Feminizm islamski. Niechciane dziecko islamu politycznego

• Authors: Monika Bobako

Title variants

EN

Islamic feminism. The unwanted child of political Islam

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest przedstawienie feminizmu islamskiego jako zjawiska polityczno-intelektualnego, które rozwija się w międzynarodowych społecznościach muzułmańskich kobiet od kilku dekad. Autorka odróżnia feminizm islamski (postulujący równość płci i upodmiotowienie kobiet w oparciu o religijne zasady islamu) od wcześniejszej feministycznej tradycji, którą za Margot Badran określa mianem feminizmu muzułmańskiego. Tekst przedstawia polityczny i intelektualny kontekst powstania feminizmu islamskiego oraz pokazuje jego skomplikowane związki zarówno z islamem politycznym, jak i zachodnimi dyskursami feministycznymi. Kluczowym czynnikiem okazuje się tutaj dziedzictwo europejskiego kolonializmu i antymuzułmańska polityka Zachodu. Przywołując prace głównych reprezentantek feminizmu islamskiego, tj Fatimy Mernissi, Aminy Wadud, Ziby Mir-Hosseini i Asmy Barlas, autorka omawia podejmowane przez nie próby antypatriarchalnych odczytań muzułmańskiej tradycji, tekstów koranicznych i utrwalonych wykładni prawa szarijatu.

EN

A goal of the paper is to present Islamic feminism as a political-intellectualphenomenon that has been developing in the international Muslim womencommunity for a few decades. The author distinguishes Islamic feminism (thatpostulates gender quality and women’s empowerment on the basis of the religiousprinciples of Islam) from earlier feminist tradition that she labels after Margot Badranas Muslim feminism. The paper discusses political and intellectual background ofthe emergence of Islamic feminism and shows its complex relationships with bothpolitical Islam and the Western feminist discourses. A key factor here is a heritageof European colonialism and anti-Muslim politics of the West. The author refers tothe works of main representatives of Islamic feminism, such as Fatima Mernissi,Amina Wadud, Ziba Mir-Hosseini, Asma Barlas, and examines their attempts toarrive at non-patriarchal reinterpretations of the Muslim tradition, Quranic texts and the established interpretations of the Sharia law.

Keywords

PL

feminizm islamski; feminizm muzułmański; islam polityczny; imperializm; Koran; szarijat

EN

Islamic feminism; Muslim feminism; political Islam; imperialism; Quran; the Shari’ah; Islamic feminism; Muslim feminism; political Islam; imperialism; Quran; the Shari’ah

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Praktyka Teoretyczna
• Year: 2013
• Volume: 8
• Issue: 2
• Pages: 219-247

Dates

published

2013-01-01

Contributors

author

Monika Bobako

• Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM

References

• Alcoff, L.M., J.D. Caputo. 2011. Feminism, Sexuality, and the Return of Religion. Bloomington-Indianapolis.
• Ali, A.H. 2009. Niewierna. Warszawa.
• Asad, T. 2009. Is Critique Secular? Blasphemy, Injury, and Free Speech. Berkeley.
• Badran, M. 1995. Feminists, Islam, and Nation: Gender and the Making of Modern Egypt. Princeton.
• Badran, M. 2006. ,,Feminism and Conversion: Comparing British, Dutch, and South African Life Stories.” in Women embracing Islam: Gender and Conversion in the West. Austin.
• Badran, M. 2009. Feminism in Islam: Secular and religious convergences. Oxford.
• Badran, M. 2009. Shari’a Activism in Nigeria in the Era of Hudud. W Feminism in Islam: Secular and Religious Convergences. Oxford.
• Badran, M. 2011. ,,From Islamic Feminism to a Muslim Holistic Feminism.” IDS Bulletin 421.
• Barlas, A. 2002. Believing Women in Islam: Unreading patriarchal Interpretations of the Qur’an. Austin.
• Barlas, A. 2008. Engaging Islamic Feminism: Provincializing Feminism as a Master Narrative. W Islamic Feminism: Current Perspectives. Tampere.
• Benson, O., J. Stangroom 2011. Dlaczego Bóg nienawidzi kobiet? Warszawa.
• Bernal, V. 2008. Gender, culture and capitalism: Women and the Remaking of Islamic “Tradition” in a Sudanese Village. W Gender and Development. Critical Concepts in Development Studies, ed. J.D. Momsen. London-New York.
• Bhattacharyya, G. 2008. Dangerous Brown Men: Exploiting Sex, Violence and Feminism in the War on the Terror. London.
• Bielecka, A. 2009. Historia i współczesność zmagań kobiet irackich o równouprawnienie. W Gender: kobieta w kulturze i społeczeństwie. Kraków.
• Bobako, M. 2013. ,,Feminizm i pułapka religiofobii: rozważania na marginesie książki Dlaczego Bóg nienawidzi kobiet?” Bez Dogmatu 96.
• Braidotti, R. 2008. Postsekularna etyka feministyczna. W Tożsamość i obywatelstwo w społeczeństwie wielokulturowym. Warszawa.
• Butler, J. 2011. ,,Polityka seksualna, tortury i sekularne ujmowanie czasu.” W Ramy wojny. Warszawa.
• Chesler, P. 2003. The New Anti-Semitism: The Current Crisis and What We Must Do About It. San Francisco.
• Dawkins, R. 2011. Bóg urojony. Warszawa.
• Derichs, C. 2010. ,,Transnational Women’s Movements and Networking: The Case of Musawah for Equality”. Gender, Technology and Development 14.
• Eddouada, S. 2008. Implementing Islamic Feminism: The Case of Moroccan Family Code Reform. W Islamic Feminism: Current Perspectives. Tampere.
• Finlay, B. 2006. George W. Bush and the War on Women: Turning Back the Clock on Progress. London.
• Harris, S. 2012. Koniec wiary: religia, terror i przyszłość rozumu. Nysa.
• Hitchens, C. 2007. Bóg nie jest wielki: jak religia wszystko zatruwa. Katowice.
• Jarecka-Stępień, K. 2009. Marokańska Mudawana – pomiędzy tradycją a nowoczesnością. W Gender: kobieta w kulturze i społeczeństwie. Kraków.
• Khiabany, G., M. Williamson 2008. ,,Veiled Bodies – Naked Racism: Culture, Politics and Race in the Sun”. Race&Class 50.
• Lazreg, M. 1994. The Eloquence of Silence: Algerian Women in Question. New York-London.
• Mahmood, S. 2005. Politics of Piety: The Islamic Revival and the Feminist Subject. New Jersey.
• Mahmood, S. 2011. ,,Religion, Feminism, and Empire: The New Ambassadors of Islamophobia.” W Feminism, Sexuality, and the Return of Religion, Bloomington.
• Manji, I. 2005. Kłopot z islamem. Warszawa.
• Mernissi, F. 1991. The Veil and the Male Elite: A Feminist Interpretation of Women’s Rights in Islam. New York.
• Mir-Hosseini, Z. 1999. Islam and Gender: The Religious Debate in Contemporary Iran. Princeton.
• Mir-Hosseini, Z. 2004. ,,Stretching the Limits: a Feminist Reading of the Shari’a in Post-Khomeini Iran.” W Islam: Critical Concepts in Sociology, t. 3: Islam, gender and the family. London-New York.
• Mir-Hosseini, Z. 2009. ,,Towards Gender Equality: Muslim Family Laws and the Shari‘ah.” in. Wanted: Equality and Justice in the Muslim Family. Malayasia.
• Mir-Hosseini, Z. 2011. ,,Beyond Islam vs Feminism.” IDS Bulletin 421.
• van Nieuwkerk, K. 2006. Women embracing Islam: Gender and Conversion in the West. Austin.
• Özyürek, E. 2010. German Converts to Islam and Their Ambivalent Relations with Immigrant Muslims. W Islamophobia/Islamophilia: Beyond the Politics of Enemy and Friend. Bloomington-Indianapolis.
• Scott, J.W. 2007. The Politics of the Veil. Princeton.
• Sholkamy, H. 2011. ,,Creating Conservatism or Emancipating Subjects?: On the Narrative of Islamic Observance in Egypt.” IDS Bulletin 421.
• Terlikowski, T.P. 2010. Operacja chusta. Warszawa.
• Tucker, J. 2008. Women, Family, and Gender in Islamic Law. Cambridge.
• Wadud, A. 1999. Qur’an and Woman: Rereading the Sacred Text from a Woman's Perspective. Oxford.
• Wadud, A. 2008. Inside the Gender Jihad: Women's Reform in Islam. Oxford.
• Wolski, M. 2008. Eurodżihad. Poznań.

Identifiers

DOI

10.14746/prt.2013.2.10