O potrzebie całościowej regulacji prawnej przeciwdziałania marnowaniu żywności

• Authors: Łukasz Mikołaj Sokołowski

Title variants

EN

On the need for a comprehensive legal regulation to prevent food waste

IT

Sulla necessità di una regolazione giuridica globale contro lo spreco alimentare

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zwalczanie marnotrawienia żywności jest jednym z największych współczesnych wyzwań dla rolnictwa, WPR i ustawodawcy. Celem rozważań jest odpowiedź na pytanie, czy i  w jakim zakresie prawodawstwo, zarówno unijne, jak i krajowe, przewiduje instrumenty przeciwdziałania temu zjawisku. Brak jest kompleksowych rozwiązań prawnych, które pozwoliłyby skutecznie zapobiegać marnotrawieniu żywności. Jednak na szczeblu unijnym obserwuje się proces tworzenia podstaw przyszłych polityk i ram prawnych dla działań mających na celu ograniczenie i zwalczanie tego zjawiska. Sam fakt zauważenia problemu przez ustawodawcę i dotychczasowego, choć częściowego rozporządzenia normatywnego dotyczącego zwalczania marnotrawienia żywności jest pozytywnym zjawiskiem. Podjęte już działania mogą stanowić pierwsze kroki na drodze do wprowadzenia kompleksowych rozwiązań, które będą jednocześnie przejawem dążenia ustawodawcy do zapewnienia suwerenności żywnościowej w oparciu o gospodarkę o obiegu zamkniętym.

IT

Contrastare lo spreco alimentare è una delle maggiori sfide contemporanee per l’agricoltura, la PAC e il legislatore. Per cui, l’articolo si propone di rispondere alla domanda se e in quale misura, sia la legislazione europea sia quella nazionale, prevedano strumenti atti a contrastare il fenomeno. Continuano a mancare soluzioni giuridiche complessive, capaci di contrastare lo spreco in maniera efficace. Tuttavia, a livello dell’UE, è possibile notare il delinearsi di un processo volto a creare presupposti per le politiche future e quadri giuridici per le azioni volte a limitare e contrastare il fenomeno in questione. Comunque, già il fatto che il problema sia stato notato dal legislatore nonché l’attuale, sebbene solo parziale, standarizzazione della problematica in materia di prevenzione degli sprechi alimentari meritano un giudizio positivo. Le misureadottate potrebbero costituire i primi passi da fare in una direzione che porta a introdurre soluzioni globali, pur costituendo nel contempo una manifestazione degli sforzi intrapresi dal legislatore al fine di garantire la sovranità alimentare, basata sul concetto di economia circolare.

EN

Combating food waste is one of the greatest contemporary challenges for agriculture, the CAP and the legislator. The aim of the considerations is to answer the question whether and to what extent the legislation, both EU and national, provides for instruments to counteract this phenomenon. There are no comprehensive legal solutions that would allow effective prevention of food waste. However, at the EU level there is an observable process of setting up foundations for future policies and legal frameworks for actions aimed at limiting and combating this phenomenon. The mere fact that the problem has been noted by the legislator and the previous, albeit partial, normative regulation on combating food waste is a positive development. The measures already undertaken may constitute the first steps on the way to implementing comprehensive solutions that will, at the same time, be a manifestation of the legislator’s efforts to ensure food sovereignty based on a closed-loop economy.

Keywords

PL

marnowanie żywności; regulacje prawne; rolnictwo; suwerenność żywnościowa

IT

spreco alimentare; regolazione giuridica; agricoltura; sovranità alimentare

EN

food waste; legal regulation; agriculture; food sovereignty; food waste; legal regulation; agriculture; food sovereignty

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Przegląd Prawa Rolnego
• Year: 2019
• Issue: 1(24)
• Pages: 53-69

Dates

published

2020-07-07

Contributors

author

Łukasz Mikołaj Sokołowski

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000-0001-7391-7205

References

• Budzinowski R. (2015), Współczesne wyzwania związane z żywnością i ich rola w kształtowaniu polityki rolnej i prawa rolnego, „Przegląd Prawa Rolnego” nr 2.
• Dąbrowska A., Janoś-Kresło M. (2013), Marnowanie żywności jako problem społeczny, „Handel Wewnętrzny” nr 4.
• Dziliński B. (2012), Jak uniknąć marnotrawstwa żywności, koncepcja Parlamentu Europejskiego, INFOS nr 7.
• Food waste: causes, impacts and proposals, 2012, https://www.barillacfn.com/m/publications/food-waste-causes-impact-proposals.pdf [dostęp: 1.09.2019].
• Fusions. Estimates of European food waste levels. Reducing food waste through social innovation, Stokholm 2016, https://www.eu-fusions.org/phocadownload/Publications/Estimates%20of%20European%20food%20waste%20levels.pdf [dostęp: 1.09.2019].
• Hajdas M. (2018), Innowacje marketingowe a problem marnowania żywności, „Handel Wewnętrzny” nr 2.
• http://e-czytelnia.abrys.pl/recykling/2017-2-959/recykling-odpadow-11677/drugie-zycie-zywnosci-22573 [dostęp: 1.09.2019].
• http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-16-3989_pl.pdf, s. 2 [dostęp: 1.09.2019].
• http://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/society/20170505STO73528/marnowanie-zywnosci-w-ue-miliony-ton-jedzenia-do-kosza-infografika [dostęp: 1.09.2019].
• http://www.fao.org/livestock-environment/en/ [dostęp: 1.09.2019].
• http://www.refreshcoe.eu/wp-content/uploads/2017/06/FT-PL.pdf [dostęp:1.09.2019].
• https://champions123.org [dostęp: 1.09.2019].
• https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=celex:32018L0851 [dostęp: 1.09.2019].
• https://foodfakty.pl/marnotrawstwo-zywnosci-problemem-xxi-wieku [dostęp: 1.09.2019].
• https://www.consilium.europa.eu/pl/policies/food-losses-waste/ [dostęp: 1.09.2019].
• https://www.eatresponsibly.eu/pl/foodwaste/3 [dostęp: 1.09.2019].
• https://www.eatresponsibly.eu/pl/foodwaste/3 [dostęp: 1.09.2019].
• https://www.eufic.org/en/food-safety/article/lets-reduce-food-waste [dostęp: 1.09.2019].
• https://www.eufic.org/en/food-safety/article/lets-reduce-food-waste [dostęp: 1.09.2019].
• Insect Protein – Feed for the Future, http://www.proteinsect.eu/fileadmin/user_upload/press/proteinsect-whitepaper-2016.pdf [dostęp: 1.09.2019].
• Laaninen T. (2016), Insects – soon to be a regulated food?, EPRS – European Parliamentary Research Service, Members’ Research Service PE 583.830, http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/ATAG/2016/583830/EPRS_ATA(2016)583830_EN.pdf [dostęp: 1.09.2019].
• Leśkiewicz K. (2015), Prawne aspekty przeciwdziałania marnowaniu żywności, „Przegląd Prawa Rolnego” nr 2.
• Leśkiewicz K. (2017), Produkcja żywności w gospodarce o zamkniętym obiegu – wybrane aspekty prawne, „Studia Iuridica Lublinensia” nr 1.
• Maccioni G. (2018), Spreco alimentare e sviluppo sostenibile, w: R. Budzinowski (red.), XV World Congress of Agricultural Law. Contemporary challenges of Agricultural Law: among Globalization, Regionalization and Locality, Poznań.
• Marnotrawienie żywności i straty żywności: ocena postępów poczynionych w zakresie realizacji konkluzji Rady z czerwca 2016 r. – Informacje przekazane przez prezydencję i Komisję – Wymiana poglądów, http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-6659-2018-INIT/pl/pdf [dostęp: 1.09.2019].
• Marszałek A. (2018), Czy możliwe jest przezwyciężenie problemu marnotrawstwa żywności?, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy” nr 2.
• Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie polityki przemysłowej UE w odniesieniu do sektora żywności i napojów, Dz.Urz. UE C nr 332.
• Puślecki Z.W. (2016), Unia Europejska wobec bezpieczeństwa żywnościowego, „Przegląd Politologiczny” nr 4.
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2018/851 z 30 maja 2018 r. zmieniająca dyrektywę 2008/98/WE w sprawie odpadów, Dz.Urz. UE L nr 150.
• Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów WPR do 2020 r.: sprostać wyzwaniom przyszłości związanym z żywnością, zasobami naturalnymi oraz aspektami terytorialnymi, COM(2010) 672.
• Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Przyszłość rolnictwa i produkcji żywności, COM(2017) 713 final.
• Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Ku gospodarce o obiegu zamkniętym: program „zero odpadów dla Europy”, COM(2014) 398 final/2.
• Konkluzje Rady UE z 28 czerwca 2016 r. „Marnotrawienie żywności i straty żywności”, http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-10730-2016-INIT/pl/pdf [dostęp: 1.09.2019].
• Konkluzje Rady UE z 28 czerwca 2016 r. „Marnotrawienie żywności i straty żywności”, http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-10730-2016-INIT/pl/pdf, s. 3 pkt 4 [dostęp: 1.09.2019].
• Raport Federacji Polskich Banków Żywności, Nie marnuj jedzenia, 2015, https://suwalki.bankizywnosci.pl/wp-content/uploads/2019/01/raport_niemarnuj_jedzenia_2015.pdf [dostęp: 1.09.2019].
• Raport Federacji Polskich Banków Żywności, Nie marnuję jedzenia, 2018, https://bankizywnosci.pl/wp-content/uploads/2018/10/Przewodnik-do-Raportu_FPBZ_-Nie-marnuj-jedzenia-2018.pdf [dostęp: 1.09.2019].
• Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 maja 2017 r. w sprawie inicjatywy dotyczącej efektywnego gospodarowania zasobami: ograniczenie marnotrawienia i zwiększenie bezpieczeństwa żywności, Dz.Urz. UE C nr 307.
• Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 stycznia 2012 r. „Jak uniknąć marnotrawienia żywności: strategie na rzecz poprawy wydajności łańcucha żywnościowego w UE”, Dz.Urz. UE C nr 227E.
• Rezolucja przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 25 września 2015 r. Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030.
• Stanowisko Rządu wobec senackiego projektu ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności (druk nr 2431).
• The Parliamentary Office of Science and Technology, Novel Food Production, POSTNOTE 2015, nr 499.
• Ustawa z 19 lipca 2019 r. o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności, Dz.U. poz. 1680.
• Ustawa z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, Dz.U. Nr 96, poz. 873 ze zm.
• Zawiadomienie Komisji – Wytyczne UE w zakresie darowizny żywności, Dz.Urz. UE C nr 361.
• Zawiadomienie Komisji – Wytyczne w sprawie stosowania jako paszy żywności, która nie jest już przeznaczona do spożycia przez ludzi, Dz.Urz. UE C nr 133.
• Zawiadomienie Komisji – Wytyczne w sprawie stosowania jako paszy żywności, która nie jest już przeznaczona do spożycia przez ludzi, Dz.Urz. UE C nr 133. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2018/851 z 30 maja 2018 r. zmieniająca dyrektywę 2008/98/WE w sprawie odpadów, Dz.Urz. UE L nr 150.

Identifiers

DOI

10.14746/ppr.2019.24.1.4