2010), Cenzura a nauki historyczne w Polsce 1944–1970, Wyd. Neriton, IH PAN, Warszawa.
• Ryszka F. (1984), Nauka o polityce. Rozważania metodologiczne, PWN, Warszawa.
• Saltelli A., Funowicz S. (2017), What is science`s crisis really about?, „Futures”, nr 91.
• Sawicki W. (2007), Osobowe źródło informacji organów bezpieczeństwa Polski Ludowej, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989”, nr 1/5.
• Serczyk J. (1967), Podstawy badań historycznych, Toruń.
• Sielezin J. R. (2010), Badania źródłoznawcze w politologii. Wybrane zagadnienia metodologiczne, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Sielezin J. R. (2008), Dokumenty organów bezpieczeństwa PRL – aspekt źródłoznawczy i metodologiczny, „Biuletyn Jeleniogórskiego Stowarzyszenia Żołnierzy Radiotechników Radar”, Jelenia Góra, nr 10.
• Sielezin J. R., Juchnowski J. (2013), The concept of state in Polish political thought in the period 1918-1939, vol. I, Wyd. Marszałek, Toruń.
• Sielezin J. R. (2012), Koncepcje i spory programowe opozycji politycznej w Polsce w latach 1976–1982, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Sielezin J. R. (2021), Metodologia badań społecznych. Definicje. Terminy. Pojęcia, Wyd. Poligrafia Ad Rem, Jelenia Góra.
• Sielezin J. R. (2020), Post-prawda jako element polityki historycznej Rosji wobec Polski – kontekst międzynarodowy, „Facta Simonides”, nr 1 (13).
• Sielezin J. R. (2018), Wieloznaczność pojęcia „fakt” jako wyznacznik przedmiotu badań w naukach społecznych i humanistycznych, w: Studia metodologiczne z nauk społecznych, pod red. J. R. Sielezina, Oficyna Wyd. Arboretum, Wrocław.
• Skarga B. (1975), Kłopoty intelektu, PWN, Warszawa.
• Skarzyński R. (2012), Podstawowy dylemat politologii: dyscyplina nauki czy potoczna wiedza o społeczeństwie? O tradycji uniwersytetu i demarkacji wiedzy, Wyd. Temida 2, Białystok.
• Skarzyński R. (2009), Rozczarowanie wskutek niezrozumienia. O podstawach teorii stosunków międzynarodowych i tym jak nie powinno się czytać tekstów oraz nie wypada pisać recenzji, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” Sectio k. Politologia, nr 1.
• Skwierawska S. (1996), Bibliografia polskich czasopism podziemnych za lata 1976–1990, jej założenia i stan na 1 czerwca 1995 roku, w: Czwarta Ogólnopolska Narada Bibliografów, Warszawa.
• Sokal A., Bricmont J. (2002), Modne bzdury, Pruszyński i S-ka, Warszawa.
• Such J. (1975), Problemy weryfikacji wiedzy, PWN, Warszawa.
• Sułkowski Ł. (2016), Kultura akademicka, Koniec utopii?, PWN, Warszawa.
• Surmaczyński M. (2010), Podstawowe problemy metodologiczne nauk społeczno-politycznych, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Swierzawski A. (2001), Warsztat naukowy historyka. Wstęp do badań historycznych, Wyd. WSP w Częstochowie, Częstochowa.
• Szulakiewicz W. (2013), Egodokumanty i ich znaczenie w badaniach naukowych, „Przegląd Badań Edukacyjnych”, vol. 1, nr 16.
• Śmietanka-Kruszelnicki R. (2006), Protokoły przesłuchań jako źródło historyczne, w: Wokół teczek bezpieki – zagadnienia metodologiczno-źródłoznawcze, red. F. Musiał, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego „Socjeta Vistulana”, Kraków.
• Topolski J. (1984), Metodologia historii, PWN, Warszawa.
• Topolski J. (1983), Teoria wiedzy historycznej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
• Uniszewski Z. (1999), Żargon zawodowy pracowników śledczych i operacyjnych. Problemy kryminalistyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Wojtkowiak Z. (2001), Źródła narracyjne, cz. I: Pamiętnik, tekst literacki, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
• Z „Czarnej księgi cenzury PRL”. Wywiad z Tomaszem Strzyżewskim (1977), „Aneks”, nr 16–17.
• Zając E. (2006), Ślad pozostaje w aktach. Wybrane zagadnienia dotyczące funkcjonowania ewidencji operacyjnej w latach 1962–1989, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej”, nr 1–2.

Identifiers

DOI

10.14746/pp.2022.28.1.1

Biblioteka Nauki

32304283