O zjawisku, które w tekstach polskich występuje w ponad 60% wyrazów

• Authors: Witold Mańczak

Title variants

EN

On a phenomenon which occurs in Polish texts in more than 60% of words

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The present writer believes that in all languages the form of words depends on three main factors, not only on regular sound change and analogical development, but also on what he calls irregular sound change due to frequency. He has analysed a fragment of a poem by Mickiewicz and has found different reduced forms there, e. g. waść < wasza miłość, mości < miłościwy, mego < mojego, dość < dosyć, już < OPol. juże, mi < mnie, przed (a reduced equivalent of przód), co (a reduced equivalent of OCS. česo), bez (a reduced equivalent of Biez‑ in the toponym Biezdziedza), za (a reduced equivalent of Lith. ažúo), ‑em < OPol. jeśm, ‑sz (a reduced equivalent of the OCS. ending ‑ši), ‑eś < OPol. jeś, ‑ą < PSl. *‑ętь, ‑ć < OPol. ‑ci, ‑ę < PIE. *‑omi or adjectival endings like ‑emu < *‑u‑jemu, ‑y < *‑ъ‑jь, ‑ej < *‑y‑jejě, ‑ego < *‑a‑jego, ‑e < *‑y‑jě. These irregular reductions, which are very numerous, occur in texts in more than 60% of words. There are six arguments which prove that there exists a connection between irregular phonetic reductions and frequency of use. Finally, the present writer quotes the opinion of a statistician according to which there is less than a chance in 10 million that this connection does not exist.

Keywords

PL

irregular phonetic reductions; frequency of use; opinion of a statistician

EN

irregular phonetic reductions; frequency of use; opinion of a statistician; irregular phonetic reductions; frequency of use; opinion of a statistician

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Poznańskie Spotkania Językoznawcze
• Year: 2015
• Issue: 29

Dates

published

2015-12-30

Contributors

author

Witold Mańczak

• Uniwersytet Jagielloński, Wydział Filologiczny

References

• Bańkowski A., 2000, Etymologiczny słownik języka polskiego, t. 1–2, Warszawa.
• Boryś W., 2005, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
• Długosz-Kurczabowa K., 2008, Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego, Warszawa.
• Leppermann H., 1890, De correptione vocabulorum, quae apud Plautum in senariis atque septenariis iambicis et trochaicis invenitur, Münster.
• Mańczak W., 1969, Le développement phonétique des langues romanes et la fréquence, Kraków.
• Mańczak W., 1977, Słowiańska fonetyka historyczna a frekwencja, Kraków.
• Mańczak W., 1987, Frequenzbedingter unregelmäßiger Lautwandel in den germanischen Sprachen, Wrocław.
• Mańczak W., 1996, Problemy językoznawstwa ogólnego, Wrocław.
• Mańczak W., 2001, Nieregularny rozwój fonetyczny spowodowany frekwencją w słowniku Bańkowskiego, w: Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego, nr 2011, s. 153–158.
• Mańczak W., 2002, Nieregularny rozwój fonetyczny spowodowany frekwencją w II tomie słownika Bańkowskiego, „Slavia Occidentalis”, t. 59, s. 51–56.
• Mańczak W., 2006, rec. W. Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, „Język Polski”, t. 86, s. 144–148.
• Mańczak W., 2009a, 50-lecie nieregularnego rozwoju fonetycznego spowodowanego frekwencją, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, t. 65, s. 237–246.
• Mańczak W., 2009b, rec. K. Długosz-Kurczabowa, Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego, „Poradnik Językowy”, z. 9, s. 90–93.
• Urbańczyk S. (red.), 2002, Słownik staropolski, t. 11, z. 8 (76), Kraków.

Identifiers

DOI

10.14746/psj.2015.29.4