Institutional and Legal Mechanisms for Protection of the Rights of Ukrainian Minority in the Warmia and Mazury Region

• Authors: Teresa Astramowicz-Leyk , Yaryna Turchyn

Title variants

PL

Instytucjonalno-prawne mechanizmy ochrony praw mniejszości ukraińskiej w województwie warmińsko-mazurskim

Abstracts

PL

Celem przeprowadzonych badań było ukazanie i analiza mechanizmów ochrony praw mniejszości narodowych (na przykładzie mniejszości ukraińskiej) w województwie warmińsko-mazurskim, wchodzącym w skład terytorium Polski. Jako hipotezę badawczą przyjęto stwierdzenie, że w praktyce ochrona praw mniejszości narodowych na poziomie województwa warmińsko-mazurskiego jest modelowa, a tym samym może być realizowana także w innych województwach w Polsce, a nawet w innych państwach, w których istnieją problemy związane z ochroną mniejszości narodowych i etnicznych. Główne problemy badawcze zawierały się w pytaniach o to: jak jest rozmieszczonа w badanym województwie mniejszość ukraińska?; jakie są w badanym regionie Polski instytucje państwowe i samorządowe działające na rzecz mniejszości narodowych?; jaką działalność przejawiają te instytucje na rzecz równego traktowania mniejszości narodowych i zagwarantowania ich praw? jak te działania oceniają przedstawiciele organizacji mniejszości ukraińskiej? Wiodącą metodą badawczą była metoda instytucjonalno-prawna, а także zastosowano ankietę i wywiad fokusowy. W wyniku badań potwierdzono hipotezę badawczą. Okazało się, że w województwie warmińsko-mazurskim stworzono efektywny, instytucjonalny klimat dla rozwoju mniejszości narodowych, w tym ukraińskiej. Stało się to możliwe dzięki działalności jedynego w Polsce pełnomocnika marszałka województwa do spraw mniejszości narodowych i również jedynej w Polsce Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych sejmiku tegoż województwa.

EN

The research aims at presenting and exploring the mechanisms for protection of the rights of national minorities (based on the example of Ukrainian minority) in the Warmia and Mazury Region of the Republic of Poland. The research hypothesis is based on the statement that in fact the protection of rights of national minorities at the level of the Warmia and Mazury Region could be treated as a model, and thus implemented in other regions in Poland, or even in other countries facing the problems related to the protection of national and ethnic minorities. The main research problems are addressed within the questions: how is Ukrainian minority distributed in the studied region?; What are the state and local government institutions working for national minorities in the studied region of Poland?; What activities do these institutions undertake to ensure equal treatment of national minorities and provision for their rights?; How are these activities assessed by organizations/representatives of the Ukrainian national minority? The leading research method was the institutional and legal one. The research also contained the interviewing method as well as the focus group interview. Obtained results of the study confirmed the research hypothesis. It turned out that the Warmia and Mazury Region has created an effective institutional environment for the development of national minorities, including the Ukrainian one. It was possible thanks to the activity of the only Polish Plenipotentiary of the Marshal for national minorities and also the only National and Ethnic Minorities Committee of the Regional Council in Poland.

Keywords

EN

Ukrainian national minority; protection of the rights of national minorities; the Warmia and Mazury Region

PL

mniejszość ukraińska; ochrona praw mniejszości narodowych; województwo warmińsko-mazurskie

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Przegląd Strategiczny
• Year: 2021
• Issue: 14
• Pages: 393-416

Dates

published

2021

Contributors

author

Teresa Astramowicz-Leyk

• University of Warmia and Mazury in Olsztyn

• https://orcid.org/0000000158812325

author

Yaryna Turchyn

• Lviv Polytechnic National University, Ukraine

• https://orcid.org/0000000291141911

References

• Astramowicz-Leyk T. (2002), Europejskie standardy prawa mniejszości narodowych do edukacji a praktyka w regionie Warmii i Mazur, in: Unifikacja i Różnicowanie się współczesnej Europy, (eds.) B. Fijałkowska, A. Żukowski, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
• Astramowicz-Leyk T. (2016), Działania samorządu województwa Warmińsko-Mazurskiego na rzecz równego traktowania mniejszości narodowych, 15 sierpnia 2016, http://paperroom.ipsa.org/papers/paper_64775.pdf (06.07.2019).
• Czetyrba-Piszczako M. (2015), Tożsamość kulturowa i identyfikacja językowa Ukraińców Warmii i Mazur, „The Central European Journal of Social Sciences and Humanities”, No. 15: 543–557.
• Dane dotyczące nauczania osób z mniejszości narodowych za lata 2014/2015, Warmińsko-Mazurskie Kuratorium Oświaty w Olsztynie, https://www.ko.olsztyn.pl/ (18.07.2019).
• Domagała B. (2009), Ukraińcy na Warmii i Mazurach. Studium procesów asymilacji, Ośrodek Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego, Olsztyn.
• Drozd R., Halczak B. (2010), Dzieje Ukraińców w Polsce w latach 1921–1989, TYRSA, Warszawa.
• Dziennik Ustaw (1991), Nr 95, poz. 425 z późn. zm., http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19910950425 (11.07.2019).
• Dziennik Ustaw (2005), Nr 17, poz. 14, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/ByYear.xsp?type=WDU&year=2005&vol=17 (21.06.2019).
• Halczak B. (2010), Ukraińcy (po 1989 r.), in: Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce po II wojnie światowej, (eds.) S. Dudra, B. Nitschke, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków: 113–127.
• Informacja Pełnomocnika Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 10 maja 2016 r., http://olsztyn.uw.gov.pl/index.php?lang=pl (28.07.2019).
• Janusz G. (1994), Raport o sytuacji osób należących do mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa.
• Janusz G. (1998), Prawa mniejszości narodowych, etnicznych i językowych, Szkoła Praw Człowieka, Teksty wykładów, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa.
• Janusz G. (2001), Regulacje prawne dotyczące ochrony mniejszości narodowych w Polsce, in: Status prawny mniejszości narodowych w Polsce w świetle Konwencji Ramowej o Ochronie Mniejszości Narodowych, Materiały z konferencji, Warszawa, 23–24 październik 2000, (eds.) S. Łodziński, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa: 115–134.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (1997), Dz. U. 1997, Nr 78 poz. 483, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19970780483 (03.09.2019).
• Łodziński S. (1998), Przekroczyć własny cień. Prawne, instytucjonalne oraz społeczne aspekty polityki państwa polskiego wobec mniejszości narodowych w latach 1989–1997, in: Mniejszości narodowe w Polsce. Praktyka po 1989 roku, (eds.) B. Berdychowska, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
• Pismo Warmińsko-Mazurskiego Kuratora Oświaty z dnia 21 maja 2019 r., https://www.ko.olsztyn.pl/2019/05/21/zarzadzenie-nr-21-warminsko-mazurskiego-kuratora-oswiaty-z-dnia-21-maja-2019-r/ (13.06.2019).
• Podrucka P., Szkoła J. (2011), Ukraińcy jako diaspora i mniejszość narodowa w Polsce – ujęcie retrospektywne i współczesne, „Zeszyty naukowe ruchu studenckiego”, No. 1: 86–101.
• Sakson A. (1998), Stosunki narodowościowe na Warmii i Mazurach 1945–1997, Instytut Zachodni, Poznań.
• Sakson A. (2011), Od Kłajpedy do Olsztyna. Współcześni mieszkańcy byłych Prus Wschodnich: Kraj Kłajpedzki, Obwód Kaliningradzki, Warmia i Mazury, Instytut Zachodni, Poznań.
• Sakson A. (2014), Mniejszość ukraińska na Warmii i Mazurach, in: Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce i Europie. Aspekty polityczne i społeczne, (eds.) A. Sakson, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Załącznik do Uchwały Nr 6/9/00 Zarządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 25 stycznia 2000 r., par. 43, https://bit.ly/2kskKVg (11.06.2019).
• Załącznik do Uchwały Nr X/114/99, par. 23 p. 8 z dnia 14 października 1999 r., https://bitly.su/2A3g9 (18.09.2019).
• Євтух В., Трощинський В., Попок А. (2005), Закордонне українство. Навчальний посібник, ВІК, Київ.
• Лоза П. (2018a), 38 українців перемогли у місцевих виборах у Польщі, 25 жовтня 2018, http://www.nasze-slowo.pl/news/32-ukrainci-peremogli/ (12.06.2019).
• Лоза П. (2018b), Українські кандидати у виборах до сеймику Вармінсько-Мазурського воєводства, 11 липня 2018, http://www.nasze-slowo.pl/news/ukrainski-kandidati-u-viborah-do-sejmiku-varminsko-mazurskogo-voievodstva/ (3.07.2019).
• Лоза П. (2019), Феномен об’єднання через різноманітність, 21 квітня 2019, https://www.nasze-slowo.pl/fenomen-ob-dnannya-cherez-riznomanitnist/ (18.07.2019).
• Наш вибір (2019), Скільки українців живе в Польщі, 11 березня 2019, https://naszwybir.pl/skilky-ukrayintsiv-zhyve-v-polshhi-nove-doslidzhennya/ (12.07.2019).
• Турчин Я. (2014), Українська держава та закордонне українство в Польщі: особливості взаємодії, „Українська національна ідея: реалії та перспективи розвитку”, No. 26: 149–155.

Identifiers

DOI

10.14746/ps.2021.1.23

Biblioteka Nauki

2042396