Psychoanaliza jako „Martwy punkt odwiecznej iluzji symetrii”, czyli Irigaray spotyka Deleuze’a i Guattariego

• Authors: Katarzyna Szopa

Title variants

EN

Psychoanalysis as “The Blind Spot of an Old Dream of Symmetry”: Irigaray’s Encounter with Deleuze and Guattari

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy tekst stanowi próbę krytycznej lektury tradycyjnej psychoanalizy w perspektywie założeń zaprezentowanych przez Gilles’a Deleuze’a i Fèlixa Guattariego oraz Luce Irigaray. Zestawiając dwie wczesne prace myślicieli, Anty-Edypa (1972) i Speculum (1974), pomimo dzielących je różnic, można zaobserwować wiele punktów wspólnych, a jednym z nich jest próba przeformułowania trójkąta edypalnego poprzez uwolnienie pragnienia z ram normalizującej edypalizacji.

EN

The article presents a critical reading of traditional psychoanalysis from the perspective introduced by Gilles Deleuze, Fèlix Guattari and Luce Irigaray in their early works. Despite significant differences noticeable within their thought, it is interesting to compare two fundamental books, Anti-Oedipus (1972) and Speculum (1974), in order to emphasize the point of convergence, notably the reformulation of the oedipal triangle through releasing desire from the normative process of oedipalization.

Keywords

PL

psychoanaliza; schizoanaliza; feminizm; różnica płciowa; trójkąt edypalny

EN

psychoanalysis; schizoanalysis; feminism; sexuate difference; oedipal triangle; psychoanalysis; schizoanalysis; feminism; sexuate difference; oedipal triangle

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Praktyka Teoretyczna
• Year: 2017
• Volume: 25
• Issue: 3
• Pages: 342-353

Dates

published

2017-09-15

Contributors

author

Katarzyna Szopa

• Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego Uniwersytet Śląski w Katowicach pl. Sejmu Śląskiego 1 40-001 Katowice

References

• Araszkiewicz, Agata. 2001. „Czarny ląd czarnego kontynentu. Relacja matka-córka w ujęciu Luce Irigaray”. W Ciało, płeć, literatura. Prace ofiarowane profesorowi Germanowi Ritzowi w pięćdziesiątą rocznicę urodzin. Red. M. Hornung, M. Jędrzejczak, T. Korsak. Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna.
• Bednarek, Joanna. 2015. Linie kobiecości. Jak różnica płciowa przekształciła literaturę i filozofię? Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Braidotti, Rosi. 1994. „Of Bugs and Women: Irigaray and Deleuze on the Becoming-Woman”. W Engaging with Irigaray: Feminist Philosophy and Modern European Thought. Red. C. Burke, N. Schor, M. Whitford. New York: Columbia University Press.
• Colebrook, Claire i Weinstein Jami (red). 2008. „Deleuze and Gender”. Deleuze Studies vol. 2. Edinburgh University Press.
• Deleuze, Gilles. 2001. „Dualism, Monism and Multiplicities (Desire-Pleasure-Jouissance)”. Tłum. D.W. Smith. Contretemps nr 2: 92–108.
• Deleuze, Gilles. 2007. Negocjacje 1972–1990. Tłum. Michał Herer. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu.
• Deleuze, Gilles i Félix Guattari. 2017. Anty-Edyp: Kapitalizm i schizofrenia. Tłum. Tomasz Kaszubski. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Freud, Zygmunt. 2009. „Kobiecość”. W Zygmunt Freud. Wykłady ze wstępu do psychoanalizy. Nowy cykl. Tłum. Robert Reszke. Warszawa: Wydawnictwo KR.
• Grosz, Elizabeth. 1993. „A Thousand Tiny Sexes: Feminism and Rhizomatics”. Topoi nr 12: 167–179.
• Grosz, Elizabeth. 2005. Time Travels. Feminism, Nature, Power. Durham and London: Duke University Press.
• Irigaray, Luce. 1985. Speculum of the Other Woman. Tłum. G.C. Gill. Ithaca and New York: Cornell University Press.
• Irigaray, Luce. 1993. Je, Tu, Nous: Toward a Culture of Difference. Tłum. A. Martin. New York–London: Routledge.
• Irigaray, Luce. 2002. To Speak is Never Neutral. Tłum. G. Schwab. London–New York: Continuum.
• Irigaray, Luce. 2010. Ta płeć (jedną) płcią niebędąca. Tłum. Sławomir Królak. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Irigaray Luce. 2017. To Be Born: Genesis of a New Human Being. Palgrave MacMillan.
• Kłosińska, Krystyna. 2010. Feministyczna krytyka literacka. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytet Śląski w Katowicach.
• Kujawa, Dawid. 2017. „Poza trójkąt rodzinny”. Praktyka Teoretyczna http://www.praktykateoretyczna.pl/dawid-kujawa-poza-trojkat-rodzinny/
• Lorraine, Tamsin. 1999. Irigaray and Deleuze: Experiments in Visceral Philosophy. Ithaca and London: Cornell University Press.
• Olkowski, Dorothea. 2000. „Body, Knowledge and Becoming-Woman: Morpho-logic in Deleuze and Irigaray”. W Deleuze and Feminist Theory. Red. I. Buchanan, C. Colebrook. Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Richardson, Janice. 1998. „Jamming the Machines: »Woman« in the Work of Irigaray and Deleuze”. Law and Critique vol. IX, nr 1: 89–115.
• Szopa, Katarzyna. 2016. „»Ekonomia łożyska«, czyli Luce Irigaray filozofia spotkania”. W Kobieta, literatura, medycyna. Red. A. Galant, A. Zawiszewska. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego.

Identifiers

DOI

10.14746/prt.2017.3.17